د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق سوداګریز مرستیال ښاغلي خیرالدین مایل احمدي، د اتاق د پانګه اچوونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي او د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي د غالۍو اتحاديي له رئیس ښاغلي عظیم اسلم زاده، د کابل غالۍو تولیدوونکو او صادروونکو انجمن رئیس ښاغلي قربان علي جمشید زاده او ددی صنعت له یو شمیر نورو سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له خوا ماليي، صنعت او سوداګرۍ وزارتونو ته د شپږ فیصده تشویقي کڅوړې وړاندیز په اړه خبرې اترې وکړی.
 
ښاغلي مهمند لومړی ګډونوالو ته ښه راغلاست ووایه او ویې ویل: "د مالیې وزارت ته د غالۍ صنعت د ودې لپاره د سوداګرۍ او پانګونې اتاق لخوا وړاندیز شوی شپږ سلنه تشویقي بسته منظوره شوې او دا تشویقي کڅوړه کولی شي په بهر کې د غالۍ صادراتو په برخه کې لازمې آسانتیاوې رامینځته کړي.
 
ښاغلي مهمند د خپلو خبرو په دوام کې وویل چې د غالۍ ځینې سوداګر لاهم په پاکستان کې دي او دا چې حکومت باید هڅه وکړي د دوی لپاره دا اسانه کړي چې بیرته له پاکستان څخه افغانستان ته راستانه شي او په هیواد کې دننه خپل فعالیتونه پیل کړي.
 
ښاغلي خیرالدین مایل د غالۍ اوبدونکو څخه وغوښتل چې د تشویقي کڅوړې څخه د ګټې اخیستلو په موخه باید کمیسیون رامینځته کړي، او اتاق د دوی سره کار کوي ترڅو د غالیو صادرونکو لپاره د هڅونې بسته چې د مالیې وزارت له خوا ورته په نظر کې د ترلاسه کولو په برخه کې د ستونزو رامنځته کیدو مخه ونیسي.
 
ښاغلي صافي هیله څرګنده کړه چې د لا زیاتو آسانتیاوو رامنځته کولو لپاره باید هڅې وشي او دا چې د هیواد د سوداګرۍ او پانګونې اتاق به د غالیو صنعت ته وده ورکولو لپاره پدې برخه کې له صنعتکارانو سره نږدې کار او همکاري وکړي.
 
ښاغلي الکوزي وویل "حکومت باید د غالۍ صنعت د ودې لپاره کوټلي ګامونه پورته او مالیه باید ورته معاف کړي؛ ځکه چې دا صنعت د خلکو لپاره د کار فرصتونه پیداکوي. هغه زیاته کړه چې د پولي خدمتونو نه شتون د غالۍ اوبدونکو لپاره بله ننګونه ده کله چې بهر ته صادریږي، او دا چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه دنده لري ترڅو دا مسله ژر تر ژره د مرکزي بانک له چارواکو سره راپورته کړي او باید ورته پاملرنه وشي. ترڅو نور غالۍ اوبدونکي پدې برخه کې کوم شکایت ونه لري.
 
د غالیواتحادیي رئیس ښاغلي اسلم زاده د غالۍ سکتور په وړاندې ننګونو په اړه اندیښنه څرګنده او وی ویل چې د غالۍ پانګوالو هڅولو لپاره د ماليې وزارت لخوا د یو شمیر نورو بنسټونو په همکارۍ رامینځته شوې کړنلاره ښه کار نه کوي او باید بډایه شي. هغه وویل چې د غالۍ صنعت اوس د خپلو صادراتو ۷۵ سلنه له پاکستان څخه صادروي او پاکستان ډیره ګټه ترې ترلاسه کوي.
 
