د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي سوداګریز مرستیال ښاغلي خیرالدین مایل احمدي، د مدیره پلاوي د پانګه اچونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د مدیره پلاوي غړیو هر یو جان آقا صادقي او احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د نړیوالو اړیکو او صادراتو ډیپارټمنټونو مسؤلینو د مصر لپاره افغان سفیر ښاغلي محمد محق سره په آنلاین ډول ناسته وکړه.
 
په دی ناسته کې، د مختلفو سکتورونو لکه: روغتیا، بریښنايې توکو، طبي بوټو او وچو او تازه میوو څخه ۳۰ افغان او ۱۵ مصري سوداګرو ګډون کړی وه.
 
ښاغلي محق د افغانستان او مصر پخوانیو اړیکو، دوستۍ او ورور ګلوۍ ته د اشارې کولو ترڅنګ، وویل "د افغانستان د اوسني نظام رامنځته کیدو سره سم، مصر لومړنی عربي او اسلامي هېواد وه چې په افغانستان کې يې خپل سفارت پرانسته او د افغانستان په پراختیا په ځانګړی توګه په علمي او تحصیلي برخو کې يې برخه واخیسته."
 
ښاغلي محق د دواړو هېوادونو ترمنځ سوداګري کمه وګڼله او زیاته یې کړه "اوس ددی وخت رارسیدلی چي د دواړو هېوادونو سوداګریزې اړیکي لا پسې پراخه او د دواړو هېوادونو سوداګر او پانګه وال پانګه اچونې ته لاسونه بډ وهي."
 
ښاغلي محق په دی برخه کې د خپلې همکارۍ څخه ډاډ ورکولو ترڅنګ، زیاته کړه "ددی پروسې دوام او بشپړتیا مسؤلیت د خصوصي سکتور، سوداګرو او د دواړو هېوادونو کمپنیو په غاړه دی."
ښاغلي مهمند وویل "افغانستان له اوږدې مودې راهیسې له مصر سره مذهبي، کلتوري او فرهنګي مشترکات لري او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق غواړي له دغه هیواد سره سوداګریزې اړیکې پراخه کړي." نوموړي زیاته کړه "که څه هم افغانستان په تیرو وختونو کې له مصر سره سوداګري کوله مګر شمیرنې ښايي چې دا سوداګري لږه ده او باید ډیره شي."
 
ښاغلي مهمند د خپلو خبرو په اوږدو کې وویل "افغانستان په تیرو ۲۰ کلونو کې د اقتصادي او پانګوونې په سکتورونو کې د ډیرو لوړو بدلونونو څخه راوتلی او اوس دغه هیواد د مصري سوداګرو لپاره یو فرصت ګرځیدلی چې له دې فرصت څخه په ګټې اخیستنې له افغانستان سره ښې سوداګریزې او اقتصادي اړیکې ولري."
 
ښاغلي مهمند ټینګار وکړ چې افغانستان د تریلیونونو ډالرو په ارزښت د ځمکې لاندی ذخیرې لري نو په همدی اساس اړتیا ده چې د سوداګریزو اړیکو پراختیا په موخه، د افغانستان او مصر ګډ اتاق رامنځته او د نظرونو تبادلې په موخه دا ډول ناستې جوړی کړی شي.
 
ښاغلي مایل احمدي وویل "موږ لیواله یو چې د مصر سره د خوراکي موادو په ځانګړی توګه د غوړیو په برخه کې سوداګري وکړو." ښاغلي احمدي زیاته کړه " که چیرې د مصر سوداګر لیوالتیا وښايي، نو دوی کولی شي چې د لمر ګلي له ګلانو څخه جوړ شوي روسي تیل د دوی لپاره صادر کړي، او هغوی د افغان ښاریانو د اړتیاو وړ مواد چمتو او افغانستان ته يې صادر کړي."
 
ښاغلي شینوزاده وویل "سره ددی چې افغانستان د پاکستاني او هندي درملو لپاره یو ښه بازار دی، لیواله یو چې د مصري با کیفیته او مناسب قیمت لرونکو درملو په برخه کې د مصر سره هم سوداګري وکړو."
 
