د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند په افغانستان کې د چین جمهوریت له سفیر ښاغلي وانګ یو سره د لیدنې په ترڅ کې، د سوداګریزو اړیکو پراختیا او افغان سوداګرو ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
ښاغلي مهمند د چین جمهوریت له دوامداره مرستو او همکاریو په ځانګړې توګه، د سیاسي بدلونونو څخه وروسته د نوموړي هېواد بی ساری مرستو ستاینې کولو ترڅنګ، زیاته کړه چې، چین د افغانستان له سترو سوداګریزو شریکانو څخه دی چې هر کال کابو د یو نیم ملیارد ډالرو په ارزښت افغانستان د چین څخه واردات او د میلینونو ډالرو په ارزښت نوموړي هېواد ته صادرات لري. همدارنګه، ښاغلي مهمند د افغانستان شتو طبیعي زیرمو ته په اشارې سره وویل "په افغانستان کې د پانګه اچونې لپاره زمینه برابره ده او موږ د بهرنیو پانګه اچونو راجلبولو په برخه کې د چین جمهورت د همکارۍ غوښتنه کوو."
 
ښاغلي مهمند د دواړو هېوادونو سوداګریزو اړیکو غښتلتیا په موخه، د افغانستان اسلامي امارت او چین جمهورت بهرنیو چارو وزیرانو هڅو ستایلو ترڅنګ، د افغان سوداګرو ستونزو لکه، چین ته د ویزو عدم لاسرسي یادونه وکړه او په دی برخه کې یې د چین جمهوریت سفارت د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي مهمند وړاندیز وکړ، چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د افغانستان اسلامي امارت بهرنیو چارو وزارت د ګډې همکارۍ تر سیوري لاندی باید د چین سفارت افغان سوداګرو ته د ویزو صادرولو په برخه کې، یوه مناسبه کړنلاره او لازمې آسانتیاوې رامنځته کړي. او چین ته د جلغوزو صادرولو ترڅنګ، د افغانستان د نورو محصولاتو لکه: وچه میوه، طبي بوټي، قیمتي او نیمه قیمتي ډبرو صادرولو ته لاره هواره کړي.
 
ښاغلي وانګ یو افغان سوداګرو ته د ویزو صادرولو او د چین ته په جلغوزیو سربیره د افغانستان نورو محصولاتو صادرولو په برخه کې، د همکارۍ ژمنې کولو ترڅنګ، زیاته کړه "د افغانستان او چین ترمنځ د هوايې دهلیز پرانستل کیدو سره، د چین هېواد هڅه کوي، چې د افغانستان نور محصولات لکه: وچ انځر، شکرپاره، ترخه او خواږه بادام، ممیز، زعفران، او شیرین بویه د چین هېواد په وارداتي لست کې شامل کړي."
 
ښاغلي وانګ یو زیاته کړه "دا چې چین د نړۍ په کچه یو مصرفي مارکیټ دی، او د افغانستان دغه پورته ذکر شوي محصولات نشي کولی چې اړتیاوې یې پوره کړي نو د چین هېواد تیار دی چې افغان بزګرانو ته اصلاح شوي تخمونه په وړیا ډول وویشي او د پیداوار ترلاسه کیدو وروسته، چین یی د افغان سوداګرو څخه وپلوري او چین ته يې وارد کړي."

د ایران جمهور رئیس ځانګړي استازي ښاغلي حسن کاظمي قمی، د اسلامي امارت اقتصاد، سوداګرۍ او صنعت، کرهڼې، اوبه او بریښنا، اطلاعات او کلتور، مهاجرین او سرحداتو سرپرست وزیرانو، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د نیمروز ولایتي اتاق رئیس ښاغلي عبیدالله نورزي، سوداګرو او پانګه اچوونکو د لړم میاشتې په ۲۶مه نیټه په کابل انترکانتینتال هوټل کې ناسته ترسره کړه او د سوداګریزو اړیکو پراختیا او غښتلتیا په اړه يې خبرې اترې وکړې.
 
ښاغلي حسن کاظمي قمی د دې ناستې په اړه وویل، چې کابل ته یې د سفر موخه د اسلامي امارت له چارواکو سره لیده کاته او په بېلابېلو برخو کې د دواړو هېوادونو د اړیکو پیاوړتیا او د شتو فرصتونو څخه په ګټې اخیستنې، د اقتصادي ودې لپاره د افغانستان د خلکو ملاتړ دی.
 
ورپسې د اقتصاد، اطلاعاتو او فرهنګ وزارت سرپرست وزیرانو د فرهنګي او اقتصادي مسایلو په اړه خبرې وکړې او همدارنګه یې د افغانستان او ایران ترمنځ د ښو اقتصادي او فرهنګي اړیکو د تامین په اړه خبرې وکړې او د دغو اړیکو پر پیاوړتیا یې ټینګار وکړ.
 
