د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خان جان الکوزي، ضیاءالدین اچکزي او عصمت الله وردګ، د اتاق د څارنې پلاوي غړي ښاغلي محمد ناصر صمیم او د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک د هېواد زړو اوسپنو ویلی کوونکو فابریکو څښتنانو او د زړو اوسپنو سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې، د دوی د شتو ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
د هېواد زړو اوسپنو ویلی کوونکو فابریکو څښتنانو په هېواد کې د وروستیو سیاسي بدلونونو له امله، د کورنیو تولیداتو په برخه کې شتو ستونزو، د خامو موادو د کمښت او خپلو تولیداتو ته د بازار د نشتوالي په اړه خبرې وکړې. دوی د سپین بولدک په بندر کې له ۶۰ څخه تر ۷۰ زره ټنو پورې د زړو اوسپنو شتون تاییدوي او په مناسب قیمت يې د پیرلو خبره کوي.
 
د زړو اوسپنو سوداګرو وویل چې دوی په زرګونه ټنه زړې اوسپنې پیرلي او په ډیره پراخه پیمانه يې استعمال شوې پرزې د ګمرکي محصول وروسته، واردې کړي دي، او د هېواد څخه بهر ته د صادرولو لپاره تیاري دي، خو د افغانستان اسلامي امارت اړونده مسؤلین اجازه نه ورکوي، چې یادې زړې اوسپنې د هېواد څخه دباندی صادرې کړي، دوی د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه پلاوي څخه وغوښتل چې په یاده برخه کې، د شتو ستونزو د له منځه وړلو په موخه، له دوی سره خپله همکاري ونه سپموي.
 
دوی وړاندیز وکړ چې د هیواد اوسپنې ویلی کولو فابریکو لخوا د اړتیا وړ اوسپنې اندازه په مناسبه بیه وپیرل شي او د دولت لخوا د نورو زړو اوسپنو د صادرولو اجازه ورکړل شي.
ښاغلي مهمند او د مشرتابه نورو درنو غړیو د یادو سوداګرو ستونزو او وړاندیزونو له اوریدو وروسته، ژمنه وکړه چې د دوی ستونزې او وړاندیزونه، او د زړو اوسپنو لپاره د مناسبې بیې، د فابریکو لپاره د اړتیا وړ مواد، او د نورو زړو اوسپنو او کارول شوو پروز له تفکیک وروسته به اتاق هم خپل وروستي وړاندیزونه د سوداګرۍ او صنعت وزارت او د اسلامي امارت نورو اړونده ادارو سره شریک کړي.

په یادو مراسمو کې، د افغانستان اسلامي امارت رئیس الوزرا مرستیال ښاغلي عبدالسلام حنفي، د چارو ادارې رئیس، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، د خیرخواه مارکیټ سوداګرو او یو شمیر حکومتي چارواکو او د خصوصي سکتور غړیو ګډون درلود.
یاد سوداګریز مارکیټ دری کاله دمخه، د اور لګیدنې په پایله کې، له منځه تللی و، او اوسمهال د خیرخواه مارکیټ سوداګرو لخوا د ټولو عصري او مجهزو وسایلو په پام کې نیولو سره، په ۹ پوړونو چې دری پوړونه يې د ځمکې لاندی او شپږ پوړونه به يې پورته وي، بیا رغیږي.
 
ښاغلي مهمند د اسلامي امارت د دغې کړنې ستایلو ترڅنګ، یاده کړنه د خصوصي سکتور او هېواد په اقتصادي وړتیا کې یو نیک ګام وباله.
 
ښاغلي مهمند د خیرخواه مارکیټ بیارغونې برخه کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هر اړخیزې همکارۍ ژمنې کولو ترڅنګ، وړاندیز وکړ "د خیرخواه مارکیټ یو سلنه عواید باید د هېواد جنګ ځپلو او بی وزلو خلکو لپاره ځانګړې کړې شي، ترڅو وکولی شو، په اوسنیو سختو شرایطو کې د بی وزلو لاسنیوی وکړو."
 
سوداګرو د ښاغلي مهمند د یاد وړاندیز تائید او ملاتړ وکړ.
ښاغلي حنفي د خیرخواه مارکیټ بیارغونې ملاتړ کولو ترڅنګ، زیاته کړه چې د افغانستان اسلامي امارت پلان لري چې د سترو سیمه ایزو پروژو لکه "تاپي"، "تاپ" او ریل پټلۍ کارونه ژر تر ژره پیل کړي.
 