د غالیو سوداګر هم په دې باور دي چې د حکومت لخوا په هیواد کې د غالیو د سکتور ودې لپاره د زیاتو اسانتیاو په رامینځته کولو سره ، د غالیو جوړونکي به په افغانستان کې د غالۍ صنعت په برخه کې لا زیاته پانګونه وکړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د ملي تدارکاتو عمومي ادارې رئیس ښاغلي کبیر خان عیسی خیل، د مختلفو اتاقونو رئیسانو او استازو او د خصوصي سکتور د پنځوسو (۵۰) زیاتو مسؤلینو په هغه غونډه کې چې د ارګ په سلام خانه کې جوړه شوې وه، ګډون او په اجنډا کې د شاملو موضوعاتو په اړه يې د اتاق نظرونه مطرح کړل.
 
ښاغلي عطايي په خپلو خبرو کې د خصوصي شرکتونو سره د ملي تدارکاتو ادارې په قراردادونو کې ستونزو ته اشاره وکړه او د حلولو لپاره یې په لاندې ټکو ټینګار وکړ:
• د محرومیت موده راکمه کړی شي
• تړونونه باید په یوې واحدې سرچینې پورې محدود او سیالۍ ته کیښودل شي
• وروستيو پرمختګونو ته په ګوتو، کورنیو تولیداتو ته باید ډیر لومړیتوب ورکړل شي
• د شرکتونو تادیې باید د مالیې وزارت لخوا تادیه کړی شي، ځکه چې د قرارداديانو څخه ډیری پیسې په دولت باندی پاتی دي
• د محرومولو میکانیزم په اړه باید تجدید نظر وشي
• د تدارکاتي پروسو روڼتیا په موخه باید شفافیت لا ډیر شي
 
د مختلفو اتاقونو، خصوصي شرکتونو او ملي تدارکاتو ادارې استازو لخوا د مفصلو بحثونو وروسته، له ۵۰ څخه ډیر شرکتونه چې دمخه د تدارکاتو پروسې څخه محروم شوي و؛ د تدارکاتو ادارې د نوي مشرتابه د هڅو په پایله کې د تور لست څخه راووتل او تصویب یې ترلاسه کړ.
 
ښاغلي عیسی خیل د خصوصي سکتور سره په تړونونو او تدارکاتي پروسو کې د روڼتیا راوستو لپاره د خپلې هر ډول همکارۍ ژمنه وکړه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د کندهار ولایتي اتاق مدیره پلاوي غړي ښاغلي حاجي محمد داوود قادري، د اتاق د نړیوالو اړیکو او صادراتو او پانګه اچونې پراختیا ډیپارټمنټونو مسؤلینو د هندوستان لپاره افغان جنرال قونسلې آغلې ذکیه وردګ سره د یوې آنلاین ناستې په ترڅ کې د افغان سوداګرو شتو ستونزو، ننګونو او فرصتونو په اړه خبرې اترې وکړی.

ښاغلي مهمند په هندوستان کې د افغان سوداګرو په لاره کې د شتو ستونزو د له منځه وړلو په برخه کې د آغلې وردګ هڅې وستایلې خو زیاته يې کړه چې دا هڅې بسنه نه کوي او د یادو ستونزو د له منځه وړلو په موخه باید نور کوټلي ګامونه پورته کړی شي.

ښاغلي مهمند د تازه او وچو میوو، هنګ او تالک ډبرو په لاره کې د شتو خنډونو یادولو ترڅنګ، زیاته کړه "هغو هندي ډاکټرانو ته چې د روغتیا په برخه کې د ښه شهرت لرونکي دي، باید په افغانستان کې ورته پانګه اچونه وشي او د کار کولو زمینه ورته برابره کړی شي."

ښاغلي هوتک په چابهار بندر کې د شتو ستونزو یادولو ترڅنګ، زیاته کړه "په ۲۰۲۰ زیږدیز کال کې د لومړي ځل لپاره هندوستان ته د افغانستان صادراتو کې کموالې رامنځته شو. په ۲۰۲۰ زیږدیز کال کې افغانستان د هندوستان څخه ۴۸۹ میلیونه ډالره واردات او نوموړي هېواد ته يې د ۴۲۰ میلیون ډالرو په ارزښت صادرات کړي دي چې هندوستان ته په صادراتو کې د پام وړ کموالې څرګندوي."

