د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د اتاق د عامل پلاوي نړیوالو اړیکو ډیپارټمنټ مسؤل ښاغلي امید غفورزي د غذايي خوندیتوب اسلامي مؤسسې له رئیس دولت یمبردیف، د یادې مؤسسې د اړیکو مدیر ښاغلي عبدالله منافي موتولو او د یادې مؤسسې د پروګرامونو آمر ښاغلي داستان زولداسوف سره د یوې آنلاین ناستې په ترڅ کې، د قزاقستان څخه افغانستان ته د یادې مؤسسې د بشري مرستو لیږد بهیر کې د اتاق د تخنیکي همکاریو او د لاس لاندی پروژو تطبیق په اړه خبرې اترې وکړې.
 
دغه کنفرانس چې د پنجشنبې په ورځ د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په نوښت جوړ شوی و، په پیل کې دولت یمبردیف د دریو پروژو د تطبیق په اړه لاندې معلومات وړاندې شول:
• د قزاقستان د غذايي خوندیتوب اسلامي مؤسسې د غنمو او اوړو د مرستې او د افغانستان خلکو ته د هغې د لیږد پروژه.
• د افغانستان له خلکو سره د مرستې لپاره د دې پروژې پلي کول، چې د روان کال په جنورۍ کې د اسلامي هېوادونو د سازمان او د اسلامي هېوادونو د سرې میاشتې تر منځ د افغانستان له خلکو سره د مرستې په موخه د همکارۍ یو تفاهم لیک لاسلیک شو.
 
• او له افغان کروندګرو سره د تراکتورونو او اصلاح شویو تخمونو په مرسته د لا زیاتو غنمو د تولید او کرنې په برخه کې د خوراکي توکو د زیاتوالي او ۵۰ زره داخلي بې ځایه شویو کورنیو سره مرسته کوي.
 
ورپسې ښاغلي مهمند د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د څو کلونو د فعالیتونو په اړه د غذايي خوندیتوب اسلامي مؤسسې مسؤلینو ته معلومات ورکړل او په اوسني وضعیت کې یې د افغانستان د خلکو د خراب اقتصادي وضعیت د یادولو په ترڅ کې یې ستاینه وکړه. د افغان ولس لپاره د خوراکي توکو د پلان د پلي کېدو هرکلی وکړ او د هېواد له اړمنو خلکو سره د مرستې لپاره یې اغېزمن وباله.
 
ښاغلي مهمند د یادو پروژو د تطبیق په برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د تخنیکي همکارۍ او په ځانګړې توګه د ټرانسپورټي او لوژستیکي شرکتونو له لارې د دغو پروژو د تطبیق په برخه کې د هر ډول همکارۍ ژمنه وکړه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي پانګه اچونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د افغان – پاک ګډ اتاق رئیس او د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، د اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، د افغان – پاک ګډ اتاق اجرائیوي رئیس ښاغلي نقیب الله صافي، د کانونو او صنایعو اتاق رئیس ښاغلي تور ملنګ شګیوال، د پنجشیر ولایتي اتاق رئیس ښاغلي نجابت حیدري، د ننګرهار ولایتي اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي ډاکټر مخلص احمد او د هېواد ملي سوداګر ښاغلي حاجي ببرک پاکستان ته د خپل کاري سفر په دویمه ورځ د پاکستان پارلمان له رئیس ښاغلي اسد قیصار او د افغانستان په چارو کې د پاکستان د ولسمشر ځانګړي استازي ښاغلي صادق خان سره لیده کاته وکړل.
 
د اتاق مشرتابه پلاوي د پاکستان پارلمان له رئیس سره د افغانستان او پاکستان ترمنځ په شتو سوداګریزو ستونزو، د ګډو پانګه اچونو ترویج، د دواړو هېوادونو سوداګرۍ او ټرانزیټ په برخه کې د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو، د لازمې همغږۍ په ترسره کولو او د افغانستان خلکو او خصوصي سکتور سره د مرستو په اړه خبرې وکړې.
 