د غونډې په پای کې، د دواړو هېوادونو سوداګرو خپل شرکتونه معرفي کړل او د هغوی د صادراتو په اړه یې خبرې وکړی. د دواړو هېوادونو د بازارونو ارزونې وروسته، افغان او مصري سوداګرو ټینګار وکړ چې افغانستان ته د هغه هیواد څخه د بریښنایی وسایلو، خوراکي توکو او یو شمیر نورو توکو واردولو کې لویه لیوالتیا شتون لري، او که مصري سوداګر هم لیواله وي، نو مصر ته صادراتو لپاره چمتو دي.

د خصوصي سکتور پراختیا اجرايي کمېټې (PriSEC) د دریم کاري ګروپ یوولسمه ناسته کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د حکومتي او خصوصي سکتورونو استازو او د ولسمشر لومړي مرستیال دفتر د پرایسک کارپوهانو ګډون وکړ.
 
ښاغلي عطايي د پانګه اچونې ویب پاڼې او هغو موضوعګانو چې پکې خپرې شوي دي، د پانګه اچونې په قانون کې د سمونو، د ښاري خدماتو قانون کې د سمونو او د اړونده ادارو د کاري او جواز ورکونې سیستم ادغام په اړه د خبرو کولو ترڅنګ، ټینګار وکړ چې جوازونه باید په یوه لاس د یوه چت لاندې د (ACBR) یا د جوازونو او فکري ملکیتونو د ریاست له لوري ورکړل شي.
 
د نورو دولتي ادارو او خصوصي سکتور استازو د پورته یادو شوو مواردو په اړه خپل نظرونه څرګند او ژمنې يې وکړې چې د لازمو سمونو راوستلو په موخه به کوټلي ګامونه پورته کړي.
 
د یادونې وړ ده، چې د پرایسک ناستې په خصوصي سکتور کې د سمونو راوستلو او تطبیق په اړه جوړیږي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي پانګه اچونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د دارالانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، د مدیره پلاوي غړیو هر یو خان جان الکوزي او احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، د اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي او د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک د هندوستان لپاره افغان سفیر ښاغلي فرید مامونزي سره د لیدنې په ترڅ کې په ټرانزیټ او سوداګرۍ کې د شتو ننګونو په اړه خبرې اترې وکړې.

ښاغلي مهمند وویل "ّپه واګه بندر کې شته ستونزې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو راکړو ورکړو په برخه کې جدي ننګونه ده او د له منځه وړلو په برخه کې يي باید کوټلي ګامونه پورته کړی شي."
ښاغلي مهمند د خپلو خبرو په اوږدو کې وویل چې د وچو او تازه میوو صادروونکي هم هندوستان ته د خپلو محصولاتو په صادرولو کې له یو لړ ستونزو سره مخ دي چې باید له منځه ولاړې شي او دا چې یو شمیر افغان سوداګر د هندي شرکتونو سره حقوقي او پولي ستونزې لري، د افغانستان د سوداګریزو شخړو حل مرکز سره په همغږۍ کې به ورته د حل لارې چارې ولټول شي.


ښاغلي مهمند د هندوستان لپاره افغان سفیر څخه وغوښتل چې د کابل او ډهلي ترمنځ د سودګریزو اړیکو پراختیا او چابهار بندر کې د پانګه اچونې لپاره زمینه برابره او نوموړي بندر او خصوصي سکتور ته ډیره پاملرنه وکړي.
ښاغلي مهمند د ښاغلي مامونزي څخه د هغو هڅو او فعالیتونو په تړاو چې د خصوصي سکتور ستونزو په له منځه وړلو کې يي ترسره کړي دي، مننه او ستاینه وکړه.  

ښاغلي صافي د ویزو صادرولو په برخه کې شتو ستونزو ته د اشارې کولو ترڅنګ، د ښاغلي مامونزي څخه وغوښتل چې د ویزو په برخه کې شتو ستونزو ته د پای ټکي کیښودلو په موخه د هغه هېواد اړونده مسؤلینو سره خبرې وکړي او دی ستونزې ته د پای ټکی کیږدي.

