د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي د افغانستان لپاره د بیلاروس له سفیر ښاغلي اولیګ ایوانف سره د لیدنې په ترڅ کې د سوداګریزو اړیکو په پراختیا او ګډو همکاریو خبرې اترې وکړی.
 
په دغه ناسته کې چې د نړیوالو اړیکو مسؤل هم ګډون درلود، ښاغلي ایوانف د افغانستان او بیلاروس ترمنځ ګډ اقتصادي کمیسیون او همدارنګه د سوداګریز نښلونکي کنفرانس په اړه چې د روان زیږدیز کال د جون د ۲۸مې څخه تر جولای ۲مې پوری به دوام وکړي ښاغلي عطايي ته هراړخیز معلومات ورکړل.
 
ښاغلي ایوانف د ښاغلي عطايې څخه وغوښتل چې په نوموړي کنفرانس کې د ګډون په موخه دوی ته ۲۰ تنه سوداګر او پانګوال ور وپیژني.
 
ښاغلي اولیګ ایوانوف زیاته کړه چې بیلاروس په پام کې لري چې د سوداګرۍ ویزو ستونزې د حل په موخه په کابل کې د بیلاروس د سوداګرۍ اتاق رسمي نمایندګي او افتخاري قونسلګري پرانیزي.
 
د بیلاروس سفیر د دواړو هیوادونو تر منځ د سوداګرۍ کچه چې په کال کې شاوخوا ۲۰۰ میلیونه ډالره ده، کمه وبلله، او د سوداګرۍ د زیاتوالي پر اړتیا یې ټینګار وکړ.
 
هغه افغانستان ته د صادراتو زیاتوالي په ځانګړي توګه تخنیکي او کرهنیز تجهیزاتو ته د خپل هیواد چمتووالي یادونه وکړه او د هغه هیواد په استازیتوب یې ژمنه وکړه چې د کرنې د میخانیک کولو او د کرنیزو سندونو په ورکولو کې له افغانستان سره همکاري کوي.
 
ښاغلي عطایي د بیلاروس سفیر ته د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د فعالیتونو په اړه بشپړو معلوماتو وړاندې کولو پرمهال، د دې سوداګریزې ناستې په جوړولو او د افغان سوداګرو او پانګوالو برخه اخیستنې په تړاو د اتاق چمتووالي او همکارۍ پوره ډاډ ورکړ.
 
ښاغلي عطايي هغه تفاهملیک ته په اشارې کولو سره چې څو کاله وړاندی لاسلیک شوی وو، زیاته کړه چې د هغه تفاهملیک مواد چې عبارت دي له: ګډو نندارتونونو په لاره اچول او د سوداګریزو ارقامو او پلاوو تبادلې څخه، نه دي عملي شوي.
 
ښاغلي عطايي وویل چې د یاد تفاهملیک موادو په عمل کې د پیاده کولو په موخه باید یو سوداګریز استازی د بیلاروس سوداګرۍ اتاق له خوا د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق ته ور وپیژندل شي، ترڅو د تفاهملیک په عملي کولو کې لازم ګامونه پورته کړی شي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار، د اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د دارالانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي سید جاوید برهان، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي او د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک د امریکا لپاره افغان سرپرست سفیر ښاغلي عبدالهادي نجرابي سره د لیدنې په ترڅ کې د افغانستان او امریکا ترمنځ د سوداګریزو اړیکو په پراختیا او ګډو همکاریو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
ښاغلي احمدیار ښاغلي نجرابي ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، د ښاغلي نجرابي چې د خصوصي سکتور یو غړی دی د امریکا لپاره د افغان سفارت سرپرست په توګه ګمارنه يې وستایله.
 
ښاغلي احمدیار د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د خصوصي سکتور یو ګډ کور بللو ترڅنګ، ټینګار وکړ چې په افغانستان کې د پانګه اچوونې لپاره باید لازمې آسانتیاوې رامنځته کړی شي.
 
ښاغلي مهمند د هلمند ولایت د مالوچو فابریکې د بیا په کار پیلولو غوښتنې ترڅنګ، هغو ننګونو ته اشاره وکړه چې امریکا ته د افغان ممیزو صادرولو په برخه کې پرتې دي او په دی برخه کې يې د امریکا لپاره افغان سفارت څخه د هر اړخیزې همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
د اتاق مدیره پلاوي دارالانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز د سوداګرو لپاره د ویزو اخیستو په برخه کې د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو غوښتنه وکړه او زیاته يې کړه چې د دواړو هېوادونو د سوداګریزو اړیکو د غښتلتیا او پراختیا په برخه کې باید کوټلي ګامونه پورته کړی شي.
 