ښاغلي حنفي زیاته کړه "د خیرخواه مارکیټ بیارغونې په پایله کې، به شاوخوا ۲۰۰۰ کسان په کار وګمارل شي، او په سیمه ایزو پروژو کې، سربیره پردی، چې زرګونه کسانو ته به کار پیداشي، په میلینونه ډالر به د حکومت په عوایدو کې اضافه شي."

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د اتاق د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خان جان الکوزي او ضیاءالدین اچکزي د سوداګرۍ او صنعت وزارت له سرپرست وزیر ښاغلي نورالدین عزیزي سره د لیدنې په ترڅ کې، د سوداګرو او پانګوالو ستونزو، د صادراتو پراختیا او ګډې همکارۍ په تړاو خبرې اترې وکړې.
 
په دغه ناسته کې، چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مرکزي دفتر کې ترسره شوه، د نوموړي اتاق عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د عامل پلاوي مختلفو څانګو آمرینو او د سوداګرۍ او صنعت وزارت مختلفو برخو مسؤلینو هم ګډون درلود.
 
ښاغلي مهمند د ښاغلي عزیزي راتګ یو نیک ګام وباله او د خصوصي سکتور ستونزې يې په لاندی ډول ورته په ګوته کړې:
• سوداګرۍ او ټرانزیټ برخه کې شته ستونزې
• د (TIR) سیستم څخه د ګټې اخیستنې په برخه کې شته ستونزې
• د سوداګرۍ پراختیا او صادراتو کچې لوړوالي برخه کې شته ستونزې
 
او هیله يې څرګنده کړه، چې د سوداګرۍ او صنعت وزارت د هلو ځلو په پایله کې به پورته ذکر شوې ټولې ستونزې له منځه ولاړې او په افغانستان کې د سوداګرۍ پراختیا، اقتصادي لوړتیا، بهرنیو پانګه اچونو راجلبولو او په اقتصادي برخه کې د ځان بسیا افغانستان ګواهان واوسو.
 
ورپسی ښاغلي شیرین آغا سخي، شفیق الله عطايي، خان جان الکوزي او ضیاءالدین اچکزي په ولایاتو او بندرونو کې، د سوداګرو او پانګوالو شتو ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې او د هېواد د سوداګرۍ او پانګه اچونې برخه کې د شتو ستونزو هواري په موخه يې خپل ارزښتمن وړاندیزونه مطرح کړل.
 
همدارنګه، د سوداګریزو شخړو حل مرکز رئیس او د ډیپارټمنټونو آمرینو د خپلو فعالیتونو په اړه ښاغلي عزیزي ته بشپړ مالومات وړاندی کړل او د نوموړي د پام وړ وګرځیدل.
 
د سوداګرۍ او صنعت سرپرت وزیر ښاغلي نورالدین عزیزي د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه او د نومړي اتاق د مخلتفو څانګو آمرینو د خبرو له اورېدو وروسته ژمنه وکړه، چې د نوموړي وزارت مشرتابه به خصوصي سکتور شتو ستونزو د هواري، د پانګونې د جلبولو، د سوداګرۍ د پراختیا، د هېواد د صادراتو د زیاتوالي، او د هېواد د پانګوالو د ملاتړ په برخه کې هر ډول لازمه همکاري وکړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خان جان الکوزي او ضیاءالدین اچکزي، د مختلفو اتاقونو مسؤلینو یو شمیر سوداګرو او صرافانو د پنج شنبه په ورځ د افغانستان اسلامي امارت کورنیو چاور وزارت د پالیسۍ له معین ښاغلي شمس الدین منصور سره د لیدنې په ترڅ کې، د افغانستان د مالي پالیسۍ تطبیق په اړه خبرې اترې وکړې.
 