ښاغلي باز او خان جان الکوزي او واګه بندرونو له لارې هندوستان ته د سوداګریزو توکو لیږد په برخه کې شتو ستونزو ته د اشارې کولو ترڅنګ، وویل چې د چابهار بندر په دی ننګونو د برلاسي بهترینه لاره ده.

ښاغلي عطايي وویل "ّپه واګه بندر او پولي خدمتونو برخه کې شتو ستونزو حل په موخه باید افغان – هندوستان ګډ اتاق رامنځته او په هندوستان کې د پولي خدمتونو مرکز تآسیس کړی شي."

ښاغلي عطايي زیاته کړه "د سوداګریزو اړیکو پراختیا لپاره اړینه ده چې په چابهار بندر کې لازمې آسانتاوې رامنځته کړی شي."

ښاغلي مامونزي ژمنه وکړه چې یادو ستونزو د له منځه وړلو او سوداګریزې پراختیا رامنځته کیدا په برخه کې به ګړندي ګامونه پورته کړي. ښاغلي مامونزي د خپلو خبرو په جریان کې وویل چې نوموړي افغان سوداګرو ته د اوږدمهاله ویزو ترلاسه په برخه کې د هندوستان اړونده مسؤلینو سره خبرې کړي او هغوی افغان سوداګرو ته په ۲ او ۳ کلنو سوداګریزو ویزو صادرولو توافق کړی دی.

نوموړي د دولت په لوړه کچه له هند سره د سوداګریزو اړیکو پراختیا په برخه کې د جدي توجه غوښتنه وکړه او زیاته یې کړه چې له افغانستان څخه د بهرنیو ځواکونو تر وتلو وروسته حکومت مکلف دی چې د خصوصي سکتور لپاره د پانګونې او سوداګرۍ لپاره ښه چاپیریال برابر کړي.

د ناستې په پای کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه پلاوي په هند کې د افغان سفیر هڅې هغه ته د یوه ستاینلیک په ورکولو سره وستایلې.

د کویډ – ۱۹ دریمې څپې په راتلو سره د هېواد په روغتونونو کې د اکسیجن کموالی رامنځته شو، چې له نیکه مرغه دوست هېواد ازبیکستان ۱۰۰۰ ډبې اکسیجن افغانستان ته د هدیي په ډول ورکړ.
 
په همدې لړۍ کې، د اتاق سوداګریز مرستیال ښاغلي خیرالدین مایل احمدي او د ښاغلي کمال الدین نبي زاده په مشرۍ بشیر نوید ګروپ د ازبیکستان خصوصي فابریکو څخه ۵۰۰۰ اکسیجن ډبې وپلورلې، چې له دی جملې څخه به هره ورځ د ۳۰۰ نه تر ۳۵۰ ډبو پوری افغانستان ته انتقال او د کویډ – ۱۹ روغتونونو ته به په وړیا ډول ویشل کیږي.
 
دا کړنه په داسې حال کې د عمل جامه اغوندي، چې د غبرګولي په ۲۵ نیټه ښاغلي مایل احمدي د بلخ ولایت عامې روغتیا رئیس او کویډ – ۱۹ روغتون سرطبیب نظرونه او وړاندیزونه واوریدل.
 
ښاغلي مایل احمدي په ترمز کې میشت افغان قونسل او د اکسیجن تولیدوونکې خصوصي فابریکې له رئیس سره په دوه جلا ناستو کې، د کار د کیفیت او اکسیجن ډبو سریع انتقال په برخ کې ډاډ ترلاسه کړ.
 
د یادونې وړ ده، چې ښاغلی مایل احمدي هېواد ته د لا ډیرو اکسیجن ډبو انتقالولو په تکل کې دی، ترڅو وکولی شي، د اکسیجن کمښت په برخه کې د هېواد اړتیاوې پوره کړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د نړیوالو اړیکو ډیپارټمنټ او افغانستان – پاکستان ګډ اتاق مسؤلینو د افغانستان ارزښتمن زنځیر پروژې له رئیس ښاغلي وان استرادا سره د یوې آنلاین لیدنې په ترڅ کې په خصوصي سکتور کې د شتو ننګونو او فرصتونو په اړه خبرې اترې وکړی.
 