د افغانستان په چارو کې د پاکستان د ولسمشر ځانګړي استازي سره د لیدنې په ترڅ کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه پلاوي او د افغان – پاک ګډ اتاق، افغانستان ته د سوداګریزو توکو لیږد په برخه کې د شتو تخنیکي ستونزو، د پاکستان له پولو څخه په ګټې اخیستنې د سویلي آسیا نورو هېوادونو ته د سوداګریزو توکو لیږد، افغان سوداګرو ته د پاکستان ویزو صدور په برخه کې شتو ستونزو او د ګډو پانګه اچونو جلب په اړه خبرې اترې وکړې.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي د دارلانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خان جان الکوزي، محمد ګردیزي، عصمت الله وردګ، محمد داود یوسفزي، احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، سید پرویز سادات هوفیاني او ضیاءالدین اچکزي، د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، یو شمیر سوداګرو او کورنیو او بهرنیو رسنیو په شتون کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه پلاوي د افغانستان د کنګل شویو پیسو په اړه د ولسمشر بایډن د پریکړې په تړاو خپل دریځ څرګند کړ.
 
ښاغلي عطايي راغلو میلمنو او ګډونوالو ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، دوی ته د کنفرانس د جوړیدو موخه او د افغانستان د کنګل شویو پیسو په اړه د امریکا د متحده ایالاتو د ولسمشر پریکړه بیان کړه.
ښاغلي مهمند د افغانستان د کنګل شویو پیسو او د ولسمشر بایډن د پریکړې په اړه وویل "په بهر کې د افغانستان پولي زیرمې د افغانستان د اسعارو ریښه ده چې له کلونو راهیسې زیرمه شوې ده."
 
هغه زیاته کړه، دغه پیسې د هېواد ملي پانګه ده او په ټولو افغانانو پوری اړه لري. د هېواد دغه مالي پانګه باید د افغان حکومت له اجازې پرته د مرستو په پروګرامونو کې ونه کارول شي او نه هم ددی پیسو ځینې برخه د سپتامبر ۱۱مې قربانیانو ته د تاوان ډول ورکړل شي.
 
ښاغلي مهمند زیاته کړه چې ټولې پیسې چې کابو ۹.۵ ملیارده امریکايي ډالره کېږي باید پرته له قید او شرطه خوشې شي او له افغانستانه بهر هېڅ حکومت دا حق نه لري چې د لګولو پرېکړه یې وکړي.
هغه او په کنفرانس کې ټولو ګډون کوونکو په متفقه توګه د متحده ایالاتو د حکومت او کانګرس لخوا د وروستي پریکړې د بیاکتنې غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي مهمند دخپلو خبرو په جریان کې وویل، د نړۍ په بانکونو کې د افغانستان د کار لاندی پروژو تطبیق پیسی چې کابو ۷ ملیارده امریکايي ډالره کیږي، د نړیوالې ټولنې د غیر عادلانه پریکړې له امله کنګل شوي دي چې دی چارې د هېواد خصوصي سکتور تر ټولو زیات زیانمن کړی دی.
 
ښاغلي مهمند د نړیوالې ټولنې په ځانګړې ډول د امریکا متحده ایالاتو څخه وغوښتل چې د افغانستان کنګل شوې پیسې خوشې کړي تر څو د بانکي پشتوانې په ډول د افغانستان مرکزي بانک ته وسپارل شي.
ښاغلي خان جان الکوزي وویل، کنګل شوې پیسې د افغان شریف ولس حق دی او د امریکا متحده ایالاتو دغه پریکړه غیر عادلانه ده.
 
ښاغلي الکوزي زیاته کړه، که چیرې نړۍ غواړي چې افغانان له فقر او بیوزلۍ وژغوري، نو دوی دی د افغانانو کنګل شوې پیسې ورته خوشې کړي ترڅو له یوې خوا په بنسټیزو پروژو کې د خصوصي سکتور لګول شوې پیسې هغوی ته تادیه کړی شي او له بلې خوا د نیمګړو پروژو د بشپړیدو په برخه کې د یادو پیسو په کارولو سره پروژې بشپړې او د هېواد په اقتصادي رغښت کې د پام وړ ګامونه پورته کړی شي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي پانګه اچونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خان جان الکوزي او احمد ضیاء عظیمي شینوزاده او د افغان – پاک ګډ اتاق اجرائیوي رئیس ښاغلي نقیب الله صافي پاکستان ته د خپل دوه ورځني سفر په ترڅ کې، د لاهور صنعتي پارکونو لیدلو ترڅنګ، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د پاکستان د لاهور اتاق ترمنځ هوکړه لیک لاسلیک کړ.
 