ښاغلي باز وویل "د کرونا ناورین د دواړو هېوادونو په سوداګریزو اړیکو خورا بدې پایلې پریښې او د بیا په پښو ودریدو لپاره يې باید ګړندۍ هڅې وشي. "
 
ښاغلي سید جاوید برهان د متحده ایالاتو په ګډون د افغانستان او د نړۍ پرمختللو هیوادونو ترمنځ د سوداګرۍ او اقتصادي اړیکو پیاوړتیا چې له شلو کلونو راهیسې په بیلابیلو برخو کې د افغان حکومت پیاوړی ملاتړ کونکی دی اړینه وبلله. ښاغلي برهان د افغان او امریکايې سوداګرو ترمنځ د اړیکو د غښتلتیا په موخه، د یوې سوداګریزې نښلوونکې ناستې د جوړیدو غوښتنه وکړه او د افغان-امریکا سوداګریزو اړیکو په غښتلتیا او پراختیا يې ټینګار درلود. نوموړي ټینګار وکړ چې اتاق د یو اغیزمن میکانیزم او په دې برخه کې په ځانګړي پلان کار کوي ترڅو د سوداګریزو توکو تبادلې کچه لوړه کړي.
 
هغه د امریکا لپاره په افغان سفارت غږ وکړ چې افغان سوداګرو ته د ویزې صادرولو، سوداګریزو اړیکو ښه کولو، په حضوري او آنلاین ډول سوداګریزو غونډو ته د زمینې برابرولو لپاره په ګډه کار وکړي او امریکایی پانګه وال دې ته وهڅوي چې په افغانستان کې پانګونه وکړي.
 
ښاغلي عطايې وویل "له نېکه مرغه، په وروستیو کلونو کې، د نړیوالو معیارونو سره سم د کورنیو تولیداتو د پروسس او بسته بندۍ په برخه کې ډیر کار شوی دی."
 
ښاغلي عطايي د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو غښتلتیا او پراختیا په موخه، لاندی وړاندیزونه مطرح کړل:
• د کابل – واشنګټن ترمنځ هوایي دهلیز جوړیدل
• په امریکايې بازارونو کې افغان محصولاتو ته لازمه بازار موندنه کول
• د سوداګریزو کنفرانسونو او نندارتونونو په لاره اچول
• د (ACCI) او (AACCI) ترمنځ د یوه تفاهملیک لاسلیکول
 
ښاغلي نجرابي وویل "امریکا د افغاني محصولاتو سره د یوې ځانګړې لیوالتیا لرلو ترڅنګ، نه یواځې په امریکا بلکه په نورو هېوادونو کې هم ورته بازار موندنه کوي."
ښاغلي نجرابي ژمنه وکړه چې یادې ټولې موضوعګانې به د امریکا متحده ایالاتو اقتصادي مسؤلینو سره شریکې او د دواړو هېوادونو د سوداګریزو اړیکو پراختیا او غښتلتیا برخه کې به خپلې هیڅ ډول مرستې او همکارۍ ونه سپموي.
 
د ناستې په پایله کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه د امریکا لپاره افغان سرپرست سفیر ته د ستاینلیک په ورکولو سره، هغه ته ویاړ وبخښه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، یو شمیر سوداګرو او رخت ‏واردوونکو د ګمرکونو او عوایدو له معین ښاغلي عالم شاه ابراهیمي، د ګمرکونو له عمومي رئیسې آغلې آمنې احمدي او د ماليې ‏وزارت د ګمرکونو له عمومي رئیس ښاغلي محمد عمر مهمند سره د لیدنې په ترڅ کې د رخت واردوونکو په شتو ستونزو خبرې اترې ‏وکړی‎.
 
د رخت واردوونکو د کابل ګمرک ګرځنده ساتونکو ټولي له خوا ددوی د وارداتي توکو وسایطو توقف ستونزه د ګمرکونو مسؤلینو سره ‏شریکه او د ګمرکونو له مشرتابه څخه يې ددی ستونزې د له منځه وړلو غوښتنه وکړه‎. ‎
ښاغلي مهمند د ګمرکونو مشرتابه ته د سوداګرو له لوري د ګمرکي محصول تادیه کولو په برخه کې د روڼتیا ډاډ ورکړ او د ځنډول ‏شوو وسایطو د بیا خلاصیدو غوښتنه يې وکړه‎.
 