نوموړي وړاندیز وکړ چې د دواړو هیوادونو د سوداګرو د پیسو خدمتونو ستونزو د حل په موخه دی د خصوصي بانکونو نماینده ګي د افغانستان او هندوستان له حکومتونو سره په همغږۍ جوړه شي.

په دې ناسته کې د اتاق د نړیوالو اړیکو او صادراتو څانګو چارواکو په ممبۍ کې د افغانستان قونسلګرۍ لپاره د سوداګرو ځانګړې غوښتنې شریکې کړې. دوی د ممبۍ او کندهار تر منځ د تازه مېوو سوداګرو ستونزو د له منځه وړلو او یو شمیر نورو محصولاتو ستونزو حلولو لپاره د ګډې خونې جوړول خورا مهم وګڼل او زیاته یې کړه چې پدې برخه کې باید عملي ګامونه پورته کړی شي.

د کراچۍ له لارې هندوستان ته د افغاني محصولاتو صادرولو په پروسه کې د ګړندۍ پروسې نه شتون یوه بله ستونزه وه چې ورته اشاره وشوه او په دې برخه کې د لا زیاتو تاسیساتو رامینځته کولو باندې ټینګار وشو.

آغلې ذکیه وردګ په هندوستان کې د افغان سوداګرو ستونزو تایئدولو ترڅنګ، زیاته کړه چې ددی ستونزو د له منځه وړلو لپاره باید کوټلي ګامونه پورته کړی شي. د آغلې وردګ په وینا، د دواړو هیوادونو حکومتونه باید د سوداګریزو اړیکو پراخولو لپاره ځانګړې تګلاره غوره کړي ترڅو د دواړو هیوادونو صادرات تر یوې اندازې پورې ښه شي، او د شته ستونزو لپاره باید یوه اساسي حل لاره وموندل شي.


هغې زیاته کړه چې ډیري افغان سوداګر د هندي شرکتونو سره قانوني ستونزې لري او باید دا ستونزې حل شي. په ممبۍ کې د افغانستان آغلې قونسلې وویل چې د دواړو هیوادونو قراردادي شرکتونه باید د تړون کولو څخه دمخه د دې شرکتونو په اړه بشپړه څیړنه ترسره کړي ترڅو د حقوقي ستونزو یا د پیسو ترلاسه کولو کې ځنډ سره مخ نشي.


آغلې وردګ زیاته کړه چې ډیر ژر به د ممبۍ په ښار کې د افغاني محصولاتو بازار موندنې په اړه غونډه جوړه شي او له اتاق څخه یې وغوښتل چې د هندي شرکتونو سره د پانګونې یا سوداګرۍ په برخه کې لیواله شرکتونه معرفي کړي ترڅو په دغه ناسته کې برخه واخلي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار، د مدیره پلاوي سوداګریز مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي او د مدیر پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي د ولسي جرګې غړي او ملي سوداګر ښاغلي غلام عباس ابراهیم زاده سره د اتاق د کنفرانسونو په تالار کې د لیدنې په ترڅ کې د خصوصي سکتور شتو ستونزو او ددی ستونزو په له منځه وړلو کې د ولسي جرګې همکارۍ په اړه خپل نظرونه سره تبادله کړل.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه پلاوي ښاغلي ابراهیم زاده ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، په دی سختو شرایطو کې د خصوصي سکتور فعالیتونو او د نوموړي سکتور په لاره کې د شته ننګونو په اړه خبرې وکړی او په دی ننګونو باندی د برلاسي کیدو په برخه کې يې د ولسي جرګې په همکارۍ ټینګار وکړ.

