د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند او د مدیره پلاوي غړي ښاغلي محمد داوود یوسفزي د فراه ولایتي اتاق له رئیس ښاغلي حاجي دین محمد نعمتي او د غرب حوزې له یو شمیر سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې د دوی د ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.

 

ښاغلي حاجي دین محمد نعمتي او سوداګرو د ګمرکي ستونزو لکه: د تعرفو لوړوالی، د سوداګریزو توکو لیږد به برخه کې د ګاډو د بی نوبتۍ ستونزې او د ټاکل شوي تناژ مطابق د سوداګریزو توکو لیږد په برخه کې د محدودیت په اړه چې په بازار کې په نرخونو منفي اغیزې لري خبرې وکړي او د اتاق څخه يې وغوښتل چې یادې ستونزې د اسلامي امارت له اړونده ادارو سره د شریکولو په ترڅ کې د له منځه وړلو په برخه کې کوټلي ګامونه پورته کړي.

 

برسیره پردی، سوداګرو د ایران یو اړخیز چلند وغنده او زیاته یې کړه چې ایران د میوو په موسم کې د افغانستان صادراتو ته اجازه نه ورکوي چې د ایران خاورې ته داخل شي، په داسې حال کې چې افغانستان د ایران څخه د تازه میوو په وارداتو باندی هیڅ ډول محدودیت نه دی وضع کړی.

 

ښاغلي مهمند د سوداګرو ستونزو له اوریدو وروسته، ژمنه وکړه چې د دوی ستونزې به د اسلامي امارت له اړونده ادارو سره شریکې او د له منځه وړلو په برخه کې به يې خپلې هیڅ ډول مرستې ونه سپموي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال او د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي میرویس هوتک، د اتاق د صادراتو پراختیا او دولت سره د اړیکو ډیپارټمنټونو مسؤلینو د افغانستان جلغوزو اتحاديې رئیس ښاغلي دلدار ځدراڼ او د پرزه جاتو او ټایرونو یو شمیر سره د جلا لیدنو په ترڅ کې، د دوی د ستونزو په تړاو خبرې اترې وکړې.

 

ښاغلي ځدراڼ او ورسره سوداګرو د جلغوزیو صادرولو او په تیرو وختونو کې د دوی ستونزو حل کولو په برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له دوامداره همکارۍ څخه د مننې څرګندولو ترڅنګ، دوی چین ته د جلغوزو په لیږد کې د هوایی شرکتونو لخوا وړاندیز شوي نرخونه لوړ وبلل او د اتاق له مشرتابه څخه یې وغوښتل چې له هوايې شرکتونو سره د تفاهم په پایله کې، چین ته د جلغوزو د لیږد نرخ کمولو کې لا زیاته همکاري وکړي.

 

د پرزه جاتو او ټایرونو سوداګرو او واردونکو د ګمرکي ستونزو لکه د ګمرکي تعرفو لوړوالي په اړه خپلې اندیښنې د اتاق له مشرتابه سره شریکې کړې، او د اتاق له مشرتابه څخه یې وغوښتل چې د دوی ستونزو حل په برخه کې کوټلي ګامونه پورته کړي.

 

ښاغلي مهمند سوداګرو ته د ښه راغلاست ویلو او د هېواد صادراتو ملاتړ کولو ترڅنګ، ژمنه وکړه چې د هوايې شرکتونو سره به چین ته د جلغوزو لیږد بیو راټیټولو په تړاو خبرې اترې وکړي.

ښاغلي مهمند زیاته کړه "اتاق د هوايې دهلیزونو بیا فعالیت لپاره ګړندۍ هڅې پیل کړي دي."

 

ښاغلي مهمند د پرزه جاتو او د موټر ټایرونو واردونکو د ستونزو حل په برخه کې، له هغوی څخه وغوښتل چې خپل وړاندیزونه اتاق ته وسپاري او ژمنه یې وکړه چې اتاق به د اسلامي امارت اړونده ادارو سره د یادو ستونزو په له منځه وړلو کې نه ستړی کیدونکې هلې ځلې وکړي.

د افغانستان او پاکستان د ګډې سوداګرۍ او صنایعو خونې د رهبرۍ غړو او یو شمیرافغان سوداګرو پاکستان هیواد ته په سوداګرۍ کې د یو لړ ستونزو د حل په موخه سفر وکړ چې پدغه سفر کې یی نن د پاکستان دحکومتي او خصوصی سکتور استازو سره په پیښور ښار کې غونډه ترسره کړه.

