د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د نړیوالو اړیکو او د پالیسیو او خدمتونو ډیپارټمنټونو مسؤلینو د اسلامي هېوادونو د سوداګرۍ، صنعت او کرنې اتاق چې ۵۷ غړي لري د سکرتر جنرال ښاغلي یوسف حسن خلاوي سره د آنلاین ناستې په ترڅ کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د نوموړو ۵۷ غړیو اتاقونو د اړیکو په غښتلتیا ټینګار وکړ.
 
ښاغلي عطايې ددی ناستې بنسټیزه موخه افغان سوداګرو او پانګه اچونکو ته د لازمو آسانتیاوو رامنځته کول او د اړیکو ښه والې په ګوته کړ.
 
ښاغلي عطايې ښاغلي یوسف حسن خلاوي ته د اتاق د فعالیتونو په اړه د مالوماتو وړاندی کولو ترڅنګ، وویل چې اتاق د ۹۰ کلونو راهیسې افغان سوداګرو او پانګه اچوونکو ته د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو او ددوی د ستونزو د له منځه وړلو په برخه کې هلې ځلې کوي او دی هڅو ته به راتلونکی کې هم دوام ورکړي.
 
ښاغلي خلاوي د سوداګرۍ پیاوړتیا او کارکوونکو لوړتیا په برخه کې لاندې ژمنې وکړی:
• د علمي او مسلکي زدکړو په موخه د (Islamic Academy) په نوم یو روزنیز مرکز جوړل
• د قهوې، چای او ککو په سکتورونو کې دوه ناستې د آذربایجان او اندونیزیا هېوادونو کې دایرول چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق هم پکې ګډون کول شي
• د افغانستان د سوداګرۍ اتاق ته د حلال سرټیفیکیټ ورکول
 
ښاغلي عطايې د ښاغلي خلاوي څخه وغوښتل چې د اتاق کارکوونکو د وړتیا لوړونې او په افغانستان کې د پانګونې لپاره د بهرنیو پانګه والو هڅونې په برخه کې همکاري وکړي.
 
ښاغلي خلاوي د ښاغلي عطايې خبرو تائیدولو ترڅنګ، زیاته کړه "د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق دی خپل وړاندیزونه په معلومو برخو کې د ICCIA مشرتابه پلاوي ته وړاندی، تر څو هغوی يې د خپلو غړیو سره شریک، او په مختلفو برخو کې پانګه اچونه جذب کړی شي.
 
په پای کې ښاغلي خلاوي ژمنه وکړه چې د ګډې پانګه اچونې ودې په موخه به په نږدی راتلونکی کې یو نندارتون په لاره واچوي.

د اسلامي هېوادونو د سوداګرۍ، صنعت، او کرنې اتاق عمومي رئیس ښاغلي عبدالله صالح کامل تر ریاست لاندی د سوداګریزو اړیکو پراختیا او ګډو پانګه اچونو په موخه په جوړه شوې آنلاین غونډه کې د ۵۷ اسلامي هېوادونو اتاقونو رئیسانو، مرستیالانو، او سکرترانو او دافغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې ګډون کړی وه.
 
په دغه آنلاین غونډه کې چې د روان کال غويې په ۳۰مه جوړه شوې وه، ښاغلي عطايې په اسلامي هېوادونو حوزه کې د سیمه ایزې او اقتصادي همکارۍ په ارزښت خبرې وکړی.
 
ښاغلي عطايې په افغانستان کې د شتو پانګه ایزو فرصتونو په اړه د خبرو کولو ترڅنګ، د اقتصادي همکاریو پیاوړتیا او سترو شخړو حل په برخه کې د اسلامي هېوادونو سوداګرۍ، صنعت او کرنې اتاق رول اړین وباله. ښاغلي عطايې د دی غونډې ټولو ګډون کوونکو څخه وغوښتل چې د اسلامي هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو پراختیا، ګډو پانګه اچونو، او د تجربو انتقال په برخه که خپلې همکارۍ لا پسې زیاتې کړي.
 
پدې ناسته کې، هر غړي هیواد د پانګوونې او سوداګرۍ پراخولو څرنګوالي په اړه خبرې وکړې او په خپلو هیوادونو کې يې د پانګوونې فرصتونو یادونه وکړه. همدارنګه، د عمومي مجلس د اجندا سره سم، د ۲۰۲۱ څخه تر ۲۰۲۵ کلونو پورې د مالي او مدیره پلاوي ټاکنو غړیو پریکړه وکړه چې د پایلې په توګه د ۱۹ غړو هیوادونو سوداګرۍ اتاقونه د نورو غړو لخوا د نوموړي اتاق د مدیره پلاوي غړو په توګه وټاکل شول.
 
