د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د حکومت له وروستي اقدام څخه د هرکلي په موخه پر شپږو توکو لکه اوړه، غنم، غوړي، بوره، مایع ګاز او د نفتو په ګډون د مالیاتو د کمولو او دغه راز د ۱۴۰۳ کال د خصوصي سکټور د لاسته راوړنو او ننګونو د ارزونې په موخه مطبوعاتي کنفرانس د ښاغلیو: محمد یونس مهمند د سوداګرۍ او پانګونې اتاق لمړی مرستیال ، شیرین اغا سخي د اتاق د مدیره پلاوي مالي رئیس، خانجان الکوزي د اتاق د مدیره پلاوي غړي او د افغان-پاک ګډ اتاق رئیس، میرزمان پوپل د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري سرپرست مرستیال، عبدالجبار صافي د صنعتکارانو د اتحادیې رئیس او د وچې میوې، تازه میوې، قیمتي او نیمه قیمتي ډبرو او الکترونیکی تجهیزاتو د کمیټې رییسانو په شتون د اتاق د کنفرانسونو په تالار تر سره کړل.
ښاغلي مهمند د دغه کنفرانس ګډونوالو ته د ښه راغلاست ترڅنګ د حکومت له مشرتابه، د ریاست الوزا د اقتصادي مرستیال او د ماليې وزارت له محترم مقام څخه د خصوصي سکتور سره د همکارۍ له امله په ځانګړي ډول د اوړو، غنمو، غوړيو، بوره، مايع ګاز او نفتو په ګډون او پر دغو توکو د ثابتې ماليې د لګولو په برخه کې مننه وکړه. نوموړي د حکومت دا ډول اقدامات یې د سوداګرو د تشویق او د افغانستان په بازارونو کې د اولیه موادو د بيو د راټيټولو په برخه کې مهم ګام وبلل.
ښاغلي مهمند، په ۱۴۰۳ کال کې د سیمې هېوادونو په ځانګړې توګه اروپايي او اسیایي هېوادونو لکه مالیزیا، هند او روسیې ته د افغانستان د صادراتو په اړه خبرې وکړې او د یاد کال صادرات یې د ۱۴۰۲ کال په تناسب وبلل. هغه د ١٤٠٣ کال د صادراتو د کمښت اصلي لامل له ګاونډيو هېوادونو سره يو لړ ترانزيتي ستونزي وګڼل او په ۱۴۰۴ کال کې د سیمې هېوادونو او اروپايي هېوادونو ته د افغانستان د صادراتي توکو لپاره د بدیلو لارو په موندلو کې د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هڅو ډاډ یې ورکړ.
د سوداګرۍ اتاق لومړي مرستیال زیاته کړه: پاکستان کې د افغان سوداګرو لپاره د ټرانزیټي اسانتیاوو نشتوالی د ایران له بندر عباس څخه د سوداګریزو مالونو د لېږد رالېږد د زیاتوالي لامل شوی. نوموړي په ۱۴۰۴ کال کې د نړۍ له ټولو هېوادونو سره د امکان تر حده د ډېرو سوداګریزو اړیکو د رامنځته کولو لپاره د سوداګرۍ او پانګونې اتاق هڅې یاده کړه او زیاته یې کړه: که څه هم اتاق په افغانستان کې د اروپايي ټولنې له استازي سره ښې اړيکې لري، خو له اروپا سره د سوداګرۍ د پراختيا په برخه کې د افغانستان د خصوصي سکټور يوه لويه ستونزه افغان سوداګرو ته د اروپايي هېوادونو د ويزو د ورکړې په برخه کې د اسانتياوو نشتوالى دى.
ښاغلي مهمند د سوداګرۍ د پراختیا، صادراتو د زیاتوالي او اروپايي بازارونو ته د اسانه لاسرسي په موخه د افغانستان، ترکیې او د منځني آسیا هېوادنو ترمنځ د ګډې اتاق را منځته کول مهم وبلل او په دې برخه کې یې د اتاق د هڅو ډاډ یې ورکړ. نوموړي د هېواد له ټولو غږیزو او ویډیويي رسنیو مننه وکړه چې د افغانستان د خصوصي سکټور د فعالیتونو، لاسته راوړنو او ننګونو اقتصادي خبرونه پر وخت خپروي.