ښاغلي عطايي وویل "ّپه شتو ننګونو د برلاسي حاصولو په موخه د اتاق او نړیوالو مرستندویه ادارو ترمنځ ګډه همکاري لازمي ده."
 
ښاغلي عطايي زیاته کړه "د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق ټولو ګاونډیو او هغو هېوادونو ته چې افغاني محصولاتو ته اړتیا لري، د یوې نوې کړنلارې په رڼا کې خپل صادرات کوي."
 
دواړو لورو د APTTA تړون او TIR پر مسلو په ځانګړی توګه د TIR په دویم ملي کنفرانس چې د اتاق له لوري به په نږدی راتلونکی کې په کابل کې په لاره واچول شي خبرې وکړې او د پاکستان او مرکزي آسیا له لارې د سوداګریزو توکو په لیږد يې ټنیګار درلود.
 
ښاغلي استرادا وویل " د افغانستان ارزښتمن زنځیر پروژه – ارزښتمن کرنیز محصولات (USAID- (AVC-HVE د سوداګرۍ او صنعت وزارت او د پاکستان په چارو کې د ولسمشر سلاکار سره په نږدی همکارۍ تطبیق کیږي او د سوداګرۍ د پراختیا په موخه د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سره همکاري یو لازم شرط دی."
 
د افغانستان ارزښتمن زنځیر پروژه – ارزښتمن کرنیز محصولات (USAID-AVE-HVE) د امریکا متحده ایالاتو نړیوالې پراختیايي ادارې USAID له لوري تمویل او د دریو کلونو ارهیسې د DAI په واسطه پلی کیږي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د اتاق نړیوالو اړیکو مسؤل د (NOMAD) شرکت رئیس ښاغلي سلیټر (Slater) او د (YES) شرکت له رئیس ښاغلي شمیم احمد شهادت یار سره د لیدنې په ترڅ کې په کابل کې د یوه نندارتون په لاره اچولو په اړه خبرې اترې وکړی.
 
ښاغلي عطايي ښاغلي سلیټر او ښاغلي شمیم احمد شهادت یار ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، د اتاق د نندارتونونو څانګې فعالیتونو په اړه مالومات وړاندی او د جوړیدونکي نندارتون په اړه يې د اتاق د تیاري او همکارۍ یادونه وکړه.
 
ښاغلي عطايي زیاته کړه "موږ به د هېواد او سیمې په کچه سوداګرو ته د عامه پوهاوي ورکولو ترڅنګ، دوی وهڅوو ترڅو په دی جوړیدونکي نندارتون کې د ګډون ترڅنګ خپل محصولات نندارې ته وړاندی کړي."
 
ښاغلي عطايي د خپلو خبرو په اوږدو کې وویل چې په دی نندارتون کې به د هېواد د مختلفو سکتورونو څخه سوداګریز او تولیدي شرکتونه خپل محصولات نندارې ته وړاندی کړي چې له امله به يې افغاني تولیدات په نړیوالو بازارونو کې د یوه ښه ځای څښتنان شي.
 
د (NOMAD) شرکت رئیس ښاغلي سلیټر (Slater) او د (YES) شرکت رئیس ښاغلي شمیم احمد شهادت یار ددی نندارتون د په لاره اچولو برخه کې د اتاق په همکارۍ ټینګار وکړ.
 
دوی هیله څرګنده کړه چې په دی نندارتون کې به د خصوصي سکتور محصولاتو نندارې ته د کیښودو ترڅنګ، د دولتي مسؤلینو سره د یوې ناستې په ترڅ به د خصوصي سکتور په شتو ستونزو او ننګونو خبرې اترې وکړي، ترڅو د حل بنسټیزې لارې چارې ورته ولټوي.
 
د ناستې په پایله کې، دواړو خواو د همکارۍ یوه تفاهملیک په لاسلیکولو ټینګار وکړ او وی ویل چې په نږدی راتلونکي کې به ددی نندارتون د په لاره اچولو لپاره عملي ګامونه پورته کړي.

مقالات دیگر...