 

یادې غونډې چې د (CRSS)، (OESP) موسیسو او د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ او صنایعو خونې لخوا تنظیم شوي موخه یی د دواړو هیوادونو ترمنځ په سوداګرۍ او ترانزیت کې یو نوې باب پرانیستل دي.

 

د افغانستان له اړخه د افغانستان او پاکستان د ګډې سوداګرۍ اوصنایعو خونې د مدیره پلاوي رئیس محترم خان جان الکوزی، د افغانستان دسوداګرۍ او پانګونې خونې دمدیره پلاوي مرستیال او د ګډې خونې د مديره پلاوي غړې محترم سلطان محمد صافی، دننګرهار دسوداګرۍ او پانګونې خونې د مدیره پلاوي غړې او د ګډې خونې سلاکار محترم ډاکټرمخلص احمد، د ګډې خونې د مدیره پلاوي غړې محترم اجمل صافی، د ننګرهار د سوداګرۍ او پانګونې خونې غړې محترم بازمحمد افسرزۍ، د ګډې خونې سلاکار محترم ببرک اکبري او د ګډې خونې د عامل رئیس محترم نقیب الله صافی ونډه واخیسته.

 

همدارنګه د پاکستان د صوبایی حکومت استازی محترم جاوید خټک په شمول دګمرکاتو، عوایدو، ترانزیت اداراتو استازي د سرحد د سوداګرۍ خونى ، دسوداګریزو خونو فدارسیون استازو، ژونالستانو او اقتصاد پوهان هم موجود وو.

 

غونډه کې په لاندې ستونزو او فرصتونو مفصل بحث ترسره شو:

• د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اپتا نوی تړون او د یاد تړون د مذاکراتو دوباره پیلول چې تر ۹۰ سلنه کار پرې شوې دی نو په همدې اساس باید ژر ترژره د یاد تړون سرنوشت معلوم کړل شي ترڅو ترانزیت کې ستونزې حل شي.

• د تورخم او غلام خان بندرونو باندې د لاریو بیروبار سوداګري د خنډ سره مخ کړې باید یوه منظمه دوه اړخیزه کمیټه به جوړه شي او د خصوصی سکتور استازي باید پکې وجود ولري او د ولاړو ټرکونو د تګ راتګ لپاره به ژر ترژره لاس په کار شي.

• د غیر قانوني اخاذیانو خلاف باندې به د خیبرپختوخوا صوبایی حکومت ژرتر ژره اجرات وکړي>

• د تورخم او نور بندرونه باید د خلکو پرمخ خلاص کړل شي خصوصا افغان مریضانو او سوداګرو لپاره.

• افغان ټرکونو ته به یو میکانیزم جوړیږي ترڅو د غلام خان بندر د لارې د پاکستان نورو ښارونو ته مالونه انتقال کړي ځکه چې اوسمهال د غلام خان په بندر کى افغان لاریو ته اجازه نه ورکول کیږي تر څو د پاکستان هيواد ښارونو ته مالونه يوسي.

• دوه اړخیزه ترجهی سوداګرۍ تړون (PTA) باید ژر ترژر امضا کړل شي ترڅو د دواړو خواوو څخه په یو تعداد تازه ميوه جاتو او سبزيجاتو باندې تعرفه کمه او یا صفر کړل شي.

• د محلي سوداګرۍ لپاره باید په بندر باندې نورې لارې خلاصي کړل شي ترڅو محلي سوداګرۍ پرمختګ وکړي او د تورخم او سپین بولدک بندرونو باندې بیروبار کم شي.

• دوه اړخيزه رسنیو او ځوانانو ترمنڅ باید ګډه خونه او موسسی اقتصادي پروګرامونه جوړ کړي ترڅو د اعتماد سازۍ فضا رامینځ ته شي.

• د پاکستان لخوا د سیلزټیکس ختمول وستایل شول او زیاته کړل شوه چې دا ټیکس د افغانستان په مڼو باندې تراوسه وجود لري باید ژر تر ژره لیرې کړل شي.

• طبی سیاحت او بانکی اړیکو باندې باید کاروشي ترڅو دواړه هیوادونو طبی ادارات او بانکی سیستم د یو بل سره اړیکې پیاوړي کړي.

• او داسې نورې ستونزې هم د بحث لاندې ونیول شوې.