د اسلامي هېوادونو د سوداګرۍ، صنعت، او کرنې اتاق د اسلامي هېوادونو د ۵۷ سوداګریزو اتاقونو څخه جوړ چې په ۱۹۷۹ کال کې د اسلامي همکارۍ سازمان (OIC) په واسطه تاسیس، او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په ۲۰۰۸ زیږدیز کال کې ددی اتاق غړیتوب ترلاسه کړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې د سکای بیمې نړیوال شرکت له اجرائي رئیس او د نوموړي شرکت د بورډ غړیو سره په خپل کاري دفتر کې د لیدنې په ترڅ کې د بیمې او ګډو همکاریو په ارزښت خبرې اترې وکړی.

د ناستې په پیل کې، د سکای بیمې نړیوال شرکت ښاغلي مجیب قسیمي او د بورډ غړیو د بیمې اوسني وضعیت او د نوموړي شرکت د فعالیتونو په اړه خپل نظرونه او وړاندیزونه بیان کړل او د اتاق څخه يې وغوښتل چې د سوداګرو د هڅونې په برخه کې چې بیمه واخلي د نوموړي شرکت سره همکاري وکړي.

دوی د اتاق د عامل پلاوي له سرپرست رئیس څخه وغوښتل چې د سکای بیمې شرکت په مالي مرسته د بیموي خدمتونو په اړه یو نندارتون په لاره واچوي.

ښاغلي عطايې په سوداګریزو راکړو ورکړو، اقتصادي فعالیتونو، ټرانسپورټي شرکتونو او د خوندیتوب په برخه کې يې د بیمې په ارزښت د خبرو کولو ترڅنګ، زیاته کړه "د اورلګیدنو وروستیو پیښو دا څرګنده کړه چې د بیمې فرهنګ ځای پر ځای کول د سوداګریزو او ټرانسپورټي شرکتونو سره مرسته کوي چې ددی ډول پیښو وروسته هم خپلو کارونو ته دوام ورکړي."

ښاغلي عطايې د بیمې فرهنګ په ترویج کولو کې د عامه پوهاوي رول اړین بللو ترڅنګ، د اتاق او سکای بیمې نړیوال شرکت ترمنځ د همکارۍ تفاهملیک غوښتنه وکړه چې پر اساس يې د اتاق غړیو ته ځانګړی تخفیف په نظر کې نیول شوی دی.

د اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس د سکای بیمې شرکت د وړاندیزونو په ځانګړې توګه د نندارتون په لاره اچولو څخه ملاتړ کولو ترڅنګ، خصوصي سکتور ته د عامه پوهاوي پروګرامونو په لاره اچولو برخه کې خپل چمتو والی څرګند کړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزیر ښاغلي نثار احمد غوریاني، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار، د اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، یو شمیر سوداګرو، پانګه اچوونکو او د هېواد تولیدوونکو د افغانستان د تولیدي صنایعو نندارتون د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزارت د نندارتونونو په ریاست کې پرانسته.
 
ښاغلي غوریاني په خپلو ویناو کې د کورنیو تولیداتو زیاتیدونکي ودې ته په اشارې کولو سره زیاته کړه چې د هېواد ۴۸ تولیدي اقلام ۱۰۰ فیصده ځان بسیا او ۱۲ اقلام ۵۰ سلنه ځان بسیا دي. او زیاته یې کړه چې د ځیني کرنیزو ماشینونو تولید کې د ځان بسیاینې سربیره، د منځنۍ آسیا یو شمیر هیوادونو ته هم صادروو.
 
نوموړي د هوایی دهلیز له لارې د صادراتو بیا پیل کول، په نړیوالو نندارتونونو په ځانګړی توګه د دوبۍ په نندارتون کې د کورنیو تولیداتو نندارې ته کیښودل او په مرکز او د هیواد په څلورو نورو زونونو کې د دایمي نندارتونونو تاسیس کول یاد کړل.
 
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند په خپله وینا کې وویل چې که څه هم موږ په تیرو پنځو کلونو کې د کورنیو تولیداتو په ډګر کې د ښې ودې شاهدان یو، خو تیرکال د کرونا پیښې په دغې لړۍ باندی خپلې منفي اغیزې پریښودې.
 
ښاغلي مهمند سوداګري، پانګه اچوونه او صنعت یو د بل لپاره لازم او ملزوم بللو ترڅنګ زیاته کړه "موږ غواړو چې دولت د سوداګرۍ، پانګه اچوونې او صنعت په برخو کې د ملاتړ ترڅنګ، پانګه اچوونکو ته په لویو او بنسټیزو پروژو لکه د برېښنا تولید کې د پانګه اچوونې زمینه برابره کړي."
 
ښاغلي مهمند د خپلو خبرو په پای کې، د دولت له لوري په پانګه اچوونه، سوداګرۍ، د قوانینو په اصلاح، زیربناوو لکه ځمکه، برېښنا او امنیت راوستو په برخه کې د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو غوښتنه وکړه او د حکومت څخه يې د کندهار ولایت صنعتي پارک د بیا احیا او په نورو ولایتونو کې د صنعتي پارکونو د جوړولو غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي خان جان الکوزي د هېواد په اقتصادي لوړتیا کې د سوداګرو او پانګه والو رول ته په اشارې کولو سره زیاته کړه "د سردار محمد داود خان د واکمنۍ پر مهال د هېواد خصوصي سکتور د هېواد ۴۵ سلنه عواید تامینول."
نوموړي هیله څرګنده کړه چې د حکومت د پاملرنې په پایله کې به یوه ورځ تولیدي ځان بسیاینې ته ورسیږو او د صادراتو په برخه کې به د زیاتوالي ګواهان واوسو.
 
