د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي سوداګریز مرستیال ښاغلي خیرالدین مایل احمدي، د مدیره پلاوي خدماتي مرستیال ښاغلي نصیر احمد عرب، د مدیره پلاوي د دارالانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د مدیره پلاوي غړیو هر یو محمد داود یوسفزي، خان جان الکوزي، ذکریا بریالي، محمد ګردیزي، احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، ضیا‌ءالدین اچکزي، احمد فواد دوست او احمد شکیب احمدیار، او د اتاق عامل رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي د مدیره پلاوي دریمې دورې په لسمه ناسته کې ګډون وکړ.
 
د مدیره پلاوي د دارالانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز د غونډې اجنډا ګډونوالو ته وړاندې کړه او د اتاق عامل رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي کاري راپور او د عامل پلاوي وراندیزونه مطرح کړل.
 
د عامل پلاوي راپور اوریدو وروسته، ښاغلي خیرالدین مایل احمدي په دی وروستیو کې په خصوصي سکتور کې د رامنځته شوو ستونزو لکه: اسلام قلعه بندر کې اور لګیدنه، د صرافانو ستونزې او د هیواد په لویو لارو کې د سوداګریزو توکو بار وسایطو توقف یادونه وکړه او وی ویل چې دا ستونزې د کاروبار په عمومي وضعیت خورا ناوړه اغیزې لري.
 
په دی غونډه کې پریکړه وشوه چې د اتاق د مدیره پلاوي غړیو څخه یو پلاوې جوړ او په اسلام قلعه بندر کې د اورلګیدنې زیانونو څیړلو په موخه هرات ته سفر وکړي.
 
ښاغلي خان محمد سرفراز باز د هېواد په اقتصاد باندی د صرافانو د ستونزو ناړه اغیزو یادولو تر څنګ، دی برخې ته د حکومت عدم پاملرنه وغندله.
 
ښاغلي شیرین آغا سخي، د اتاق تشکیل او بودیجی به اړوند خبری وکړی او د هر اړخیز بحث نه وروسته پریکړه وشوه چی د اتاق 1400 کال تشکیل او بودیجه په پرنسیپ کی تصویب او د مدیره پلاوی د ناستی د وخت کموالی له امله پاتی نوری پریکړی اجرائیه کمیتی ته پریښودل شول.
 
په همدې ډول د مدیره پلاوي نورو غړیو هم خصوصي سکتور ته په راولاړو شوو ستونزو خبرې وکړې او دمدیره او عامل پلاوو وړاندیزونو په اړه یې لازمې پریکړې وکړې.

 

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق ژمن دی، چې د تشبثاتو، سوداګرۍ او پانګه اچونې لپاره د وړ چاپیریال په رامنځته کولو، د پراختیايې پالیسي ګانو جوړولو، د اقتصادي او پراختیايې برنامو تطبیق په موخه د چارو انسجام او د تشبثاتي او سوداګریزو فعالیتونو د ملاتړ او خوندیتوب په برخه کې تل د افغانستان دولت سره همکاري کوي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق شاوخوا ۷۰۰۰۰ انفرادي او ۲۸۱ څخه زیات انجمنونه، اتحاديې او کوپراتیفونه د خپلو سازماني غړو په توګه لري چې په دی اساس د خصوصي سکتور د یوې سترې کتلې مشروع او قانوني استازیتوب کوي. خصوصي سکتور ته د نورو فعالیتونو برسیره اتاق په ۱۳۹۴ لمریز کال د سوداګریزو شخړو حل مرکز رامنځته کړ. دغه مرکز تر دی مهاله د ۲۰۰ څخه ډیرې سوداګریزې شخړې حل و فصل کړي او تیار دی چې د خصوصي سکتور فعالیتونو د لا ښه والي، سوداګریزو او تشبثاتي فعالیتونو معیاري جوړونې او د پانګه اچوونې خوندیتوب په برخه کې حقوقي مشورې وړاندی کړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مصمم دی، چې دولتي ادارو، نړیوالې ټولنې او پراختیايې شریکانو سره د افغانستان د اقتصادي پراختیا، پانګه اچونې او کورنیو تولیداتو په زیاتوالي، په نړیوالې او سیمه ایزې سوداګرۍ کې ګډون او د نافذه قوانینو په نظر کې نیولو سره د تشبثاتو او سوداګرۍ د پراختیا او خوندیتوب په برخو کې همکاري وکړي.  