د غونډې په دویمه برخه کې د سوداګرۍ او پانګونې، کانونو، ګمرکونو، بانکدارۍ، سرحدونو او مهاجرینو، د سونګ توکو او فرهنګ په برخو کې کاري کمېټې جوړې شوې او د یادو کمېټو پر اړوندو موضوعاتو خبرې وشوې.
د سوداګرۍ او پانګونې، کانونو، ګمرکونو او بانکدارۍ په کمېسیون کې چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د لومړي مرستیال محمد یونس مهمند په ګډون جوړه شوې وه، د سوداګرۍ او صنایعو خونې یو شمېر سوداګرو، پانګوالو او د نورو خصوصي سکتورونو استازو هم ګډون کړی و. په سکتورونو کې د ننګونو، د ستونزو د حل، په پورتنیو برخو کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د اړیکو پیاوړتیا او پراختیا په اړه خبرې اترې ترسره شوې.
 
ښاغلي مهمند د دواړو هېوادونو په سرحدونو او ګمرکونو کې د ستونزو په ځانګړي ډول د سوداګریزو توکو د وارداتو د کمښت، د وارداتي مالونو د فزیکي چک او په پایله کې د ایران د تېلو د سوداګرو د ستونزو او د قراردادونو د نه تحویلۍ یادونه وکړه. او د هغه هېواد له خوا يې د تېلو د تولید او د یادو ستونزو پر حل ټینګار وکړ.
 
په دې غونډه کې د افغانستان او ایران ترمنځ د سوداګرۍ د ګډې خونې پر جوړولو هم خبرې وشوې، چې دواړو لورو د ګډې خونې پر جوړېدو او د هغې د جوړېدو پر میکانیزم هوکړه وکړه.
 
دغه راز د بانکي ستونزو د حل په موخه په دواړو هېوادونو کې د بانکي څانګو پر جوړولو، د تېلو د سوداګرو د ستونزو د حل، د ګډو پانګونو په ځانګړې توګه د کرنې په برخه کې او د دواړو هېوادونو تر منځ د ځينو صادراتي محصولاتو پر وړاندې د ترجیحي تعرفو د وضع کولو په اړه هر اړخيزې خبرې اترې وشوې او په یادو برخو کې د شتو ستونزو په له منځه تلو ټنګار وشو.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي ضیاءالدین اچکزي، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک د زړو اوسپنو سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې، د دوی د شتو ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
یادو سوداګرو خپلې اندیښنې په دی ډول څرګندې کړې، چې له دې وړاندې یې په زیاته اندازه زړې اوسپنې پېرودلې او ذخیره کړې يې دي، خو د خرڅلاو لپاره يې مناسب بازار نه لري. او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له مشرتابه یې وغوښتل، چې د دوی د ستونزو د هواري لپاره دې د افغانستان اسلامي امارت اړوندو سره د ګډې همکارۍ ترسیوري لاندی کوټلي ګامونه پورته کړي. دوی وړاندیز وکړ چې حکومت باید د هېواد اوسپنو ویلو کوونکو ادارو څخه وغواړي چې د دوی زړې اوسپنې وپیري او که دوی ورته اړتیا نه لري نو بهر ته یې د صادرولو اجازه ورکړي.
 
ښاغلي مهمند د زړو اوسپنو سوداګرو د ستونزو له اورېدو وروسته یادونه وکړه چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق لېواله دی چې د هېواد د اوسپنې ویلی کوونکو فابریکو کې له دغو اوسپنو څخه ګټه پورته کړی شي.
 
ښاغلي مهمند ژمنه وکړه، چې دا موضوع به د افغانستان اسلامي امارت له اړوندو ادارو سره شریکوي او هڅه به وکړي، چې د دوی ستونزې له قانوني لارو چارو هوارې کړي.

د کابل ښارمیوند جادې په یوه سوداګریزه سیمه کې د حاجي بادام ګل سوداګریز مارکیټ د سه شنبه په ماښام اور واخیست او زیانونه یې واړول خو له نیکه مرغه، د کابل ښار د اور وژنې ادارې او امنیتي مسوولینو په هلو ځلو په لږ وخت کې کابو او له منځه ویوړل شوه.
 
دغې اورلګیدنې د کابل ښار چنداول سیمه کې د مالوچو، خوراکي توکو او بکسونو هټۍ ګانې وسوځولې، چې له نیکه مرغه، د کابل ښار د اور وژنې ادارې او امنیتي مسوولینو په هلو ځلو په لږ وخت کې کابو او له منځه ویوړل شوه.
 
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه د کابل ښار امنیه قومندانۍ، اړونده حوزې او د کابل ښار د اور وژنې ځواکونو دغه په وخت کړنه چې ژر تر ژره د پېښې ځای ته ورسېدل، اور يې تر خپلې ولکې لاندی راوسته او د یوه لوی ناورین مخه یې ونیوله، د ستایلو ترڅنګ، ددی پیښې د څیړنې او د عاملینو د پیداکولو غوښتنه يې وکړه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق، د خپلو ولایتي او ولسوالیو اتاقونو عامل پلاوو کارکوونکو او اجرائیوي آمرینو وړتیا لوړونې، ښو خدمتونو وړاندی کولو، د عوایدو لوړوالي او د مرکز او ولایاتو ترمنځ د ښې همغږۍ په موخه، د اتاق په مرکزي دفتر کې دوه ورځنی روزنیز سیمینار په لاره واچوه.
 
