د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د اتاق ستر سلاکار ښاغلي حاجي شرف الدین د میدان وردګو ولایت باغ لرونکو اتحادېې له مرستیال ښاغلي حاجي نصرالله او د مڼو یو شمیر سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې د دوی د شته ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
ښاغلي حاجي نصرالله او د مڼو سوداګرو، پداسې حال کې چې د دوی د ستونزو هواري په برخه کې د اتاق د دوامداره همکارۍ ستاینه وکړه، د پاکستان حکومت لخوا په مڼو د لوړې تعرفې په اړه يې اندیښنه څرګنده کړه. او دی ستونزې ته يې د پای ټکي کیښودو په برخه کې د اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي مهمند د سوداګرو ستونزو اوریدو وروسته، د هغو ننګونو او زیانونو یادونه وکړه چې پخوا ورداتي مڼو د باغ لرونکو او د مڼو صادروونکو ته رامنځته کړي وه او زیاته يې کړه چې سږ کال د اسلامي امارت هڅو له برکته د هېواد د مڼو صادراتو په موسم کې به بهرنۍ مڼې هېواد ته نه واردیږي.
 
ښاغلي مهمند وویل "د اتاق هغه پلاوی چې پاکستان ته تللی، د تعرفو راکمولو په برخه کې به د پاکستاني چارواکو سره خبرې وکړي او هڅه به وکړي چې تعرفې راکمې کړي."
 
په پای کې، ښاغلي مهمند د ناستې ګډونوالو سوداګرو سره ژمنه وکړه چې د دوی ستونزې به د سوداګرۍ او صنعت وزارت او د اسلامي امارت له اړونده ادراو سره شریکې او د حل لارې چارې به ورته ولټوي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې او د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک د افغان ټولنې پراختیا او خوندیتوب مؤسسې له رئیس ښاغلي اسدالله کریمي سره د لیدنې په ترڅ کې د نوموړی مؤسسې د اقتصادي طرحو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
پدې ناسته کې، ښاغلي کریمي د ارزښت اضافه کولو په برخه کې په ځانګړې توګه د باغدارۍ، فارم دارۍ، کوچنیو صنایعو او دا چې څه ډول بازار ته عرضه کړی شي، د نوموړې مؤسسې طرحه د عامل پلاوي سرپرست رئیس سره شریک کړه. هغه د دې انسټیټیوټ میتودونه هم یاد کړل چې د دې انسټیټیوټ کوچني او متوسط تشبث فعالیتونو ملاتړ کوي کوم چې د سیمې هیوادونو په ځانګړي توګه ایران ، هند او یو شمیر نورو هیوادونو کې مثبتې پایلې لري چې په بدل کې یې ښې لاسته راوړنې هم درلودې.
 
ښاغلي کریمي زیاته کړه، دا چې افغانستان یو کرهڼیر هېواد دی، نو د باغدارۍ، فارم دارۍ او کوچنيو صنعتونو په برخو کې پانګوونه اچونې ته اړتیا لري او د دې پروژو د اغیزمنتوب څخه يې ډاډ ورکړ، او په اتاق یې غږ وکړ چې ددی پروژو پلی کولو کې همکاري وکړي.
 
ښاغلي عطایې د یادې مؤسسې د طرحې په تړاو خوښي څرګنده کړه او ژمنه يې وکړه چې په خصوصي سکتور کې به يې د عامه پوهاوي او په مرکز او ولایاتو کې يې به د تطبیق په برخه کې لازمه همکاري وکړي.

د افغانستان او پاکستان د ګډې سوداګرۍ او صنایعو خونې د رهبرۍ غړو او یو شمیرافغان سوداګرو پاکستان هیواد ته په سوداګرۍ کې د یو لړ ستونزو د حل په موخه سفر وکړ چې پدغه سفر کې یی نن د پاکستان دحکومتي او خصوصی سکتور استازو سره په پیښور ښار کې غونډه ترسره کړه.
 
یادې غونډې چې د (CRSS)، (OESP) موسیسو او د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ او صنایعو خونې لخوا تنظیم شوي موخه یی د دواړو هیوادونو ترمنځ په سوداګرۍ او ترانزیت کې یو نوې باب پرانیستل دي.
 
د افغانستان له اړخه د افغانستان او پاکستان د ګډې سوداګرۍ اوصنایعو خونې د مدیره پلاوي رئیس محترم خان جان الکوزی، د افغانستان دسوداګرۍ او پانګونې خونې دمدیره پلاوي مرستیال او د ګډې خونې د مديره پلاوي غړې محترم سلطان محمد صافی، دننګرهار دسوداګرۍ او پانګونې خونې د مدیره پلاوي غړې او د ګډې خونې سلاکار محترم ډاکټرمخلص احمد، د ګډې خونې د مدیره پلاوي غړې محترم اجمل صافی، د ننګرهار د سوداګرۍ او پانګونې خونې غړې محترم بازمحمد افسرزۍ، د ګډې خونې سلاکار محترم ببرک اکبري او د ګډې خونې د عامل رئیس محترم نقیب الله صافی ونډه واخیسته.
 