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په لاندې برخو کې خپلو بنسټیزو فعالیتونو ته دوام ورکوي:

  • د شرکتونو د حقوقي اشخاصو او انفرادي سوداګرو تثبیتول
  • د پانګه اچوونو اغیزمنتیا
  • په صنعتي پارکونو کې د ځمکې ویش،
  • جواز ورکونې پروسه
  • د پالیسي ګانو په طرحه او تطبیقولو کې د لازمې همغږۍ او انسجام رامنځته کول
  • د پانګه ایزو او تشبثاتي فعالیتونو معیاري جوړونه
  • د شتو ستونزو له منځه وړل او ننګونو ته د پای ټکې کیښودل
  • او په راتلونکي کې هم د ستونزو مخه نیول

غوښتنه کیږي چې د دولتي ادارو له خوا د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق رول او ارزښت تر اغیز او نفوذ لاندی ونه نیول شي او دی اتاق ته فرصت ورکړل شي ترڅو په یادو برخو کې د خصوصي سکتور اوچت غږ، سلا مشورې ورکونې او پراختیايې موخو ته د رسیدو په لاره کې د دولت همکار اوسي.

توکل احمدیار

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس

د افغانستان د مرکزي بانک پریکړې په اړه چې د صرافۍ هډېګانې (دوکانونه) باید د پولي خدمتونو په ‏شرکتونو بدلې شي، د افغانستان د صرافانو سراسري شورا د سلواغې د ۱۸مې نیټې څخه راپدی خوا په ‏احتجاج لاس پوری کړی او د انفرادي جواز پر بنسټ د بیا کار او فعالیت غوښتنه کوي.‏
 
د افغانستان د صرافانو سراسري شورا په اعلامیه کې راغلي دي چې مرکزي بانک د صرافانو ‏وړاندیزونو په نظر کې نیولو پرته د انفرادي جوازونو توزیع او تمدید لغوه کړی چې دا کار هغوی ته د ‏اداري او بانکي ستونزو سبب ګرځیدلې دی. ‏
 
په اعلامیه کې ټینګار شوی دی چې د صرافۍ او پولي خدمتونو ټولې هډې باید د شنبه د ورځې څخه ‏وتړل شي تر هغو چې د مرکزي بانک سره د صرافانو ستونزه پای ته نه وي رسیدلې.‏
 
دغه شورا د جواز او نورو قانوني مسائیلو پر بنسټ، غواړي چې د پولي خدمتونو د جواز اخیستل باید ‏اختیاري وي. ‏
 
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د صرافانو د غوښتنې د ملاتړ ترڅنګ، د افغانستان د اسلامي ‏جمهوري دولت څخه دی ستونزې ته د پای ټکي کیښودو غوښتونکی دی. ‏
 
د یادونې وړ ده چې په هیواد کې د الکترونیکي او معیاري سیستم د نه شتون له امله، د حوالې خدمتونه په ‏افغانستان دننه او دباندی د صرافۍ د همدی خصوصي دوکانونو په واسطه ترسره کیږي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي، سوداګرو او د صنایعو ‏څښتنانو د بهرنیو چارو وزیر ښاغلي حنیف اتمر تر ریاست لاندی جوړه شوې غونډه کې ګډون وکړ. ‏
په دی غونډه کې د پانګه اچوونې په فرصتونو، کورنیو تولیداتو په زیاتوالي او یو لړ پالیسیانو باندی ‏خبرې اترې وشوی. ‏
 
د خصوصي سکتور له خوا یو شمیر وړاندیزونه لکه، بهرنیو متخصصینو ته په افغانستان کې د نوو ‏ماشین آلاتو د نصب او فعالولو په موخه د ویزې تر لاسه کولو په برخه کې آسانتیاوې، افغان سوداګرو ته ‏د بهرنیو هیوادونو ویزو په ترلاسه کولو کې آسانتیاوې، افغان سوداګرو ته د هیواد په هوايې ډګرونو کې ‏‎(VIP)‎‏ څانګې ورکول او د هیواد په ګمرکونو کې د صادراتي او وارداتي توکو د اسنادو په طی مراحل کې ‏لازمې آسانتیاوې رامنځته کول و مطرح شول. ‏
 