د سلطان محمد صافي تر ریاست لاندی په یاد سفر کې د ننګرهار ولایتي اتاق مدیره پلاوي غړي ښاغلي ډاکټر مخلص احمد، د پنجشیر ولایتي اتاق د مدیره پلاوي سوداګریز مرستیال ښاغلي نجابت حیدري، ښاغلي تورملنګ شګیوال د کانونو او صنایعو اتاق رئیس او د هېواد ملي سوداګر ښاغلي حاجي ببرک هم ګډون درلود.
 
په لومړي ګام کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه پلاوي د پنجاب صوبې د صنعتي پارکونو او نورو مختلفو سکتورنو څخه لیدنه وکړه. د لاهور ښار د سترو صنعتي ودانیو لرلو ترڅنګ، په ۲۵ مختلفو سکتورونو کې د ۵۳۳ شرکتونو لرونکی ښار دی، چې په آزادو اقتصادي زونونو کې د ډیرو تجربو لرلو سره د خورا اهمیت څخه برخمن دی.
 
د پاکستان پنجاب صوبې سره ګډې همکارۍ کولی شي، چې د ګډو پانګه اچونو د جلب او د هېواد د اقتصادي رغښت سبب وګرځي.
سربیره پردی، د اتاق مشرتابه پلاوي او ورسره مل ټیم د سندر ښارګوټي د آزادو اقتصادي زونونو څخه د لیدنې په ترڅ کې وویل "نوموړي زونونه د ډیرو پانګه اچونو د جلب وړتیا لري."
 
د یادو صنعتي پارکونو او آزادو اقتصادي زونونو له مسؤلینو سره د لیدنې په ترڅ کې، د اتاق مشرتابه پلاوي په ګډو همکاریو ټینګار وکړ او له دوی څخه يي وغوښتل چې د آزادو اقتصادي زونونو او صنعتي پارکونو رامنځته کولو په برخه کې خپلې تجربې او تخنیکي مالومات د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سره شریک کړي.
 
د پورته یادو ناستو وروسته، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د پاکستان لاهور سوداګرۍ او صنایعو اتاق ترمنځ هوکړه لیک لاسلیک شو.
د هوکړه لیک تر لاسلیک وروسته، دواړو خواو د سوداګریزو شخړو حل په برخه کې د کمېټو رامنځته کولو، د واګه بندر له لاری د صادراتو د زیاتوالي او لازمو آسانتیاوو په رامنځته کولو او د ګډو پانګه اچونو راجلبولو په موخه هوکړه وکړه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي د درالانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي سید پرویز سادات هوفیاني، د افغانستان لپاره د ترکيي سفیر ښاغلي جیهاد ارګنای او په کابل کې د ترکيي سفارت سوداګریز چاروال ښاغلي بوزات، د کسبګرو اتاق په نوښت سره د کورنیو تولیداتو او لاسي صنایعو جوړ شوي نندارتون څخه لیدنه وکړه.

ښاغلي مهمند د ترکيي سفیر او د ترکيي سفارت چاروال ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، د هېواد د خصوصي سکتور سره د ترکيي سفارت د دوامداره همکاریو او په دی وروستیو میاشتو کې د افغان ولس سره د ترکيي هېواد د بشري مرستو له امله مننه وکړه او د سوداګریزو اړیکو پر غښتلتیا او ګډو پانګه اچونو يي ټینګار وکړ.

ښاغلي مهمند د ترکيي سفارت سوداګریز چاروال سره د اتاق وړاندیزونه چې عبارت دي له: د دواړو هېوادونو د سوداګریزو پلاوو سفر، د ترکيي هېواد سوداګریز اتاق، سوداګرو او پانګه والو سره د آنلاین او مخامخ کنفرانسونو جوړولو او د سوداګریزو اړیکو پراختیا او ګډو پانګه اچونو په موخه د هېواد د کانونو وزیر سره د ناستې ترسره کولو یادونه وکړه.

