د نورالدین ذاکر احمدي او د فواد احمد احمدي تر ریاست لاندی د بشیر نوید او فواد ناصر ګروپونو د هېواد اړمنو او بیوزلو ته د خپلو مرستو په سلسله کې، دا ځل د کابل ښار ۳۰۰۰ دری زره مستحقو کورنیو ته د ۱۰ وړیا ډوډیو ویش چې د هرې ډوډۍ وزن ۳۰۰ دری سوه ګرامه دی، لړۍ پیل کړه چې دا لړۍ به تر یوې میاشتې دوام وکړي.

 

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د کابل والي ښاغلي قاري احسان الله بریال، د اتاق د مدیره پلاوي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د کابل والي مرستیال ښاغلي مفتي محمد ادریس ناصري، د کابل ښاروالۍ مرستیال ښاغلي صدرالدین تاجیک، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د بشیر نوید او فواد ناصر ګروپونو استازیو په شتون کې، د یادو مرستو لړۍ پیل شوه.

 

د کابل والي ښاغلي قاري احسان الله بریال په اوسني وضعیت کې چې خلک له ګڼو ستونزو سره مخ دي د هېواد د سوداګرو دغه بشري کړنه د قدر وړ وبلله او د هېواد له نورو سوداګرو یې وغوښتل چې د هېواد له مستحقو خلکو سره د مرستو په برخه کې ګړندي ګامونه پورته کړي.

 

ښاغلي مهمند د مرستو د وېش په برخه کې د بشیرنوید او فواد ناصر ګروپونو له مرستو او د کابل ولایت مقام او ښاروالي له ښې همغږۍ څخه د مننې کولو ترڅنګ، هیله څرګنده کړه چې هېواد به یوه ورځ د داسی اقتصادي لوړتیا شاهد واوسي چې نور به داسې مرستو اړتیا ونه لري.

 

نوموړي په اوسنيو شرايطو کې د دغه ډول مرستو ويش د خصوصي سکټور يوه دنده وګڼله او نور سوداګر او پانګوال يې وهڅول چې نه يوازې د اولیه موادو په پلور کې له بې عدالتۍ ډډه وکړي، بلکې خپلې بشري مرستې هم د هېواد اړمنو خلکو ته ورسوي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، د سوداګرۍ او صنعت وزارت سرپرست وزیر ښاغلي نورالدین عزیزي، د قزاقستان د سوداګرۍ وزیر او د نوموړي هېواد د سوداګرۍ پلاوي، د اسلامي امارت چارواکو، سوداګرو او صنعتکارانو په کابل انترکانتیننتال هوټل کې د ناستې په ترڅ کې، د افغانستان – قزاقستان ترمنځ د سوداګریزو اړیکو پراختیا او ګډو همکاریو په اړه خبرې اترې وکړې.

 

ښاغلي نورالدین عزیزي د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پراختیا اړینه وبلله او په دې برخه کې یې د سوداګرۍ د ګډ اتاق جوړول یوه اړتیا وګڼله.

ښاغلي عزیزي د دواړو هېوادونو ترمنځ د اقتصادي او سوداګریزو اړیکو د پراختیا او د ګډ اتاق د جوړولو په برخه کې د سوداګرۍ او صنعت وزارت د همکارۍ ډاډ ورکړ.

 

ښاغلي عزيزي د هوايي دهلېز بيا پرانيستل د افغانستان د صادراتو او د سوداګرۍ د ودې په برخه کې اړین وبلل او د دواړو هېوادونو د هوايي دهلېز د بيا احيا په برخه کې يې د صنعت او سوداګرۍ وزارت د هڅو ژمنه وکړه.

ښاغلي مهمند له افغانستان سره د سوداګرۍ او ترانزیت د پراختیا او د دواړو هېوادونو ترمنځ د وارداتو او صادراتو د حجم د زیاتوالي په برخه کې د قزاقستان د حکومت د ښو همکاریو یادونه وکړه او د افغانستان او قزاقستان ترمنځ د دوه اړخیزو او څو اړخیزو تفاهملیکونو لاسلیکول او د ګډ سوداګریز اتاق رامنځته کول يې د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پراختیا په برخه کې اړین وبلل.

 

ښاغلي مهمند په هېواد کې د سوداګرۍ، صنایعو او کانونو په ګډون په بېلابېلو برخو کې د ګډو پانګونو د فرصتونو یادونه وکړه او د اوسني اقتصادي وضعیت په پام کې نیولو سره یې هېواد ته له قزاقستان څخه د صادریدونکو اوړو او غنمو په بیو کې د ځانګړي تخفیف غوښتنه وکړه.

 

نوموړي دغه راز د منځنۍ آسيا له جنوبي اسيا سره د نښلولو په برخه کې د افغانستان د ښه موقعت او د سوداګريزو توکو د لېږد رالېږد په برخه کې د دواړو هېوادونو د ترانسپورتي شرکتونو د ګډ کار ستاينه وکړه او آسيايې هېوادونو او قزاقستان ته يې پر افغان صادراتو په ځانګړي ډول وچې میوې د ترجیحي تعرفو وضع کولو غوښتنه وکړه.