ښاغلي اتمر په ټینګار سره وویل چې د افغانستان دولت د هیواد په دننه پانګه اچوونې او صادراتو د ‏زیاتوالي ملاتړ کوي او افغان سوداګر او د صنایعو څښتنان يې وهڅول چې په هیواد کې دننه پانګه اچوونه ‏وکړي او کورنیو تولیداتو کارخانې جوړې کړي. ‏
 
ښاغلي هاشمي وړاندیز وکړ چې سفارت خانو او نړیوالو ادارو ته باید پنځه ګونې اتاقونه د خپلواکو ادارو ‏په توګه معرفي او ددی اتاقونو عمومي رئیسانو او د مدیره پلاوو غړیو ته لازم تشریفات په نظر کې ونیول ‏شي. ‏
نوموړي زیاته کړه چې افغان دولت باید بهرنیو پانګه اچوونکو ته لازمې آسانتیاوې رامنځته او مناسبې ‏کړنلارې په کار واچوي ترڅو بهرني پانګه اچوونکي په هیواد کې دننه پانګه اچوونې ته وهڅول شي. ‏
 
د غونډې په پای کې پریکړه وشوه، چې د پنځه ګونو اتاقونو، اتاقونو فدراسیون او د ماليې او زراعت ‏وزارتونو غړیو څخه یوه ګډه کمیټه جوړه او د بهرنیو چارو وزارت سره د یادو موضوعګانو په اړه خپلې ‏طرحې وړاندې کړي.

 

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي حاجي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي د پانګه اچوونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د مدیره پلاوي د دارلانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، د مدیره پلاوي د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیرسید جاوید برهان، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي او حکومتي چارواکو د چینايې سوداګریزو شرکتونو له مسؤلینو سره د سوداګریزو او پانګه ایزو اړیکو پراختیا په موخه آنلاین غونډه وکړه.

ښاغلي مهمند وویل "افغانستان د چین سره ډیرې پخوانۍ او دوستانه اړیکې لري. موږ د چین هیواد اړونده چارواکو څخه په خورا درنښت هیله کوو چې افغان سوداګرو ته د ویزې ورکولو په برخه کې لازمې آسانتیاوې رامنځته کړي. افغان سوداګر لیوال دي چې په افغانستان کې د برښنا، کور جوړونې، د معدنونو استخراج او سرک جوړونې په برخو کې د چینايې پانګه اچوونکو سره یو ځای ګډه پانګه اچونه وکړي."

د جون جینګ آزادې سوداګریزې سیمې مسؤل او ددی آنلاین غونډې برابرونکي ښاغلي هو د پریزنټیشن له لارې په جون جینګ سیمه کې پانګه اچوونه او د بارتر سوداګري تشریح کړه او د افغان سوداګرو او پانګه اچوونکو څخه يې وغوښتل چې په دی برخه کې د چینایانو له تجربو څخه ګټه واخلي.

ښاغلي صافي په افغانستان کې د ګډو سوداګریزو فرصتونو او د چین هیواد اغیزمنتیا په دی پانګه اچوونو کې څرګنده او د افغان سوداګرو لیوالتیا ته يې په دی برخه کې اشاره وکړه.

ښاغلي برهان د افغانستان او چین ترمنځ شتو سوداګریزو اړیکو او فرصتونو ته د اشارې کولو تر څنګ وویل چې افغان سوداګر لیوال دی تر څو افغاني محصولات چین ته صادر او د چین څخه برښنايې توکي او کمپیوټرونه وارد کړي.

ښاغلي خان جان الکوزي د دواړو هیوادونو سوداګرۍ په لوړتیا کې د اوسپنې پټلۍ لارې رول اړین وباله مګر وی ویل چې د کراچۍ بندر په نسبت له دی لارې د توکو انتقال قیمته پریوځي. نوموړي د ګاونډیو هیوادونو دا کار چې افغاني تولیدات لکه جلغوزه، زعفران او تالک چې د پروسس څخه وروسته يې په خپل نوم چین ته صادروي وغنده او زیاته يې کړه "که چیرې چینایان په افغانستان کې د افغاني تولیداتو د پروسس په برخه کې پانګه اچوونه وکړي، نو افغان سوداګر کولی شي چې خپل محصولات په مستقیم ډول چین ته صادر کړي."