 

دمجلس څخه وروسته افغان سوداګریز پلاوې د پیښور د رسنیو مرکز ته ولاړل او هلته یی د افغانستان کې د اقتصادی بدلونونو او فرصتونو په اړه رسنیو سره خبرې او بحثونه ترسره کړل.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي حاجي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي سید جاوید برهان، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خان جان الکوزي، ذکریا بریالي، عصمت الله وردګ، محمد داود یوسفزي، ضیاءالدین اچکزي او سید پرویز سادات هوفیاني، د څارنې پلاوي منشي ښاغلي عبدالمتین قلندري او د صنایعو اتاق رئیس ښاغلي شیر باز کمین زاده او د هېواد یو شمیر سوداګرو د سه شنبه په ماښام د افغانستان اسلامي امارت بهرنیو چارو وزیر ښاغلي مولوي امیر خان متقي سره د لیدنې په ترڅ کې د سوداګرو شتو ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.

 

ښاغلي مهمند ښاغلي متقي ته د بهرنیو چارو سرپرست وزیر په توګه د ګمارنې په پار د مبارکۍ ویلو ترڅنګ، زیاته کړه چې ګاونډیو او سیمې هېوادونو سره نېکې اړیکې لرل د هېواد په اقتصادي پراختیا کې اړین رول لوبوي.

 

ښاغلي مهمند د سوداګرو ځینو ستونزو لکه: د سیمې هېوادونو ته د ویزو صدور نشتوالي، بانکي ستونزو، او د سوداګرو او پانګوالو امنیت او خوندیتوب په اړه خبرې وکړې او په دی برخه کې يې د بهرنیو چاور وزارت د همکارۍ غوښتنه يې وکړه.

 

ښاغلي الکوزي د اسلامي امارت په راتګ او واک ته رسیدو خوښي څرګنده او زیاته يې کړه چې په نوي حکومت کې د فساد نشتوالی او په لویو لارو کې د امنیت شتون د سوداګرو ستونزو د له منځه تلو سبب ګرځیدلي دي.

 

ښاغلي الکوزي د ګاونډیو او سیمې هیوادونو سره ښې اړیکې لرل یو مهم اصل وګڼه او غوښتنه یې وکړه چې د بهرنیو چارو وزارت دې له ټولو ګاونډیو هېوادونو سره د سوداګریزو-اقتصادي اړیکو نوي کولو فرصت له لاسه ورنکړي.

 

ښاغلي برهان او محمد داوود یوسفزي هم د سوداګرو ستونزو په اړه خبرې وکړې.

ښاغلي متقي د اتاق مشرتابه پلاوي او سوداګرو ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، زیاته کړه چې د افغانستان اسلامي امارت هڅه کوي چې د خلکو او سوداګرو ستونزو ته د پای ټکی کیږدي.

ښاغلي متقي د اتاق له مشرتابه څخه وغوښتل چې د سوداګرو ستونزې او وړاندیزونه په لیکلې او واضح ډول له وزارت سره شریک کړي، ترڅو وزارت يې په له منځه وړلو کې ګړندي ګامونه پورته کړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند او د مدیره پلاوي غړي ښاغلي ضیاءالدین اچکزي د ګرین مونتاژ او تولیدي شرکت له رئیس ښاغلي میر نقي سره د لیدنې په ترڅ کې، په هېواد کې د بهرنیو پانګه اچونو جلب او په دی برخه کې د اتاق د همکارۍ په تړاو خبرې وکړې.

 

ښاغلي نقي د ګرین مونتاژ او تولیدي شرکت چې یو ایرانی شرکت دی او له یو کال څخه ډیره موده کیږي، چې په کابل ښار کې د کمپیوټر په برخه کې فعالیت کوي په اړه يې د اتاق مشرتابه پلاوي ته د مالوماتو وړاندی کولو ترڅنګ، د هغو ستونزو یادونه وکړه چې د وروستیو سیاسي بدلونونو په پایله کې رامنځته شوي دي، او د له منځه وړلو په برخه کې د اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه.

 

ښاغلي مهمند د ګرین شرکت رئیس ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، وویل چې یادې ستونزې لنډمهاله دي او هیله يې څرګنده کړه چې د کاروبار وضعیت به ژر تر ژره ښه شي.

 

ښاغلي مهمند زیاته کړه چې اتاق د بهرنیو پانګه اچونو جلبولو په برخه کې لیواله دی او ژمنه يې وکړه چې د یاد شرکت ستونزو په له منځه وړلو کې به لازمه همکاري ترسره کړي.