 

ښاغلي مهمند له قزاقستان سره د هوايي دهلېز بندېدل د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ په زیان وبلل او د اسلامي امارت د صنعت او سوداګرۍ له وزیر څخه یې وغوښتل چې د هوايي دهلېزونو په فعالولو او همدارنګه د تازه افغاني مېوو د تعرفې په کمولو کې همکاري وکړي.

 

نوموړي د منځنۍ آسیا هېوادونو په ځانګړي ډول قزاقستان کې افغان سوداګرو ته د ویزو د ورکړې په برخه کې د ستونزو یادونه وکړه او په دې برخه کې یې د قزاقستان د سوداګرۍ وزیر او د بهرنیو چارو وزارت د همکارۍ غوښتنه وکړه.

 

ښاغلي مهمند د افغاني غاليو ښه کيفيت ته په اشارې سره په قزاقستان کې د دايمي نندارتون جوړول مهم وبلل او د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ د زياتوالي لپاره يې د افغان او قزاقستاني سوداګرو ترمنځ د ګډې ناستې پر اړتيا ټينګار وکړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د اتاق د سوداګرۍ پراختیا ډیپارټمنټ مسؤل او د اتاق سلاکارانو د کار نړیوال سازمان (ILO) سرپرستې رئیسې آغلې مارګاریټ ریډي رونډز او د افغانستان کارکوونکو اتحادیې (NUAWE) له رئیس ښاغلي ایمل حبیبي او د نوموړې اتحاديي لومړي مرستیال ښاغلي صمدي سره د لیدنې په ترڅ کې، په افغانستان د سوداګرۍ پراختیا او د ماشومانو د کار مخنیوي برخه کې د اتاق ژمنتیا څرګنده کړه.

 

ښاغلي عطايي ګډون کوونکو ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، په افغانستان کې د کار وړ چاپیریال رامنځته کولو او د ماشومانو د کار مخنیوي په برخه کې د کار نړیوال سازمان تخنیکي ملاتړ او د لازمو آسانتیاوو برابرول، د ستایلو وړ وبلل.

 

ښاغلي عطايي همدارنګه، د کارموندنې، د سوداګرو او پانګوالو ستونزو ته د حل لارو پیداکولو او سوداګرۍ پراختیا برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د کار نړیوال سازمان هڅې وستایلې.

ښاغلي عطايي په خپلو خبرو کې ټینګار وکړ چې د لا ښې همکارۍ او همغږۍ په موخه باید د ټولو ښکیلو خواو ترمنځ پرله پسی ناستې ترسره شي.

 

آغلې مارګاریټ وویل "افغانستان اوسمهال د یو ناوړه اقتصادي ناورین تجربه کولو په حال کې دی، خو له نیکه مرغه، اوسنی ناوړه وضعیت نشي کولی چې په افغانستان کې د بشردوستانه پروژو د تطبقولو مخه ونیسي."

آغلې مارګاریټ زیاته کړه "د ملګرو ملتونو سازمان په افغانستان کې، د غوره کار پروګرام (DWCP) پروژه د راتلونکو شپږو میاشتو لپاره وغځوله او د (انتقالي ښکیلتیا کاري چوکاټ) تر عنوان لاندی په لاندی یادو برخو متمرکزه ده.

 

• اړمنو او بیوزولو ته بشردوستانه او ژوند ژغورونکې مرستې رسول او د سوداګرۍ په ټپه دریدو مخنیوي څخه ځان ډاډمنول

• د معیشت ژغورلو ترڅنګ، د خصوصي سکتور ملاتړ کول ترڅو سوداګریز او پانګه ایز فعالیتونه په نورمال ډول دوام جاري وي

• د کار کوونکي او ګمارونکي سیستم کې سمونې او اصلاحات رامنځته کول ترڅو د ماشومانو د کار مخنیوي څخه ډاډ ترلاسه شي

ښاغلي صمدي وویل "په تیرو څلورو میاشتو کې، افغانستان په ځانګړې توګه سوداګرۍ سکتور د پام وړ زیانونو تجربه کولو ترڅنګ، ماشومانو د بیوزلۍ له امله په سختو کارونو ترسره کولو پیل وکړ، خو خوښ یو چې نړیوالې ټولنې له یاده نه یو ویستلي او له موږ سره د بشردوستانه مرستو کولو په برخه کې ژمنه ده."

 

د ناستې په پای کې، ښاغلي عطايي او د کارکوونکو اتحاديي مسؤلینو د کار نړیوال سازمان له سرپرستې رئیسې څخه په خورا درنښت هیله وکړه څو د کار او ټولینزو چارو وزارت، د کارکوونکو اتحاديي او افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق ترمنځ ښو کاري اړیکو په رامنځته کولو سره وکولی شو خپلې ګډې موخې ترلاسه کړو.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي د ماليي وزارت د ګمرکونو له رئیس ښاغلي سلیم اوریاخیل او د ټرانسپورټ وزارت د پلان جوړونې، څیړنې او اقتصادي پراختیا له رئیس ښاغلي رستم حفیظ یار او د اتاق د تیر ډیپارټمنټ له مسؤل سره د لیدنې په ترڅ کې، د نړیوال سړکیز ټرانسپورټ اتحاديې یا (IRU) اکاډمۍ د رامنځته کولو او د ټرانسپورټي شرکتونو معیاري کولو په تړاو خبرې اترې وکړې.