ښاغلي ابراهیم زاده د ولسي جرګې او خصوصي سکتور تر منځ نږدې همکارۍ په ځانګړې توګه د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سره مهمه وبلله او د خصوصي سکتور د شته ننګونو په حل او د هغوی د فعالیتونو د ودې په برخه کې يې د هر ډول همکارۍ ژمنه وکړه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي د نړیوالو مالي مرستو سازمان (IFC) له مسؤلینو هر یوې آغلې دیشا پاندی او جوشي سره د لیدنې په ترڅ کې د ګډو همکاریو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
ښاغلي عطايي ددی ناستې په اړه د (IFC) مسؤلینو لیوالتیا او اتاق سره د نوموړې مؤسسې د تلپاتې همکارۍ ستاینه وکړه. ښاغلي عطايي د (IFC) مسؤلینو ته د اتاق په اړه هر اړخیز معلومات لکه: د خصوصي سکتور له لوري د لویو پروژو تطبیق، په مختلفو پروژو کې د عامه پوهاوي، کورنیو او نړیوالو پروګرامونو او د کاروبار سروې ګانو په برخه کې د اتاق د ویب پاڼې او ټولنیزې رسنۍ (فیسبوک) له لاری خبر رسونې په هکله بشپړ معلومات وړاندی کړل.
 
د (IFC) مسؤلینو د خصوصي سکتور په فعالیتونو کې د جنډر پروګرامونو په لاره اچولو، د ناستو جوړولو او اړونده سروې ګانو ترسره کولو او د اړتیا وړ معلوماتو تبادله کولو په برخه کې د یو تفاهملیک لاسلیکول اړین وبلل.
 
ښاغلي عطايې د (IFC) او اتاق ترمنځ د همکارۍ تفاهملیک لاسلیکولو په اړه خوښي څرګنده او د ګډو همکاریو په برخه کې يې د اتاق د هرډول همکارۍ او چمتو والي ډاډ ورکړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د اتاق د ټرانسپورټ او ټرانزیټ کمېټې مرستیال ښاغلي لطف الله امیني، د بامیان ولایتي اتاق رئیس، د ټرانسپورټ، سوداګرۍ او صنعت، او عامه ګټو وزارتونو او د ټرانسپورټي شرکتونو رئیسانو په ګډون د افغانستان، آذربایجان او ترکمنستان ترمنځ د دری اړخیزه اقتصادي همکاریو میکانیزم په اړه ناسته د اتاق د کنفرانسونو په تالار کې ترسره شوه.

ښاغلي عطايي ګډونوالو ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنک، وویل "دغه ناسته د ټرانسپورټ وزارت کې د جوړو شوو ناستو د لړۍ څخه یوه ده، چې د افغانستان، آذربایجان او ترکمنستان له لارې د تیر سیستم په واسطه د آزمایښتي محموملې د څیړلو په موخه ترسره کیږي."

ښاغلي عطايي زیاته کړه "په دی ناسته کې به په دی مسیر کې د تیر سیستم تطبیق په برخه کې د شتو ننګونو، په افغانستان کې د خصوصي ټرانسپورټي شرکتونو امکاناتو او وړتیاوو او نورو موضوعګانو باندی خبرې اترې وشي."

وروسته بيا د رحمت مؤمن نړیوال ټرانسپورټي او بارچالاني شرکت ریاست او افغان تیر په واسطه ترتیب شوې پریزنټیشن د یوې طرحې په توګه ګډونوالو ته وړاندی کړی شو او ګډونوالو يې په اړه خپل نظرونه او وړاندیزونه مطرح کړل.

د ناستې په جریان کې، د اړونده ادارو له خوا د لاجوردو له لارې د آزمایښتي محمولې په انتقال او په دی برخه کې په کم لګښت، د خصوصي شرکتونو د وړتیاوو په اړه د ډاډ ترلاسه کولو او ددی لارې په ګډه ویزه باندی ټینګار وشو.

ښاغلي امیني د وړاندی شوي پریزنټیشن په اړه د ګډونوالو نظرونه مطرح او ناسته يې پای ته ورسوله.

مقالات دیگر...