همدارنګه د پاکستان د صوبایی حکومت استازی محترم جاوید خټک په شمول دګمرکاتو، عوایدو، ترانزیت اداراتو استازي د سرحد د سوداګرۍ خونى ، دسوداګریزو خونو فدارسیون استازو، ژونالستانو او اقتصاد پوهان هم موجود وو.
 
غونډه کې په لاندې ستونزو او فرصتونو مفصل بحث ترسره شو:
• د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اپتا نوی تړون او د یاد تړون د مذاکراتو دوباره پیلول چې تر ۹۰ سلنه کار پرې شوې دی نو په همدې اساس باید ژر ترژره د یاد تړون سرنوشت معلوم کړل شي ترڅو ترانزیت کې ستونزې حل شي.
• د تورخم او غلام خان بندرونو باندې د لاریو بیروبار سوداګري د خنډ سره مخ کړې باید یوه منظمه دوه اړخیزه کمیټه به جوړه شي او د خصوصی سکتور استازي باید پکې وجود ولري او د ولاړو ټرکونو د تګ راتګ لپاره به ژر ترژره لاس په کار شي.
• د غیر قانوني اخاذیانو خلاف باندې به د خیبرپختوخوا صوبایی حکومت ژرتر ژره اجرات وکړي>
• د تورخم او نور بندرونه باید د خلکو پرمخ خلاص کړل شي خصوصا افغان مریضانو او سوداګرو لپاره.
• افغان ټرکونو ته به یو میکانیزم جوړیږي ترڅو د غلام خان بندر د لارې د پاکستان نورو ښارونو ته مالونه انتقال کړي ځکه چې اوسمهال د غلام خان په بندر کى افغان لاریو ته اجازه نه ورکول کیږي تر څو د پاکستان هيواد ښارونو ته مالونه يوسي.
• دوه اړخیزه ترجهی سوداګرۍ تړون (PTA) باید ژر ترژر امضا کړل شي ترڅو د دواړو خواوو څخه په یو تعداد تازه ميوه جاتو او سبزيجاتو باندې تعرفه کمه او یا صفر کړل شي.
• د محلي سوداګرۍ لپاره باید په بندر باندې نورې لارې خلاصي کړل شي ترڅو محلي سوداګرۍ پرمختګ وکړي او د تورخم او سپین بولدک بندرونو باندې بیروبار کم شي.
• دوه اړخيزه رسنیو او ځوانانو ترمنڅ باید ګډه خونه او موسسی اقتصادي پروګرامونه جوړ کړي ترڅو د اعتماد سازۍ فضا رامینځ ته شي.
• د پاکستان لخوا د سیلزټیکس ختمول وستایل شول او زیاته کړل شوه چې دا ټیکس د افغانستان په مڼو باندې تراوسه وجود لري باید ژر تر ژره لیرې کړل شي.
• طبی سیاحت او بانکی اړیکو باندې باید کاروشي ترڅو دواړه هیوادونو طبی ادارات او بانکی سیستم د یو بل سره اړیکې پیاوړي کړي.
• او داسې نورې ستونزې هم د بحث لاندې ونیول شوې.
 
دمجلس څخه وروسته افغان سوداګریز پلاوې د پیښور د رسنیو مرکز ته ولاړل او هلته یی د افغانستان کې د اقتصادی بدلونونو او فرصتونو په اړه رسنیو سره خبرې او بحثونه ترسره کړل.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هڅو په پایله کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق، کام ایر هوايې شرکت او جلغوزو صادروونکو اتحاديې ترمنځ د هوا له لارې د کارګو لیږد په اړه دری اړخیز تفاهملیک لاسلیک شو.
 
د تفاهملیک لاسلیکولو په مراسمو کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي ضیاءالدین اچکزي، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د ټرانسپورټ وزارت هوايې چلند معین ښاغلي غلام جیلاني وفا، د سوداګرۍ او صنعت وزارت او د کام ایر هوايې شرکت استازو، او د جلغوزو اتحاديې رئیس ښاغلي دلدار ځدران ګډون درلود.
 
ښاغلي مهمند ګاونډیو هیوادونو او سیمې ته د افغانستان صادراتو پراختیا په برخه کې د اتاق د هڅو یادونه وکړه، او زیاته يې کړه چې چین ته د جلغوزو صادرات د هیواد له مهمو صادراتي توکو څخه دي. او د کام ایرهوایی شرکت څخه یې وغوښتل چې د هېواد اوسني وضعیت او د حکومت له خوا د سبسایډي نشتون ته په پام کې ونیسي او د هوا له لارې د سوداګریزو توکو لیږد نرخ کم کړي. ښاغلي مهمند د افغانستان پر اړوندو وزارتونو غږ وکړ چې د سیمې او نړۍ نورو هیوادونو ته د صادراتو په برخه کې لا ډیر ملاتړ او همکاري وکړي.
 