د غونډې په پای کې ښاغلي خان محمد سرفراز باز د ګډې پانګه اچوونې، د ټرانسپورټ په برخه کې د لازمو آسانیتاوو رامنځته کولو او د پیسو انتقال په ستونزو د خبرو کولو تر څنګ د دواړو هیوادونو له اړونده چارواکو څخه وغوښتل چې په دی برخو کې دی کوټلي ګامونه پورته کړي.

د یادو ستونزو د له منځه وړلو په موخه، نوموړي  د دواړو هیوادونو د اړونده چارواکو په پرله پسې غونډو کولو ټینګار وکړ.       

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي د پانګه اچوونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد ‏صافي، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي غړيو هر یو خا جان الکوزي، ‏محمد ګردیزي او احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، د اتاق عامل رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي د پاکستان ‏سفیر ښاغلي منصور احمد خان او د پاکستان سوداګریز پلاوي سره د لیدنې په ترڅ کې د ټرانزیټ او ‏سوداګرۍ په اړه خبرې وکړی.
 
ښاغلي صافي د پاکستان سفیر او ورسره پلاوي ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ د دواړو هیوادونو ګډ دین، ‏ژبه او کلتور د دوستۍ نښه وبلله. او د پاکستان په بندرونو کې د افغان سوداګرو ستونزو ته د پای ټکي ‏کیښودلو په برخه کې يې د پاکستان هیواد څخه د لازمو آسانیتاوو رامنځته کولو غوښتنه وکړه.‏
نوموړي افغان مسافرو ته د ویزې صادرولو په پار د پاکستان هیواد څخه مننه وکړه خو زیاته يې کړه چې ‏شته آسانتیاوې بسنه نه کوي او د پاکستان هیواد څخه يې د ویزې، سوداګریزو او فرهنګي اړیکو پراختیا په ‏برخه کې د لاډیرو آسانتیاوو برابرولو غوښتنه وکړه.‏
 
ښاغلي خان جان الکوزي وویل "د کابل او اسلام آباد دولتي چارواکو تر منځ لیدنو د سوداګرو ستونزې ‏راکمې کړي خو لاتراوسه افغان سوداګر په پاکستان کې د بارګیرۍ، سوداګریزو توکو لیږد او ټرانزیټ په ‏برخو کې د ستونزو سره مخ دي. په افغانستان کې د پاکستان سفارت باید دا موضوع د اړونده پاکستاني ‏چارواکو سره مطرح او د حل لارې ورته ولټوي."‏
 
نوموړي زیاته کړه چې د دواړو هیوادونو ترمنځ سیاسي ستونزې باید د سوداګرۍ پراختیا مخه ونه نیسي، ‏ځکه چې قانوني سوداګري د دواړو هیوادونو ګټې خوندي کوي. ‏
ښاغلي هاشمي وویل "موږ د پاکستان هیواد سره ښې سوداګریزې اړیکې لرو خو بیا هم افغان سوداګر د ‏پاکستان په بندرونو کې د یو شمیر ستونزو سره مخ دي. د افغانستان او پاکستان هیوادونه باید هر هغه ‏عامل چې
 
د سوداګرۍ د پراختیا مخه نیسي له منځه ویسي او د خصوصي سکتور لپاره لازمې آسانتیاوې ‏رامنځته کړي."‏
ښاغلي منصور احمد خان وویل "موږ تل هڅه کړی چې د دواړو هیوادونو د سوداګرۍ پراختیا لپاره، شته ‏ستونزی له منځه ویسو او لازمې آسانتاوې رامنځته کړو. په نږدی راتلونکي کې به په کابل کې یو ‏نندارتون په لاره واچوو او د سوداګریزې ویزې په برخه کې ستونزی له منځه تللي او افغان سوداګر اوس ‏په ډیرې آسانۍ سره سوداګریزې ویزې ترلاسه کولی شی."‏
 
نوموړي زیاته کړه چې د (اپټا) تړون پای ته رسیدلې او د دواړو هیوادونو سوداګرو ته د لاډیرو آسانتیاوو ‏برابرولو په موخه به په تړون کې لازم بدلونونه رامنځته کړی شي.
په دی غونډه کې د بلخ، هرات، پکتیا او ننګرهار ولایتي اتاقونو هم په آنلاین ډول ګډون درلود او خپل ‏نظرونه يې د سوداګریزې پراختیا او ټرانزیټ په اړه څرګند کړل.

 

مقالات دیگر...