په دې ناسته کې، په ټولو سوداګریزو راکړو ورکړو کې د ملي هویت په توګه د افغانیو څخه د ګټې اخیستنې، د بهرنیو اسعارو پر وړاندې د افغانیو د ارزښت ساتلو او د مالي او بانکي تګلارې د پلي کولو په موخه، د افغانستان اسلامي امارت د کورنیو چارو وزارت د پالیسۍ او ستراتیژۍ ریاست تر رهبرۍ لاندې د افغانستان بانک، د مالیې وزارت او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د استازو په ګډون د تخنیکي کمېټې جوړولو په اړه خبرې وشوې او په دی اړه د ناستې ګډونوالو هم خپل نظرونه څرګند کړل.
 
ښاغلي مولوي شمس الدین منصور د مالي پالیسۍ د پلي کولو په موخه، د مالي ادارو او خصوصي سکتور په ګډون د تخنیکي کمیسیون د جوړولو یادونه وکړه او د نورو سکتورونو په ځانګړې توګه د خصوصي سکتور همکاري یې اړینه وبلله. هغه د دې پالیسۍ په پلي کولو کې سکتور مهم وباله او د دوی د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي مهمند د افغانستان د اسلامي امارت د کورنیو چارو وزارت د پالیسۍ او ستراتیژۍ د معین د دغه ګام د هرکلي په ترڅ کې د افغانستان اقتصادي ثبات لپاره د بهرنیو اسعارو پر وړاندې د افغانیو د ارزښت ساتل او په بازار کې د نرخونو ثبات ساتل اړین وباله او په دی برخه کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هر ډول همکارۍ ژمنه وکړه.
 
په دې ناسته کې ښاغلي شیرین آغا سخي، انجنیر سید جاوید برهان، خانجان الکوزي او ضیاالدین اچکزي هم د خصوصي سکتور د شتو ستونزو، په بانکونو کې خپلو پیسو ته د سوداګرو د نه لاسرسي او په بازارونو کې يې په نرخونو د ناوړه اغېزو او نورو موضوعاتو خبرې وکړې او د بهرنیو اسعارو پر وړاندې د افغانۍ د ارزښت د ساتلو او د هېواد د مالي او اقتصادي نظام د ثبات په برخه کې د نورو اړوندو مالي بنسټونو همکاري مهمه او اړینه وبلله.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي غړي او د اوبلن ګاز کمېټې رئیس ښاغلي جان آقا صادقي، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي یوسفزي او بهادر خیر خواه، د سوداګرۍ او صنعت وزارت سلاکار ښاغلي عزیزالله امیني او د اتاق عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک د اوبلن ګاز او نفتي موادو سوداګرو سره د یوې آنلاین ناستې په ترڅ کې، د چهار شنبه په ورځ د لړم په ۲۶مه، د ایراني پلاوي سره د لیدنې او د ایران د نفتي موادو یوه تصفیه کوونکي شرکت څخه د نفتي موادو او اوبلن ګاز پیر تړون په اړه خبرې اترې وکړې.
 
په پیل کې، ښاغلي مهمند له ایراني پلاوي سره د لیدنې او په دې ناسته کې د مطرح شویو موضوعاتو په اړه معلومات وړاندې کړل او زیاته یې کړه چې، د ایراني پلاوي غړو وړاندیز وکړ چې ایران دې د افغان سوداګرو د اړتیا وړ تېل د یوه تصفیه کوونکي شرکت له لارې برابر او تړون وکړي. هغه د هېواد د نفتو له سوداګرو وغوښتل چې په دې اړه خپل مشخص نظریات او وړاندیزونه مطرح کړي، څو د نظریاتو له راټولولو او یووالي وروسته د اسلامي امارت د صنایعو او سوداګرۍ له وزیر سره په راتلونکې ناسته کې له ایران سره د نفتو د تړون په اړه خبرې وکړي.
 
ورپسې ښاغلي جان آقا صادقي، بهادر خيرخواه او د هرات او کندهار د نفتو او ګازو نورو سوداګرو د ایران د تصفیه کوونکي شرکت د توليداتو او د هغې د ټيټ کيفيت په اړه خپل نظر څرګند کړ او زياته يې کړه چې د ياد شرکت توليدات د افغانستان او سيمې له معيارونو سره برابر نه دي. که د ایران حکومت غواړي چې د افغان سوداګرو او خلکو اړتیاوې پوره کړي، باید د ایران د نفتو له ملي شرکت سره تړون ترسره کړی شي.
 