ښاغلي خان محمد سرفراز باز د دواړو هېوادونو ترمنځ تاریخي او اوږدمهاله اړیکو ته د اشارې کولو ترڅنګ، په ترکیه کې د افغان پانګونې چې درېیم مقام يي خپل کړی، یادونه وکړه او په افغانستان کې یې د ترکي پانګوالو د متقابلو پانګونو غوښتنه وکړه.

ښاغلي باز افغان اتباعو ته د ویزو د ورکړې ستونزه د اړیکو د ټینګښت په لاره کې یوه له جدي ننګونو څخه وبلله او په دې برخه کې یې د اسانتیاوو رامنځته کول اړین وبلل.  

په کابل کې د ترکیې سفیر ښاغلي جیهاد ارګنای د دواړو هېوادونو ترمنځ د ښو اړیکو او دوستۍ یادونه وکړه او د سوداګریزو اړیکو ټینګښت یې د دغه سفارت له لومړیتوبونو څخه وګڼه. نوموړي په افغانستان کې د پانګونې په برخه کې د ترکي سوداګرو او پانګوالو د لېوالتيا يادونه وکړه او د ترکي او نړيوالو پانګوالو لپاره يې په افغانستان کې د پانګه اچونې په برخه کې د لازمو اسانتياوو رامنځته کولو غوښتنه وکړه.

ښاغلي ارګنای د ویزو د ورکړې په برخه کې وویل، چې په لومړي ګام کې به د ویزو د ورکړې چارې له کابل ولایت څخه پیل او بیا به په نورو ولایتونو کې د ترکیې په قونسلګریو کې عملي شي.
ورپسې د ترکیې سفیر او د اتاق مشرتابه پلاوي یو ځای د لاسي صنایعو او کورنیو تولیداتو له غرفو څخه لیدنه وکړه او لاسي صنایع او کورني تولیدات د ترکیې سفیر د پام وړ وګرځیدل.

په پلازمېنه کابل او یو شمېر ولایتونو کې سلګونو صرافانو او سوداګرو د امریکا د ولسمشر د وروستۍ پرېکړې په اړه چې د افغانستان د بهرنیو اسعارو د زېرمو یوه برخه دی د سپټمبر د یوولسمې قربانیانو ته ځانګړې کړی شي، په غبرګون کې لاریون وکړ او په کلکه یې وغندله.
 
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند د ولسمشر بایډن د پریکړې غندلو ترڅنګ، زیاته کړه " په بهر کې هیڅوک یا بانک دا واک نه لري چې د افغانستان کنګل شوېو اسعارو زیرمې او پیسې د خپلو موخو لپاره وکاروي یا بل چا ته یې انتقال کړي."
 
ښاغلي مهمند یاده چاره د نړیوالو بانکي اصولو خلاف وبلله.
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي دارلانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز د ولسمشر بایډن پریکړې غندلو ترڅنګ، وویل "ولسمشر بایډن چې د کومو پیسو په اړه پریکړه کړې ده، هغه پیسې یواځی د افغانستان شریف ولس پوری اړه لري او بل هیڅوک تری د ګټې اخیستنې حق نه لري."
 
ښاغلي باز زیاته کړه "د افغانستان شریف ولس د نړیوالې ټولنې په ځانګړې توګه د امریکا متحده ایالاتو څخه غواړي چې د دوی کنګل شوې پیسې ورته بیرته خوشې کړي ترڅو د هېواد په اقتصادي رغښت کې د رغنده رول لوبولو ترڅنګ، د اقتصادي پراختیا، زیربناوو د جوړښت او د سوداګرۍ غښتلتیا سبب وګرځي."
 
همدارنګه د افغانستان په نورو ولایتونو کې هم سوداګرو او صرافانو د امریکا د متحده ایالاتو د ولسمشر وروستۍ پریکړه چې د افغانستان د کنګل شویو اسعارو یوه برخه دی د سپټمبر ۱۱مې قربانیاتو ته ورکړل شي دغندلو ترڅنګ، د یادو پیسو د آزادۍ غوښتنه وکړه.

مقالات دیگر...