ښاغلي الکوزي د خپلو خبرو په پای کې وویل "موږ د دایمي نندارتون د رامنځته کولو طرحې څخه ملاتړ کوو او ډاډ درکوو چې د هېواد سوداګر او پانګه وال يې د جوړولو په برخه کې هر ډول همکارۍ ته چمتو دي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د څارنې پلاوي رئیس ښاغلي عبدالحامد حمیدي، د نوموړي پلاوي منشي ښاغلي عبدالمتین قلندري او د نوموړي پلاوي غړیو هر یو خالد احمد او محمد ناصر صمیم په خپل کاري دفتر چې د کابل په شهرنو کې واقع دی ناسته وکړه.
 
په دی غونډه کې، په بنسټیزو موضوعګانو لکه: صادرات، د نیمروز اتاق ټاکنې، د اتاق لپاره د ځمکې پیرودل او د څارنې پلاوي کاري دفتر لپاره د یو کارکوونکي ګمارلو په اړه خبرې اترې وشوې او لازمې پریکړې ونیول شوې.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د اتاق د نړیوالو اړیکو، د غړیو او عامه اړیکو ډ‌یپارټمنټونو مسؤلینو په آنلاین ډول د جاپان لپاره افغان سفیر ښاغلي شیدا محمد ابدالي سره د ناستې په ترڅ کې د دواړ هېوادونو سوداګریزو اړیکو په پراختیا او ګډو همکاریو خبرې وکړی.
 
ښاغلي سید جاوید برهان د افغانستان او جاپان ترمنځ د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو په ارزښت او پراختیا ټینګار وکړ. نوموړي د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو په پراختیا کې د افغانستان سفارت او سوداګریزې آتشې رول اړین وباله او د جاپان هېواد سره د سوداګریزو او پانګه ایزو اړیکو د تحکیم او پراختیا په برخه کې يې د اتاق د هر ډول همکاریو ډاډ ورکړ.
 
ښاغلي عطايې د دواړو هېوادونو ترمنځ په سوداګریزو اړیکو کې د شتو فرصتونو او ننګونو په اړه د خبرو کولو ترڅنک، ټینګار وکړ په لاندی برخو کې باید دواړه لوري ګډې هڅې وکړی.
• د دواړو هېوادونو اتاقونو ترمنځ د همکارۍ تفاهملیک لاسلیکول
• د افغان سوداګرو لپاره د ویزو په ترلاسه کولو کې لازمې آسانتیاوې رامنځته کول
• د دواړو هېوادونو اتاقونو د مشرتابه ناسته دایرول
• د مختلفو سکتورونو څخه د افغان او جاپاني سوداګرو ترمنځ آنلاین ناستې برابرول
• د وړتیا لوړونې او ډیجیټل کولو په برخه کې روزنیزو ورکشاپونو په لاره اچول
• د کابل-توکیو ترمنځ د هوايې دهلیز رامنځته کول او افغان صادراتي اقلامو لپاره بازار موندنه کول
• د افغان صادارتي توکو لپاره د جاپان له لوري ترجیحي تعرفې په نظر کې نیول
• د زیربنا، نساجي، معدن، کرنې، عراده جاتو، سپیرپاټو، روغتیا او ټکنالوجۍ په برخو کې د ګډو پانګه اچوونو ترلاسه کول
• د دواړو هېوادونو د سوداګریزو اړیکو د غښتلتیا په موخه د سوداګریزې شورا رامنځته کول
 
ښاغلي شیدا محمد ابدالي جاپان سره د ښو سوداګریزو فرصتونو یادولو ترڅنګ، وویل چې افغان سوداګر کولې شي ددی فرصتونو څخه چاپان ته د صادارتو په برخه کې ښه ګټه پورته کړي.
نوموړي په جاپان کې (Expo Food) او (Expo - 2025) نړیوالو نندارتونونو کې د افغان سوداګرو د ګډون لپاره د هرډول همکارۍ ژمنه وکړه او زیاته يې کړه چې افغان سوداګر ددی فرصت څخه په ګټې اخیستنې سره کولی شي افغان محصولات نندارې ته کیږدي.
 
په دی ناسته کې داوړو خواو ژمنه وکړه چې د اړتیا وړ سوداګریز ارقام به یو دبل سره شریکوي ترڅو په رڼا کې يې د سوداګریزې پراختیا په برخه کې لازم ګامونه پورته کړی شي.
د یادونې وړ ده چې افغانستان هر کال د جاپان څخه د ۱۸۶ میلیونه ډالرو په ارزښت سوداګریز توکي واردوي په داسې حال کې چې نوموړي هېواد ته يې د صادارتو کچه یوازې ۵۰۰۰ امریکايې ډالره ده.

مقالات دیگر...