د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي تجارتي مرستیال ښاغلي خیرالدین مایل احمدي، د کابل ښار رغنیزو چارو ټولنې له مشر ښاغلي داود پکتیاوال او د دې ټولنې له  غړو سره د اتاق د غونډو په تالار کې د هغوی په شته ستونزو خبرې وکړې.


‏د کابل ښار د ساخت او رغنیزو چارو ټولنې رئیس او غړو د کابل ښار بېلابېلو ناحیو کې د نظارت کوونکو ارګانونو، د ناحیو او حوزو مسوولینو له لورې د دوی د فعالیتونو په وړاندې شته ستونزو او خنډونو یادونه وکړه او د حل برخه کې یې د اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه.


ښاغلي خیرالدین مایل احمدي، د هغوی د ستونزو له اوریدو وروسته ژمنه وکړه چې اتاق به د دغې اتحادیې ستونزې له اړوند حکومتي ادارو سره شریکې او د حل کولو په موخه به یې هر ډول همکاري وکړي. نوموړي، د کابل ښار د ساختماني اتحادیې له مشر او غړو وغوښتل، چې د موجوده ننګونو د حل په موخه خپلې چارې د اتاق د اتحادیو د ثبت له مسوول سره تنظیم کړي. ‏

د افغانستاان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق خپرندوۍ او کتاب پلورونکو تخصصي کمېټه، د یو محفل په ترڅ کې د اتاق دعمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار لخوا د اتاق د مدیره پلاوي مالي رئيس ښاغلي شرین آغا سخي، د اتاق د عامل پلاوي سرپرست ښاغلي شفیق الله عطایي او د هېواد ګڼ شمېر سوداګرو او پانګه والو ګډون سره د اتاق د غونډو په تالار کې پرانستل شوه.

ښاغلي توکل احمدیار، د پرانستې وېنا کې، د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د ټولو سوداګرو، پانګه والو او د خصوصي سکتور د غړو ګډ کور وباله او ژمنه یې وکړه چې د سوداګرۍ ودې او پراختیا او د خصوصي سکتور له قانوني فعالیتونو په ځانګړې ډول د چاپ او نشر برخه کې به هر ډول لازمې همکارۍ وکړي. هغه وویل اتاق تل هځه کړې چې د سوداګرو او پانګه والو ستونزې د حل په موخه له اړونده حکومتي مسوولینو سره شریکې کړي او د حل برخه کې به یې هر اړخیزې هڅې وکړي.

محترم شرین آغا سخي، د خپرندوی او کتاب پلورونکو ټولنه د هېواد د خصوصي سکتور مهمه برخه وبلله زیاته یې کړه: اتاق تل هڅه کړې چې د خپلو تخصصي کمېټو پوسیله د خصوصي سکتور ستونزې او وړاندیزونه د دولت له مشرتابه او اړونده ادارو سره  مطرح  او حل کړي. نوموړي په تېرو 90 کلونو کې په بېلابېلو برخو کې د اتاق د پراخو ترسره کړو فعالیتونو د یادولو سره د نشراتي او طباعتي برخې د زیربناو د رشد برخه کې د اتاق د همکاریو ژمنه وکړه.
 
ښاغلي شفیق الله عطایي، د سوداګرۍ او پانګونې ودې برخه کې د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او تخصصي کمېټو له هڅو او لاسته راوړنو په یادولو سره زیاته کړه: نن ورځ د خصوصي سکتور له فعالینو یوه بله برخه د اتاق د تخصصي کمېټو په چوکاټ کې پرانیزو. هغه دغه تخصصي کمېټې د خصوصي سکتور او دولت ترمنځ ارتباطي پل وباله او د هېواد علمي او معارف سکتور زیربناوو پیاوړتیا او رشد کې یې د خپرندوی او کتاب پلورونکو د تخصصي کمېټې نقس لوبولو ته اشاره وکړه او د دې کمېټې پیاوړتیا او غښتلتیا کې یې د اتاق د مشرتابه پلاوي د همکاریو ډاډ ورکړ.

د افغانستان د ناشرانو او کتاب پلورونکو ټولنې رئیس ښاغلي سید احمد سعید، خپلو خبرو کې وویل: څرنګه چې یوه ټولنه د مالي او اقتصادي جوړښتونو تقویت ته اړتیا لري په همغه اندازه معنوي زیربناوو رشد ته هم اړتیا لري. هغه زیاته کړه، څه ډول چې د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هېواد د سوداګرۍ او اقتصاد بنسټ تشکیلوي، خپرندویه او کتاب پلورونکو تخصصي کمېټه به هم د اتاق د 19 ګونو کمېټو ترڅنګ د ټولنې معنوي ودې کې ګټور رول ولوبوي.