 

ښاغلي عطايي د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له ۲۰۱۳ کال راهیسې د تیر سیستم په تطبیق کې د یوه تضمین کوونکي بنسټ په توګه د هغو ننګونو په اړه چې په تېر حکومت کې د دغه سیستم د تطبیق په برخه کې موجودې وې، او د یادو ستونزو حل په برخه کې يې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هڅو یادونه وکړه.

 

ښاغلي عطايي د مخلتفو هېوادونو سره د تړونونو کولو او د دوپساج، دیانا، او بسا کارنت کنوانسینونو کې د غړیتوب او د وخت حکومت د ټینګ هوډ نه لرلو له امله په یاده برخه کې د صفر لاسته راوړنو یادونه وکړه.

ښاغلي عطايي هیله څرګنده کړه چې د افغانستان د اسلامي امارت اړوندو دولتي بنسټونو په ګډې همکارۍ او د مرستندویانو په مالي ملاتړ او د ټرانسپورټي شرکتونو په معیاري کولو سره به د کارنت تیر سیستم تطبیق کار بیا پیل شي.

 

ښاغلي حفیظ یار وویل چې دوی به د (IRU) اکاډمۍ د ښوونکو د روزنې لپاره د افغان اکاډمۍ روزنیز مرکز اتاق او ګمرکونو ته په واک کې ورکړي څو دوی وکولی شي چې د یاد روزنیز مرکز څخه د ګټې پورته کولو سره د (IRU) ښوونکي وروزي او ټرانسپورټي، بارچلاني شرکتونه او ډرایوران هم معیاري کړي او هم يې د نړیوالو معیارونو سره سم وروزي.

 

هغه زیاته کړه، وزارت هڅه کوي، چې د مرستندویه بنسټونو د مالي ملاتړ په ترلاسه کولو سره دغه سیستم په بریالیتوب سره پلی کړي.

 

ښاغلي اوریاخیل د (IRU) یا اتاق تر چتر لاندې د روزنیز مرکز د جوړولو پر شرایطو، دوامدار اکاډمۍ، په افغانستان کې د اکاډمۍ د ترمیم موضوع، د ترانسپورت وزارت او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د ګډو هڅو، د ټرانسپورټ شرکتونو د چلوونکو او مدیرانو روزلو، روزل شویو کسانو ته د اتاق او ټرانسپورټ وزارت لخوا لاسلیک شویو سرټیفکټونو ورکولو او د تیر سیستم تطبیق په اړه خبرې اترې وکړې.

 

د یادولو وړه ده، چې درې واړو لورو د ترانسپورتي شرکتونو د چلوونکو او مديرانو روزنې، روزنيز مرکز جوړولو او د تیر سيسټم په برياليتوب سره د عملي کولو په موخه په بیا بیا ناستو ترسره کولو ټينګار وکړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خان جان الکوزي او ضیاءالدین اچکزي د کابل سوداګرۍ او پانګونې اتاق سوداګریز مرستیال ښاغلي محمد همایون خواجه زاده، د ننگرهار د مدیره پلاوي غړیو هر یو عنایت الله صدیق زی او زلمی عظیمی، او د رخت واردوونکو اتحاديې او د ننګرهار یو شمیر سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې، د دوی د شتو ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.

 

ښاغلي خواجه زاده او د ننګرهار سوداګرو خپلې ګمرکي ستونزې او په تورخم کې د دوی په سلګونه ګاډو چې په سوداګریزو توکو بار دي توقف په اړه د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه ته وویل او غوښتنه يې وکړه چې د دوی ستونزو د افغانستان اسلامي امارت اړوندو ادارو سره شریکې او د له منځه وړلو برخه کې يې کوټلي ګامونه پورته کړی شي.

 

همدارنګه د رخت واردوونکو اتحاديې رئیس ښاغلي حاجي عبیدالله په ځینو نورو ستونزو لکه: د سلاح د جواز کارت ترلاسه کولو، د سوداګرو بانکي حسابونو بندوالي، بهرنیو هېوادونو ته د سوداګریزو توکو پیر په موخه د پیسو لیږد او ګمرکي ستونزو په اړه خبرې وکړې او ددی ستونزو د له منځه وړلو په برخه کې د اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه.

 

ښاغلي مهمند او د مشرتابه پلاوي نورو غړیو د ستونزو اوریدو وروسته ژمنه وکړه چې د دوی ستونزې به د افغانستان اسلامي امارت له اړوندو ادارو سره شریکې او د له منځه وړلو په برخه کې به يې خپلې هیڅ ډول مرستې ونه سپموي.