ددی دوه ورځني روزنیز سیمینار په پرانست غونډه کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي ضیاءالدین اچکزي، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د مرکزي اتاق د ډیپارټمنټونو مسؤلینو او د ولایتي او ولسوالیو اتاقونو عامل پلاوو کارکوونکو او اجرائیوي آمرینو ګډون درلود.
 
ښاغلي مهمند ګډونوالو ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، په هېواد کې د وروستیو سیاسي بدلونونو سره سره خصوصي سکتور ته د خدمتونو د وړاندې کولو په برخه کې د ولایتي او ولسوالیو اتاقونو کړنې وستایلې او په دی وروستیو کې يې د هغو ستونزو او ننګونو یادونه وکړه چې د خصوصي سکتور او دده د کارونو په لاره کې خنډ ګرځیدلې وې، په ځانګړې توګه بانکي ستونزې او د خوراکي توکو لوړې بیې.
 
ښاغلي مهمند په دغو ننګونو د برلاسۍ په موخه، د اتاق د مشرتابه د هڅو یادونه هم وکړه، چې په کې د اتاق، سکتوري څانګو او د افغانستان اسلامي امارت مسؤلینو ترمنځ د ښو اړیکو رامنځته کول شامل وه.
 
ښاغلي مهمند د خصوصي سکتور غړو ته د غوره خدمتونو د وړاندې کولو، د اتاق د عوایدو د زیاتوالي، مرکز ته د ولایتي او ولسوالیو اتاقونو د ستونزو او فعالیتونو په وخت د راپور ورکولو، په ولایتونو کې د سوداګریزو اتحادیو او انجمنونو یو ځای کول او د اسلامي امارت سیمه ایزو مسؤلینو سره د ولایتي او ولسولیو اتاقونو په ښو اړیکو ټینګار وکړ.
 
ښاغلي شیرین آغا سخي د دغه سیمینار موخه د هرې کاري څانګې د دندو تشریح، د مشرتابه پلاوي د رول او صلاحیتونو، د اتاق په دندو کې د اساسنامې د تطبیق، د اتاق د عوایدو د راټولولو څرنګوالي، لګښتونه اوپه وخت حساب ورکونه په ګوته کړه او د اتاق په ولایتي او ولسوالیو کارکوونکو يې غږ وکړ، چې په ولایتونو کې له سوداګرو او پانګوالو سره د ښو اړیکو په رامنځته کولو او خصوصي سکتور ته د غوره خدمتونو په وړاندې کولو سره د اتاق د عوایدو د زیاتوالي لپاره کار وکړي.
 
دغه راز په دغه سیمینار کې په یو لړ اړینو عملیاتي او اجرایوي موضوعاتو، د مرکزي اتاق او ولایتي/ ولسوالیو اتاقونو تر منځ د همغږۍ، او هغو مسایلو په اړه، چې د اتاق د فعالیتونو د ښه والي او خصوصي سکتور ته د غوره خدمتونو وړاندې کولو په برخه کې اغیزمن تمامیدای شي، ښاغلي عطايي او میرویس هوتک تفصیلي توضیحات وړاندې کړل.
 
د سیمینار بله برخه چې دوه ورځې به دوام وکړي د مرکزي اتاق د بیلابیلو څانګو مسؤلینو لخوا چمتو شوي معلوماتي پریزنټیشنونو ته ځانګړې شوې وه، چې دغه پریزنټیشنونه به د ولایتي/ولسوالیو اتاقونو عامل پلاوو کارکوونکو او اجرائیه آمرینو ته وړاندی او د هغوی پوښتونو ته ځوابونه وویل شول.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق څارنې پلاوي لسمه ناسته د یکشنبه په ورځ له غرمې وروسته، د څارنې پلاوي رئیس ښاغلي عبدالحامد حمیدي تر ریاست لاندی او د څارنې پلاوي منشي ښاغلي عبدالمتین قلندري، د څارنې پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خالد احمدي او محمد ناصر صمیم په ګډون د څارنې پلاوي په دفتر کې چې، د کابل ښار په شهرنو کې موقعت لري، ترسره شوه.
 
په دی ناسته کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق اړوند بنسټیزو موضوع ګانو لکه: د هرات ولایتي اتاق هوټل ستونزه او د بیا په کرایه ورکول يې، د وروستیو سیاسي بدلونونو په پایله کې، د اتاق مالي وضعیت، د کابل ولایتي اتاق لپاره د ځای نیول او ځینو موضوع ګانو په اړه هر اړخیزې خبرې وشوې او لازمې پریکړې ونیول شوې.

مقالات دیگر...