ښاغلي غلام جیلاني وفا خصوصي سکتور د هېواد د اقتصادي څرخ چلوونکی وبله او د افغانستان د صادراتو د ودې لپاره د لازمو اسانتیاو په رامنځته کولو کې يې د وزارت له مسؤلیتونو اداکولو ډاډ ورکړ.
 
ښاغلي عطايي د هېواد په سیاسي نظام کې د بدلونونو وروسته د افغانستان صادراتو پر وړاندې جدي ننګونو ته د رسیدو لپاره د اتاق د هڅو یادونه وکړه، او زیاته یې کړه چې یو شمیر نړیوال شرکتونه هم چمتو دي ترڅو د افغانستان صادراتي توکي د هوايې دهلیز له لارې ولیږدوي.
 
ښاغلي ځدران د جلغوزو صادروونکو ستونزو هواري په برخه کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق دوامداره هڅې وستایلې او زیاته یې کړه چې د هوايې دهلیز له لارې د صادراتو بیا پیل کیدل د سیمې د خلکو او د پروسس په کارخانو کې د سلګونو کارکوونکو په اقتصادي لوړتیا کې اړین رول لوبوي.
 
په پایله کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د کام ایر صلاحیت لرونکي استازي ښاغلي محمد داوود شریف او د جلغوزو اتحادیې رئیس ښاغلي دلدار ځدران تفاهملیک لاسلیک کړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند او د مدیره پلاوي غړي ښاغلي ضیاءالدین اچکزي د ګرین مونتاژ او تولیدي شرکت له رئیس ښاغلي میر نقي سره د لیدنې په ترڅ کې، په هېواد کې د بهرنیو پانګه اچونو جلب او په دی برخه کې د اتاق د همکارۍ په تړاو خبرې وکړې.
 
ښاغلي نقي د ګرین مونتاژ او تولیدي شرکت چې یو ایرانی شرکت دی او له یو کال څخه ډیره موده کیږي، چې په کابل ښار کې د کمپیوټر په برخه کې فعالیت کوي په اړه يې د اتاق مشرتابه پلاوي ته د مالوماتو وړاندی کولو ترڅنګ، د هغو ستونزو یادونه وکړه چې د وروستیو سیاسي بدلونونو په پایله کې رامنځته شوي دي، او د له منځه وړلو په برخه کې د اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي مهمند د ګرین شرکت رئیس ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، وویل چې یادې ستونزې لنډمهاله دي او هیله يې څرګنده کړه چې د کاروبار وضعیت به ژر تر ژره ښه شي.
 
ښاغلي مهمند زیاته کړه چې اتاق د بهرنیو پانګه اچونو جلبولو په برخه کې لیواله دی او ژمنه يې وکړه چې د یاد شرکت ستونزو په له منځه وړلو کې به لازمه همکاري ترسره کړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند او د مدیره پلاوي غړي ښاغلي محمد داوود یوسفزي د فراه ولایتي اتاق له رئیس ښاغلي حاجي دین محمد نعمتي او د غرب حوزې له یو شمیر سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې د دوی د ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
ښاغلي حاجي دین محمد نعمتي او سوداګرو د ګمرکي ستونزو لکه: د تعرفو لوړوالی، د سوداګریزو توکو لیږد به برخه کې د ګاډو د بی نوبتۍ ستونزې او د ټاکل شوي تناژ مطابق د سوداګریزو توکو لیږد په برخه کې د محدودیت په اړه چې په بازار کې په نرخونو منفي اغیزې لري خبرې وکړي او د اتاق څخه يې وغوښتل چې یادې ستونزې د اسلامي امارت له اړونده ادارو سره د شریکولو په ترڅ کې د له منځه وړلو په برخه کې کوټلي ګامونه پورته کړي.
 
برسیره پردی، سوداګرو د ایران یو اړخیز چلند وغنده او زیاته یې کړه چې ایران د میوو په موسم کې د افغانستان صادراتو ته اجازه نه ورکوي چې د ایران خاورې ته داخل شي، په داسې حال کې چې افغانستان د ایران څخه د تازه میوو په وارداتو باندی هیڅ ډول محدودیت نه دی وضع کړی.
 
ښاغلي مهمند د سوداګرو ستونزو له اوریدو وروسته، ژمنه وکړه چې د دوی ستونزې به د اسلامي امارت له اړونده ادارو سره شریکې او د له منځه وړلو په برخه کې به يې خپلې هیڅ ډول مرستې ونه سپموي.

مقالات دیگر...