ښاغلي پوپل، د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د ۱۴۰۳ کال د لاسته راوړنو په اړه خبرې وکړې او زیاته یې کړه: دغه اتاق په تېر کال کې د بهرنیو هېوادونو په بېلابېلو پروګرامونو کې ګډون کړی دی، د هیواد په څلورو زونونو کې د خصوصي سکټور د فرصتونو او ننګونو د پیژندلو په موخه کنفرانس جوړ شو؛ د اتاق مشرتابه د ازبکستان، ترکیې، قزاقستان، روسیې، متحده عربي اماراتو، چین او پاکستان په سوداګریزو غونډو او نندارتونونو کې ګډون کړی دی؛ د امام ابوحنیفه (رح) دریم ملي او نړیوال نندارتون جوړ کړ؛ د سوداګرو هڅول چې په بیلابیلو سکتورونو کې پانګونه وکړي؛ د افغانستان د خصوصي سکټور او د ایران، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، ترکیې او روسیې د خصوصي سکټور ترمنځ د سوداګریزو اړیکو ناستې تنظیم شوې؛ سوداګر د لویو ګډو پروژو د جوړولو لپاره متحد کړي او د خصوصي سکتور د غړو د ادغام او د هغوی د ستونزو د حل په موخه یې له ۲۷ څخه زیاتې تخصصي کمېټې جوړې کړې دي.
ښاغلي پوپل په ۱۴۰۳ کال کې وچې او تازه مېوې د افغانستان له مهمو صادراتي توکو څخه وبلله او د ګاونډي هېواد له خوا د سوداګریزو توکو په برخه کې رامنځته شوې ننګونې یې د تېر کال په پرتله د هېواد د صادراتو د زیاتوالي په برخه کې یو لوی خنډ وباله.
ښاغلي شیرین اغا سخي د حکومت وروستی اقدام یې د سوداګرو د هڅونې او په بازارونو کې د موادو د بیو د راټیټولو په برخه کې لوی ګام وباله او زیاته یې کړه: په افغانستان کې د نوي حکومت له راتګ سره خصوصي سکتور په ځانګړې توګه د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د سوداګرو لپاره د مالیې د اسانتیاوو د رامنځته کولو او نورو برخو کې زیاتې هڅې کړې دي. هغه په ګمرک کې د مالیاتو په راټولولو ټینګار وکړ او له ټولو اړوندو دولتي ادارو څخه یې وغوښتل چې د هېواد د خصوصي سکتور ټولو ستونزو ته د رسیدګۍ لپاره ځانګړې پاملرنه وکړي.
ښاغلي الکوزي، په ۱۴۰۳ کال کې د خصوصي سکتور ستونزې او ننګونې یادې کړې او هېواد ته د وارداتو زیاتوالی د تېرو کلونو په پرتله د بازارونو د تقاضا په لوړوالي پورې تړلی وباله او د صنعتي فابریکو لپاره د ځمکې د ویش په برخه کې یې د حکومت له مشرتابه مننه وکړه. نوموړي برېښنا، ځمکې او د پيسو د لېږد لپاره د بانکي اسانتياوو نشتوالى د صنعتي فابريکو عمده ستونزې وګڼلې او له اړوندو حکومتی مسوولينو يې وغوښتل، چې په ګمرک کې له سوداګرو څخه د ماليې راټولولو ته ځانګړې پاملرنه وکړي.
د يادونې وړ ده، چې د حکومت د ریاست الوزرا حکم په اساس له دي وروسته به له (غنمو، غوړيو، اوړو) د يو ميليون پلور څخه زر افغاني او له (تېلو، ګازو او بورې) د يو ميليون پلور څخه يو زرو پنځه سوه افغاني په ارزښت ثابته ماليه اخیستل کیږي.
چهارشنبه، د وری ۶ مه ۱۴۰۴