همدا راز دغو مراسمو کې د خپرندوی او کتاب پلورونکو ټولنې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئيس ښاغلي توکل احمدیار ته د لوح تقدیر په ډالۍ کولو سره د اتاق له خدمتونو او همکاریو ستاینه او مننه وکړه.
د دې برنامې په پای کې، د اتاق مشرتابه پلاوي له لوري خپرندوی او کتاب پلورونکو تخصصي کمېټه پرانستل شوه او ښاغلي سید احمد سعید د خپرندوۍ او کتاب پلورونکو تخصصي کمېټې د ټاکنو ترسره کېدو تر وخت د دې کمېټې د موقت رئيس په توګه وټاکل شو.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل "احمد یار"،  او د اتاق د عامل پلاوي رئيس ښاغلي سید زمان "هاشمي" د ولسي جرګې د (طبعي سرچېنو، ژوند چاپیرېال، انرژۍ ، اوبو او د اراضي) کمېسیون غونډه کې چې د دغه کمیسیون د رئیس ښاغلي جاوید جیحون په مشرۍ  جوړه شوې وه ګډون وکړ او د هایدرو کاربنونو او د نفت او ګازو د تنظیم ادارې په اړه یې د هېواد  خصوصي سکتور ننګونو په تړاو بحث وکړ او دغه کمېسیون سره یې خپل وړاندیزونه هم شریک کړل.

دغه غونډه کې د صنعت او سوداګرۍ وزارت نوماند او سرپرست ښاغلي نثار احمد غوریاني ، د کانونو او پطرولیم وزارت د پالېسۍ مرستیال او د نفتي توکو د تصدۍ رئيس هم ګډون درلود.
محترم "احمد یار" نفتي موادو او تجارتي توکو د تولید، صادراتو او وارداتو او بازار ته یې د عرضې برخه کې خبرې وکړې او دغه برخه کې یې د خصوصي سکتور د ونډې د غښتلتیا غوښتنه وکړه. نوموړي د جوازونو صدور، پالېسي جوړونې، کنټرول او نرخونو ټاکلو کې د یوې ادارې لخوا تمرکز او انحصار ستونزې جوړونکی وباله او غوښتنه یې وکړه چې دغه برخه کې ټول قوانین او پالیسي د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سره په مشوره جوړې شي ترڅو عملي کیدل او پلي کیدل یې له ستونزو سره مخ نه شي.

د اتاق د عامل پلاوي رئیس ښاغلي "هاشمي" د نفت او ګازو قانون چې بعضې ادارو ته یې له حد زیات صلاحیتونه ورکړي او ځېنې نورې ادارې بیا بې واکه کړي دي، د پانګونې د نړیوالو اصولو او پرنسیپونو سره ټکر کې وباله زیاته یې کړه، چې دغه پروسې دوام د ګټو تضاد رامنځته کړی چې په پایله کې یې سوداګر او شرکتونه له پانګونې زړه تورې کړي او د اقتصادي ځوړ لامل به شي.

محترم جاوید "جیحون"، د اتاق د مشرتابه د نظریاتو او وړاندیزونو له اوریدو وروسته، ژمنه وکړه چې تر دې وروسته به د ولسي جرګې د (طبعي سرچېنو ژوند چاپیرېال، انرژۍ، اوبو او د اراضي ) کمېسیون، د سوداګرۍ او پانګونې اتاق نظرونه او وړاندیزونه په پام کې نیسي او د اړوند حکومتي ادارو چارواکو سره به یي هم شریکوي او هېواد کې د پانګونې د پراختیا په موخه د اتاق وړاندیزونو ته جدي پاملرنه وکړي.

همدا راز کمېسیون فیصله وکړه ترڅو، اړوند ادارې د دې موضوع په تړاو همغږي ډیره کړي او بېلابېلو  استازو تخنیکي کمېټه جوړه شي ، د هایدرو کاربنونو قانون( د نفت او ګاز قانون) او د هغې مختلفو اړخونو په تړاو په تخصصي توګه کار وکړي او د ګډ تفاهم لمخې یې کمېسیون ته راپور وړاندې کړي.

د هوکړه لیک لاسلیک مراسمو کې، چې په انلاین بڼه ترسره شول، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي رئيس ښاغلي سید زمان هاشمي، دا یو تاریخي فرصت وباله او دواړو هېوادونو ترمنځ د موجودو اوږدو اړیکو په تړاو یې بحث او خبرې وکړې.

