د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د خصوصي سکتور یو شمیر مختلفو اتحادیو او انجمنونو آسټرالیايې شرکت فورتسکیو ته د افغانستان د معدنونو د څیړنې او سروې ورکول، د هېواد په لوی لارو کې امنیتي ننګونې او په ملي ناستو کې د خصوصي سکتور د استازیو نه ګډون وغنده.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطایی معدنونه د هیواد ترټولو مهمه او ستراتیژیک سرچینه وبلله او د هېواد په ۱۷ ولایتونو کې د فورتیسکیو شرکت له خوا د معدنونو د څیړنې او سروی تړون يې وغنده او زیاته يې کړه چې دی کار د هېواد پانګه اچوونکو روحيې ته ډیره زیاته ضربه وارده کړی ده. هغه زیاته کړه چې د افغانستان خصوصي سکتور غړي د فورټسکو فیوچر سره د تړون شرایطو په اړه نور وضاحت غواړي، د شرکت تعقیب ریکارډ، د یاد تړون منصفانه کول، د اړوندو ارګانونو تصویب، د چاپیریال پلان سره موافقت، محلي احکام، د ټولنیز پرمختګ پلان او نور موضوعات چې د افغانستان د کانونو قانون کې ذکر شوي د دې شرکت لخوا چمتو شوي.

ښاغلي عطايې زیاته کړه چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هېواد ترټولو پخوانۍ اداره ده، چې د هېواد په اقتصادي او سوداګریزې ودې او پراختیا کې يې ارزښتناک خدمات وړاندې کړي دي او د خصوصي سکتور غړیو، اتحادیو، کوپراتیفونو او د خصوصي سکتور یو شمیر غړیو استازیتوب کوي. خو له بده مرغه په ډیرو اړینو موضوعاتو لکه د افغانستان د سولې مذاکراتو کې ورته ځانګړی ځای نه دی ورکړل شوی.

د ځمکني ټرانسپورټ رئیس ښاغلي طلا محمد اتمانزي وویل چې د ځمکني ټرانسپورټ له جدي ستونزو څخه یوه هم د عامه ګټو وزارت په تلو کې شته فساد دی. دغه تناژونه یا تلې په هر ټریلر کې ۱۵۰ ټنو څخه زیاته وزن بی له محصول کولو د هېواد په غرب کې بار کیږي او په نورو تلو کې د بډو په ورکولو سره پریښودل کیږي چې د سرکونو د تخریت سبب ګرځي. نوموړي ددی ستونزې د له منځه وړلو په برخه کې د ځمکني ټرانسپورټ د نوې لایحې تطبیقول اړین وبلل.
ښاغلي اتمانزي په لویو لارو په ځانګړي ډول د زابل په نورک پوسته کې د دولتي ټوپکوالو لخوا په غیرقانوني پیسې اخیستنې او همدارنګه د کابل ښار د لویې لارې ترافیکو او دروازو باندې غیر قانوني اخیستنې سختې نیوکې وکړې او زیاته یې کړه که حکومت د دوی د ستونزو د حل لپاره اقدام ونه کړي، د ځمکني ټرانسپورټ د همغږۍ شورا غړي به په مدني حرکتونو پیل وکړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي او د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک د ځمکني ټرانسپورټ د پیوستون رئیس ښاغلي طلا محمد اتمانزي سره د لیدنې په ترڅ کې د هېواد په بندرونو او لویو لارو کې د ټرانسپورټ په وړاندی د شتو ستونزو او د له منځه وړلو په لارو چارو يې خبرې وکړی.

په دې ناسته کې ښاغلي محمد یونس مهمند د هیواد په بندرونو، په ځانګړي توګه د تورخم په بندر کې د ترانسپورټ ستونزې تایید کړې او ویې ویل چې اوس مهال د ځمکني ټرانسپورټ شرکتونو سوداګر او چارواکي له ستونزو سره مخ دي او د دوی ستونزې باید ژر تر ژره حل شي.

ښاغلي الکوزي ټینګار وکړ چې د پولیسو د پوستو رامینځته کول او په لویو لارو کې د موټر چلونکو څخه غیر قانوني پیسې اخیستنه  د اندیښنې وړ خبره ده، او د دې وضعیت دوام د ترانسپورټي شرکتونو په کاروبار ناوړه اغیزه کوي او د دوی د زړه ماتیدو سبب هم ګرځي. نوموړي پر حکومت غږ وکړ چې د دا ډول زورواکو مخه ونیسي او د ټرانسپورټي شرکتونو کار ته دوام ورکولو لپاره عملي ګامونه واخلي او دوی ته لا ډیرې اسانتیاوې برابرې کړي.

د ځمکني ټرانسپورټ د ملي اتحادیې رئیس هم د ټرانسپورتي شرکتونو او سوداګرو په سوداګرۍ کې غیر معمولي وضعیت باندې نیوکه وکړه او ویې ویل چې د حکومت لخوا د مالیې راټولولو یا د ځمکني ټرانسپورټ شرکتونو کار کولو مسودې ډیرې ستونزې رامینځته کړي. په دی مسوده کې باید کې ځمکني ټرانسپورټ او هغو سوداګرو لپاره چې د بهر څخه هېواد ته سوداګریز توکي واردوي لازمې آسانتیاوې رامنځته کړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه ژمنه وکړه چې د ځمکني ټرانسپورټ سکتور سره یو ځای به د دوی ستونزو ته د پای ټکي کیښودلو په لور ګام پورته کړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې د افغانستان د قیمتي ډبرو سوداګرو د اتحادیې د رئیس ښاغلي عزیز بیک سره د لیدنې په ترڅ کې د قیمتي ډبرو د صادرولو د طرحې د عملي کولو په برخه کې د شتو ستونزو په اړه خبرې اترې وکړی.

ښاغلي عزیزبیک د هغه ستونزو یادونه وکړه چې د هیواد د قیمتي ډبرو صادراتو په لاره کې شتون لري او زیاته یې کړه چې د قیمتي ډبرو د صادراتو طرزالعمل درې ځله نهایی شوی دی خو د جزا د ۷۸۷ کوډ له امله بیا لغوه شو. نوموړي زیاته کړه چې د قیمتي ډبرو صادراتو پروړاندې یوه لویه ننګونه د هیواد د معدنونو اسخراج په برخه کې د قانوني تړون نه شتون دی وه او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق څخه يې وغوښتل د حکومت د اړونده ادارو سره په همغږۍ کې دی ستونزی ته د حل لارې چارې ولټوي.

ښاغلي عطايې وویل چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هېواد د معدنونو د معیاري او فني استخراج او د قانوني صادراتو څخه يې ملاتړ کوي.
ښاغلي عطايې د هېواد د معدنونو د څیړنې او اسخراج تړون په اړه چې د آسترالیا هېواد د فورتسکیو کمپنۍ ته ورکړل شوی خپله اندیښنه څرګنده او زیاته یې کړه چې دا کار د هېواد په کورنيو پانګه اچوونو او د بهرنیو پانګو اچوونو په جلبولو خورا ناوړه اغیزې لري.

ښاغلي عطایي زیاته کړه "اطاق هڅه کوي چې د قیمتي ډبرو د صادرولو ستونزو د حل کولو لپاره د دې سکټور له ټولو برخو سره په موافقه مناسبه حل لاره ومومي.