د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي، د خصوصي سکتور، دولتي ادارو، سوداګریزو، صنعتي او تولیدي شرکتونو او نړیوالو مؤسسو استازیو د چهار شنبه په ورځ د سلواغې په ۸مه د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزیر ښاغلي نثار احمد فیضي غوریاني تر ریاست لاندی جوړه شوې غونډه کې ګډون وکړ او د سوداګرۍ د لاښه والي په موخه يې یو کاري ګروپ رامنځته کړ.

ښاغلي غوریاني وویل "د کرونا ویروس په نړۍ او په ځانګړې توګه په افغانستان کې د خلکو په ټولنیز ژوند باندې د منفي اغیز درلودلو تر څنګ؛ ټول سوداګریز، اقتصادي، صنعتي او ټرانزیټي فعالیتونه په ټپه ودرول."

ښاغلي غوریاني زیاته کړه "د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزارت د خصوصي سکتور د پراختیا، فرصتونو پیژندلو او ننګونو ته د حل لارو پیداکولو په موخه کاري ګروپ رامنځته کړ."

ښاغلي هاشمي په سختو کرونايې حالاتو کې د ښاغلي غوریاني څخه د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سره د هغه د همکاریو، د خصوصي سکتور د ستونزو د له منځه وړلو، د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو او د سیمې هیوادونو سره د ټرانزیټي ننګونو د له منځه وړلو په تړاو ستاینه وکړه.

ښاغلي هاشمي په بهرنیو هیوادونو کې افغاني محصولاتو ته د بازار موندنې ټینګار تر څنګ؛ د ماليې، زراعت، سوادګرۍ او صنعت وزارتونو څخه وغوښتل چې د سیمې او نړۍ په کچه د ټرانزیټ په برخه کې آسانتیاوې رامنځته کړي. نوموړي د سوداګرۍ د پراختیا، اقتصادي لوړتیا او پانګه اچوونو په برخه کې د خصوصي سکتور او اړونده حکومتي ادارو ترمنځ همغږي اړینه او الزامي وبلله.

دغه کاري ګروپ به د سوداګرۍ او صنعت وزارت تر مشرتابه لاندی د خصوصي سکتور، مالي ادارو، وزارتونو، دولتي او نړیوالو ادارو استازیو سره هره میاشت په باقاعده ډول ناستې کوي او عالي اقتصادي شورا ته به راپور ورکوي.

د سوداګریزو، صنعتي او تولیدي شرکتونو استازیو وویل "زموږ د فعالیتونو څخه ملاتړ د کورنیو تولیداتو او صادراتو د کچې لوړیدا سبب ګرځي."

نړیوالو او تمویل کوونکو ادارو وویل چې دوی به د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزارت، خصوصي سکتور او هغو شرکتونو سره چې د کرونا ویروس له امله زیانمن شوي دي؛ مالي او تخنکي مرستې وکړي.

دغه کاري ګروپ به د هیواد په پنځو اقتصادي، سوداګریزو او صنعتي زونونو کې د قالینو، زعفرانو، کشمیره، قیمتي او نیمه قیمتي کاڼو په سکتورونو کار وکړي او د تولید کچې لوړیدا، بسته بندۍ او صادراتو د زیاتوالي په برخه کې به لازمې آسانتیاوې رامنځته کړي.   

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق لمړي مرستیال ښاغلي حاجي محمد یونس مهمند او عامل رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي د کاغذ واردوونکو اتحاديې له رئیس ښاغلي مسعود احدي او ددی اتحاديې له یو شمیر غړو سره د اتاق د غونډو په تالار کې ولیدل او ددوی د ستونزو په اړه يې خبرې وکړی.

د کاغذ واردوونکو اتحاديې رئیس او غړو يې خپلې ستونزې په دی ډول څرګندې کړی "د سیمې هیوادونه هم تر اوسه نشي کولای چې د A4  او A3 سایز کاغذ وارد کړي په داسې حال کې چې په هیواد کې دننه ځینې تولیدي شرکتونه د کاغذ غټې تختې واردوي او بیا يې د A4 او A3 په سایزونو قطعه کوي او دعوه کوي چې دوی کاغذ پخپله تولیدوي. ددوی دغه کاغذ د بازار او مستهلیکینو اړتیاوې نشي پوره کولی. بله دا چې که چیری حکومت د کاغذ په واردوونکو باندی ګمرکي تعرفه زیاته کړي، په بازار او مستهلیکینو باندی د ناوړه اغیزو لرلو برسیره، خلک د جدي ستونزو سره مخامخ کوي."