د ګمرکونو مسؤلینو د سوداګرو او رخت واردوونکو ستونزو اوریدو او د ښاغلي مهمند غوښتنې وروسته، د ځنډول شوو وسایطو د بیا ‏خلاصیدو امر صادر کړ چې یو ساعت وروسته ټول هغه ګاډي یا وسایط چې خپلې ګمرکي پروسې يې طی مراحل کړې وې، د تللو ‏اجازه ورته ورکړل شوه‎.‎
 
ښاغلي مهمند د ګمرکونو له مشرتابه څخه ددی بیړني ګام پورته کوو په پار مننه وکړه او د دواړو ادارو د همکارۍ په دوام يې ټینګار ‏وکړ.‏

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د کار او ټولنیزو چارو وزارت چارواکو، په افغانستان کې د (ILO) مؤسسې مسؤلینو، د کارکوونکو ملي اتحاديې او د خصوصي سکتور یو شمیر غړو د اسیايي ماشومانو له پاره د کار سیمه ایز پروګرام (ARC) کې ګډون وکړ.
 
ښاغلي عطايې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د استازي په توګه، وویل "اتاق خپل کاري ستراتیژۍ او د هیواد خصوصي سکتور کې، د ماشومانو د کار د له مینځه وړو په برخه کې برنامې لري او تل یې د خپلو کاري ملګرو سره شریکي کړي دي. نوموړي د جنګ وروسته په ځانګړی توګه د اوسني وضعیت تشریح کولو ترڅنګ، د فقر شتون، ناامني، د پوهاوي نشتوالی، په مخدره توکو روږدي کېدل، د دولت لخوا د ماشومانو د ملاتړ کڅوړو نشتوالی، د ماشومانو د کار کولو اصلي عوامل په ګوته کړل.
 
ښاغلي عطايي ددی ماشومانو د کار ځایونه ډیر خطرناک وبلل او زیاته يې کړه چې د ټولنیز نقط نظره کولی شي د خلکو لپاره د ډیرو ستونزو سبب وګرځي. ښاغلي عطایي زیاته کړه: "د ۲۰۱۸ او۲۰۳۰ کلونو ترمینځ د ماشومانو د کار له منځه وړلو تګلاره خورا غیزمنه کیدی شي که چیرې هغه مالي او تخنیکي خنډونه چې د پلان عملي کیدو په برخه کې شتون لري، له منځه یووړل شي."
 
په دی ناسته کې د (ILO) مؤسسې ستر استازي ښاغلي محمد رامین بهزاد، د کار او ټولنیزو چارو وزارت معینانو هر یو ښاغلي غلام حیدر جیلاني او محمد اجمل شاپور او د کارکوونکو اتحادیې رئیس ښاغلي عبدالمعروف قادري په هېواد کې د ماشومانو ناوړه کاري وضعیت په اړه د خبرو کولو وروسته، ددی ناړه پدیدې د له منځه وړلو په برخه کې د خپلو ادارو لاس لاندی پروګرامونه مطرح او وړاند کړل.
 
د یونیسف او پوهنې وزارت د لومړنیو شمېرو له مخې تیرکال شاوخوا ۳،۷ ملیونه ماشومان له ښوونځي څخه محرومه، چې شاوخوا ۸۰ سلنه یې په کارګرو ماشومانو بدل شوي دي. په ۲۰۱۸ زیږدیز کال په ارجنټاین کې د (ILO) مؤسسې په یوه کنفرانس کې د افغانستان حکومت وکړه چې تر ۲۰۲۵ زیږدیز کال پوری به په افغانستان کې د ماشومانو کارکونه له منځه یوسي.
 
په دی ناسته کې د (ILO) مؤسسې ځینو مسؤلینو په آنلاین ډول ګډون او وینا وکړه.

 

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار تر ریاست ‏لاندی د اتاق د مدیره پلاوي یوولسمه ناسته د اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي ‏محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي پانګه اچونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د ‏مدیره پلاوي د خدماتو مرستیال ښاغلي نصیر احمد عرب، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ‏ښاغلي شفیق الله عطايې، د مدیره پلاوي د دار الانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز ‏باز، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي نړیوالو اړیکو ‏رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د مدیره پلاوي غړیو هر یو خان جان الکوزي، ‏ذکریا بریالي، احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، جان آقا صادقي او احمد شکیب احمدیار، د ‏څارنې پلاوي رئیس ښاغلي عبدالحامد محیدي او د نوموړي پلاوي غړي ښاغلي ناصر ‏صمیم په ګډون د اتاق د غونډو په عمومي تالار کې چې د کابل په شهرنو کې موقعت ‏لري، ترسره شوه‎.‎
 
ښاغلي خان محمد سرفراز باز د غونډې اجنډا ګډون کوونکو ته وړاندی کړه او ښاغلي ‏شفیق الله عطايې د عامل پلاوي کاري راپور او وړاندیزونه غونډې ته مطرح کړل‎. ‎
 