افغان سوداګرو د ایران پر حکومت نیوکه وکړه چې د پخوانیو قراردادونو او هغو پیسو په اړه چې پخوا افغان سوداګرو د تېلو د پېرلو لپاره تادیه کړي دي، خو تر اوسه یې تیل نه دي ترلاسه کړي او په دی برخه کې، کوم ګام هم نه دی پورته کړی شوی. دوی زیاته کړه چې یوازې د ایران د نفتو ملي شرکت د دې وړتیا لري چې افغان سوداګرو ته با کیفیته تېل ورسوي او د دواړو هېوادونو تر منځ پولې ته یې انتقال کړي.
 
ښاغلي شیرین اغا سخي دغه راز له ایراني حکومته وغوښتل چې د افغانستان د اړتیا وړ تېل له افغاني او سیمه ییزو معیارونو سره سم او پخواني تخفیف ته په پام سره تهیه کړي. هغه د یوه خصوصي شرکت له خوا د تېلو د پېرلو انحصار د افغانانو په زيان وباله.
 
د صنایعو او سوداګرۍ وزارت سلاکار ښاغلي امیني وویل، دغه وزارت د یوه انحصاري شرکت سره په د تړون پلوی نه دی او د وزارت په استازیتوب یې ژمنه وکړه چې د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د تېلو د لویو سوداګرو نظرونه او وړاندیزونه به په په دی برخه کې، په پام کې ونیسي.
 
په پای کې، ښاغلي مهمند پورته یاد شوي، نظرونه په لاندی ډول راټول او زیاته يې کړه چې، د میلیونونو ډالرو په ارزښت چې افغان سوداګرو ایراني شرکتونو ته تادیه کړي دي، ایراني شرکتونه باید افغان سوداګرو ته باکیفیته تیل د تخفیف په نظر کې نیولو سره وړاندی کړي. ښاغلي مهمند همداراز ټینګار وکړ چې په تړونونو کې باید د دواړو هېوادونو ګټې په پام کې ونیول شي.
 
ښاغلي مهمند وویل چې له ایران سره د تېلو د تړونونو په اړه به د تېلو د نورو سترو سوداګرو نظرونه هم په پام کې ونیول شي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق لومړي مرستیال محمد یونس مهمند د اروپايي ټولنې په ملاتړ او همکارۍ په کابل کې د هوا د ککړتیا زیانونه او د هغې د کمولو او مخنیوي په موخه په جوړ شوي کنفرانس کې چی د افغانستان اسلامی امارت چارواکو هم ګډون درلود خبرې وکړې.
 
ښاغلي مهمند د دغه کنفرانس جوړېدل د هوا د ککړتیا د مخنیوي او د چاپېریال ساتنې په برخه کې مهم وباله او زیاته یې کړه: د چاپېریال ساتنه چې د بېلابېلو لاملونو له امله زیانمنه شوې ده، په ځانګړې توګه په کابل کې چې شاوخوا شپږ میلیونه وګړي پکې ژوند کوي.
 
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق لومړي مرستیال په ځانګړي ډول د کورونو او لوړو ودانیو په ګرمولو کې د ډبرو سکرو کارولو په برخه کې د خلکو بې کفایتي او کمزوري اقتصاد ته په اشارې سره زیاته کړه: که موږ غواړو په ژمي کې د کابل د هوا د ککړتیا مخه ونیسو، باید د ډبرو سکرو پروسس او پاکول باید په پام کې ونیول شي. نوموړي په دې برخه کې له پانګونې او د ډبرو سکرو د تصفيې د بېلابېلو فابريکو د جوړولو په برخه کې د اروپايي ټولنې ملاتړ مهم وباله او يادونه يې وکړه، چې د دغه ډول فابريکو جوړول او په بازار کې د تصفيه شويو ډبرو سکرو عرضه کول د هوا د ککړتيا مخه نيسي او په تېره بيا د چاپېريال ساتنه کوي.
 
ښاغلي مهمند له طبیعي منابعو په ځانګړې توګه له ګازو او برېښنا څخه ګټه اخیستنه د چاپېریال د ساتنې او د هوا د ککړتیا د مخنیوي لپاره د نورو بدیلو لارو په توګه وبلل او د کابل ښار کی د برېښنا په تولید کابل اوسیدونکو ته د طبیعی گاز نلونو تیرولو په برخه کی یی داروپایی اتحادیی د همکاری غوشتنه وکره.

مقالات دیگر...