د اتحاديې رئیس او غړو يې د اتاق څخه وغوښتل چې ددوی ستونزې د اړونده حکومتي ادارو سره شریکې او د په واردیدونکي کاغذ باندی د ګمرکي تعرفې د زیاتوالي مخنیوې وکړي.

ښاغلي مهمند د اتحاديې رئیس او غړو د وړاندیزونو اوریدو وروسته وویل "د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه د کورنیو تولیداتو د ملاتړ تر څنګ تل هڅه کړی چې د کورنیو تولیداتو او وارداتو ترمنځ یوه متوازنه کړنلاره په کار واچوي تر څو د یوې خوا د کورنیو تولیداتو د زیاتوالي سبب وګرځي او له بلې خوا بازار او مستهلیکین د ستونزو سره مخامخ نشي."

ښاغلي هاشمي د اتحاديې له غړو څخه وغوښتل چې خپلې ستونزې د اتاق سره په لیکلې بڼه شریکې کړي تر څو اتاق يې د مالیې وزارت له مسؤلینو سره شریکې او د له منځه وړلو لارې چارې ورته ولټوي. نوموړي ډاډ ورکړ چې د مستهلیکینو د نه زیانمن کیدو لپاره به د یادو ستونزو په له منځه وړلو کې خپلې هیڅ ډول مرستې ونه سپموي.       

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي د بنګله دیش هیواد د سوداګرۍ او صنایعو اتاق له رئیس ښاغلي محفوظ الحق سره د ویډیو کنفرانس په ترڅ کې د سوداګریزو اړیکو پراختیا، پانګه اچونو، د صادراتو زیاتوالي او ګډو همکاریو په اړه خبرې اترې وکړی.

ښاغلي هاشمي د اتاق د فعالیتونو او په افغانستان کې د شتو پانګه اچونې فرصتونو په اړه د خبرو کولو تر څنګ؛ د دواړو هیوادونو اتاقونو څخه وغوښتل چې د هوايې دهلیز جوړولو، نندارتونونو او سوداګریز تواصل کنفرانسونو جوړولو په برخه کې بیړني ګاموته پورته کړي تر څو د سوداګریزو اړیکو او اقتصادي پراختیا سبب شي.

نوموړي د دواړو هیوادونو ترمنځ سوداګري کمه وګڼله او د دواړو هیوادونو د سوداګرۍ او صنایع وزارتونو او سوداګرۍ اتاقونو ترمنځ يې تفاهملیک اړین وباله.

ښاغلي محفوظ الحق وویل "د بنگله دیش په بازارونو کې افغانیو محصولاتو ته ډیره تقاضا وجود لري. بنګله دیشي سوداګر هم لیوال دي څو افغاني بازارونو ته لاسرسې بیامومي. موږ د دواړو هیوادونو اتاقونو له مسؤلینو څخه په خورا درنښت هیله کوو، چې د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پراختیا په برخه کې بشپړه همکاري وکړي."

نوموړي ژمنه وکړه چې د تفاهملیک لاسلیکولو په برخه کې به د بنګله دیش سوداګریز اتاق خپلې هیڅ ډول مرستې ونه سپموي.   

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي حاجي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي احمد ضیاء عظیمي شینوزاده او د اتاق عامل رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي او یو شمیر سوداګرو او پانګه اچوونکو د ایران بهرني کښت انجمن مدیره پلاوي رئیس ښاغلي علي رضواني زاده سره په اتاق کې د لیدنې په ترڅ کې د پانګه اچوونې فرصتونو، سوداګرۍ پراختیا، مالدارۍ او زراعت په اړه خبرې اترې وکړی.

ښاغلي مهمند ایراني پلاوي ته د ښه راغلاست ویلو تر څنګ وویل "د افغانستان اقلیم د کښت او مالدارۍ لپاره ډیر مناسب دی. او یو ګډ تفاهملیک به په دواړو هیوادونو کې د سوداګرۍ او پانګه اچوونې لپاره لیار هواره کړي."