ښاغلي توکل احمدیار د عامل پلاوي وړاندیزونو اوریدو وروسته، غړیو ته په مرکز او ‏ولایاتو کې د ښو خدمتونو وړاندی کولو، د عوایدو زیاتوالي، د اړتیا په صورت کې د ‏نوو اتاقونو رامنځته کولو او د مرکزي اتاق تعمیر لپاره د ځمکې رانیوو په برخه کې ‏لازمې لارښوونې وکړې‎.‎
 
ښاغلي مهمند او ښاغلي صافي د ولایتي اتاقونو وضعیت او د پورونو ترلاسه کولو په اړه ‏خبرې وکړې، ښاغلي نصیر احمد عرب د مدیره پلاوي کاري کړنلارو او د اتاق د ‏آرشیف پراختیا په اړه خبرې وکړې او ښاغلي شیرین آغا سخي د اتاق د مالي راپورونو ‏په اړه خپل نظرونه څرګند کړل‎. ‎
 
په یاده ناسته کې په لاندی موضوعګانو د مفصلو خبرو اترو وروسته، لازمې پریکړې ‏ونیول شوې‎:‎
- د اتاق عامل ریاست مختلفو شعبو کې پراختیا او سمون راوستل‎
- په هوايې ډګر کې د مدیره پلاوي غړیو ته د‎ (VIP) ‎کارتونو ترلاسه کول
- د اجرائیه کمېټې او مدیره پلاوي کاري کړنلارې‎ ‎
- د هلمند ولایتي اتاق بیا احیا
- د اړتیا په صورت کې، د تورخم اتاق رامنځته کول
- د اجرائیه کمېټې د دیارلسمې او څوارلسمې ناستې پریکړو تصویبول

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې د جي آی زیډ مؤسسې د مسلکي تعلیماتو مسؤل ښاغلي برایر، د څیړنې مسؤل ښاغلي وینس زنګر، او د همغږۍ مسؤلې آغلې سانیا سره د یوې آنلاین لیدنې په ترڅ کې په افغانستان کې د (GIZ) مؤسسې د پروژو او په افغانستان کې يې د عملي کیدو په برخه کې د اتاق رول په اړه خبرې اترې وکړی.

په دی ناسته کې چې د اتاق د نړیوالو اړیکو ډیپارټمنټ مسؤل هم ګډون درلود، ښاغلي عطايې د جي آی زیډ مؤسسې مسؤلینو ته د اتاق د کړنو په اړه مالومات وړاندی کړل او د دواړو ادارو ترمنځ د همکارۍ غوښتونکی شو.

ښاغلي عطايې وویل چې د کرونا ویروس د جي آی زیډ مؤسسې په پروژو باندی ناوړه اغیزې کړي او دی ته اړتیا ده چې یو ځل بیا ګډو همکاریو ته مټې راونغاړو.

د عامل پلاوي سرپرست رئیس زیاته کړه "اتاق د جی آی زیډ مؤسسې په مرسته په هېواد کې د دوامداره سروې ګانو او راستنیدونکو ځوانانو کې د سوداګریزو مفکورو پیداکولو په موخه د پروګرامونو په لاره اچولو کې اړین رول لوبولې دی."

ښاغلي عطايې په مختلفو برخو کې د جي آی زیډ مؤسسې د همکاریو ستاینې ترڅنګ، ددی همکاریو په دوام ټینګار وکړ او په هېواد کې يې د پراخیتايې پروژو په تطبیق او د پانګه اچونې زیاتوالي په برخه کې يې دا همکارۍ اغیزمنې وبللې.

د اتاق د نړیوالو اړیکو مسؤل د اتاق او جي آی زیډ په تل پاتې اړیکو د ټینګار ترڅنګ، په افغانستان کې د جي آی زیډ مؤسسې د پراختیايې پروژو په تطبیق کې د نوموړې مؤسسې مالي مرستې اړینې وبللې. هغه همدارنګه، د افغاني محصولاتو او اقتصادي پروګرامونو د څیړنې په موخه د یو څیړنیز مرکز جوړولو غوښتنه وکړه.

د جي آی زیډ مؤسسې مسؤلینو وویل "ډیر ژر به د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق کې د شرکتونو او صنعتکارانو لپاره په تخنیکي او فني برخو کې د روزنیزو او مسلکي پروګرامونو لړۍ پیل کړي او د سوداګرو، پانګه اچوونکو او صنعتکارانو د بلنې به برخه کې يې د اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه."

مقالات دیگر...