ښاغلي هاشمي د دواړو هیوادونو په خصوصي سکتورونو کې د شتو سوداګریزو او پانګه ایزو فرصتونو په اړه خبرې وکړی او د هیواد په اقتصادي لوړتیا کې يې د زراعت او مالدارۍ رول اړین وباله.

ښاغلي هاشمي زیاته کړه "د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هغو پانګه اچوونو چې په هیواد کې د زراعت او مالدارۍ لوړتیا، ځان بساینې او کاري فرصتونو سبب ګرځي ملاتړ کوي."

نوموړي د ایراني سوداګرو او پانګه اچوونکو څخه وغوښتل چې د مالدارۍ د لا ښه والي، کښت او د تولیداتو پروسس په برخه کې خپلې ځانګړې طرحې د اتاق سره شریکې کړي تر څو اتاق د هیواد سوداګرو او پانګه اچوونکو سره یوځای د ګډې پانګه اچوونې په موخه ورته طرحې جوړې کړي.

ښاغلي علي رضواني زاده د افغانستان د زراعت، اوبو ورکونې او مالدارۍ وزارت وزیر سره د لیدنې، د ایران بهرني کښت انجمن فعالیتونو او د کښت په اړه د ګډو همکاریو په اړه مالومات وړاندی کړل او د وریو د اصلاح شوي نسل، د وښو تولید او د کښت تولیداتو د بسته بندۍ په برخه کې د ګډو پانګه اچوونو په اړه خپله لیوالتیا څرګنده کړه.

په دی غونډه کې افغان سوداګرو او پانګه اچوونکو هم د زراعت، باغدارۍ او مالدارۍ په اړه خبرې وکړی او په دی برخه کې يې د ګډې پانګه اچوونې په اړه خپله لیوالتیا څرګنده کړه.  

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل رئیس ښاغلي سید زمان هاشمي، د اتاق د پالیسۍ او تخنیک مرستیال ښاغلي شفیق الله عطايې، د ماليې، صنعت او سوداګرۍ، ښار جوړونې، ښاروالۍ، عدليې، پاسپورټ ریاست، او د خصوصي سکتور مسؤلینو د خصوصي سکتور د پراختیا کمیټې (PriSEC) په پنځمه کاري غونډه کې چې د جمهوري ریاست د پانګه اچوونې آسانتاوو څانګې رئيسې آغلې فروزان فقیري تر ریاست لاندې په اتاق کې ترسره شوه ګډون او د پانګه اچوونکو لپاره د ډیرو آسانتیاوو برابرولو په اړه يې خبرې وکړی.

ښاغلي هاشمي ګډونکوونکو ته د ښه راغلاست ویلو تر څنګ وویل "حکومت د پانګه اچوونکو او سوداګرو لپاره د لازمو آسانتیاو په برابرولو مکلف دی او د پانګه اچوونکو لپاره د لازمو آسانتیاوو برابرول د اقتصاد په لوړتیا او پراختیا کې اړین رول لوبوي."

نوموړي د خصوصي سکتور د پراختیا کمیټې (PriSEC) هڅو د ستایلو تر څنګ ددی ادارې د مسؤلینو څخه وغوښتل چې د پانګه اچوونې په قانون کې د سمون راوستلو پروسه سریع او د دولتي او خصوصي ادارو تر منځ لازمه همغږي رامنځته کړي؛ تر څو پانګه اچوونه لا ډیره آسانه شي.

په دی غوڼده کې دولتي او خصوصي سکتورونو استازیو ټینګار وکړ چې د پانګه اچوونې په قانون کې سمون راوستل باید پانګه اچوونکو ته لا ډیرې آسانتیاوې رامنځته او په هیواد کې د کاري فرصتونو د پیداکیدو سبب وګرځي.

د غونډې ګډونکوونکو د پانګه اچوونې په برخه کې د شتو لاسته راوړنو په ساتلو، د پانګه اچوونې د لوړتیا او پراختیا په برخه کې د ګټورو کړنلارو څخه په ګټه اخیستلو او د اړونده ادارو تر منځ په همغږۍ ټینګار وکړ.