ښاغلي هاشمي، افغانستان کې شته فرصتونه او امکانات چې، کولای د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ او توکو تبادله کې کې ګټور رول ولوبوي تشریح کړل او د افغانستان د هغو تولیدي اقلامو یادونه يي وکړه چې کولای شي د سریلانکا بازارونو ته عرضه شي او د هغه هېواد د بازار د تقاضا یوه برخه پوره کړي.

نوموړي د هوایي دهلیزونو او چابهار بحري بندر ټرانسپورټي مسیرونه د دواړو هېوادونو ترمنځ د توکو لېږد رالېږد لپاره مهم یاد کړل او وړاندیز یې وکړ، چې دا مسیرونه د دواړو هېوادونو صادراتو او وارداتو لپاره ګټور او د دوو هېوادونو سوداګرو لپاره مناسب زمینه برابروي.

د سریلانکا هېواد د سوداګرۍ اتاق د عامل پلاوي مشر ښاغلي "منجولادسلوا" دا هوکړه لیک د دواړو هېوادونو د سوداګرۍ پراختیا لپاره مناسب فرصت وباله وې ویل: هیله لرم وکولای شو، له دې طریق متشبثین یو له بل سره نږدې کړو، دافغانستان او سریلانکا ترمنځ د سوداګرۍ راکړې ورکړې حجم څو برابره لوړ کړو.

نوموړي ټینګار وکړ، چې سریلانکا هر کال د افغانستان له ګاونډیو هېوادونو د خپل اړتیا وړ توکي وارد کوي، چې افغانستان کې د هغو توکو د موجودیت کچه زیاته ده چې له دې وروسته به یې له افغانستان څخه وارد کړي.
همدا راز له دوه ټرانسپورټي ډولونو چې د افغانستان له لورې ورته وړاندیز شول هر کلی وکړ زیاته یې کړه: چې د افغانستان او سریلانکا د سوداګریزو اړیکو د پراختیا دا هوکړه لیک د هغه هېواد د جمهور رئيس او لومړي وزیر له ملاتړ برخمن ده.

دغه ناسته کې، په "کولمبو" کې د افغانستان سفير محترم اشرف حيدري، حضور درلود او د دواړو هېوادونو د اتاقو د جوړيدو برخه  کې هڅې کړي، افغانستان يې د اسيا زړه وباله،چې کولاى شي د سريلانکا په شمول د سيمې هېوادونو د وصل نقطه شي.

ښاغلي حیدري، همدا راز د سریلانکا موقعیت مهم یاد کړ، چې کولای شي د هند بحر او سویلې اسیا هېوادونو کې مهم نقش ولوبوي او د افغانستان تولیدي محصولات لکه، زعفران، غالۍ، قیمتي ډبرې، تازه او وچې مېوې او لاسي صنایعو څخه په بازار کې ګټه واخلي.هغه هغه د سریلانکا د تولیدي محصولاتو د بېلګې په توګه: ناریال، مېوه جات او سبزیو نوم یاد کړ چې کولای شي د دواړو خوا اړتېاوې او تقاضا پوره کړي.

د دې ناستې په پای کې، د دواړو اتاقونو د عامل پلاوو رئیسانو له لوري د ویډیو کنفرانس له طریق د تجارتي پلاوو د لېږلو، د نندارتونونو جوړولو،سوداګریزو ناستو او  د دواړو هېوادونو د اتاقونو ترمنځ د اړیکو زیاتوالي د همکارۍ هوکړه لاسلیک شوه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه پلاوي یو شمېر غړو د پاکستان د مرکزي پارلمان غړي ښاغلي " محمد یعقوب شیخ" او د هغه هېواد له سوداګریزې آتشه محترم "محمد یوسف" سره د اتاق د مدیره پلاوي د کار ریاست کې ولیدل.

په دغه لېدنه کې، د اتاق د محترم مدیره پلاوي لومړي مرستیال، "محمد یونس مهمند" د پانګونې مرستیال "سلطان محمد صافي" د اتاق د مدیره پلاوي د دارالانشآ مشر "خان محمد سرفراز"، د اتاق د مدیره پلاوي غړو"خانجان الکوزي"، "احمدضیأ عظیمي شینو زاده"، او"ضیأالدین اچکزي" د اتاق د عامل پلاوي ریاست پالېسۍ او تخنیکي مرستیال "شفیق الله عطایي"، "نظام الدین تاج زاده" او حاجي"عبیدالله" ګډون درلود.

په پېل کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق رهبرۍ ،ښاغلي " شیخ" ته ښه راغلاست وویل او د دواړو هېوادونو د سوداګرۍ او ټرانزیټ شته ستونزو په تړاو یې بحث وکړ.
د افغانستان د سوداګرۍاو پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال، محمد یونس "مهمند" دغه ناسته کې وویل: د کرونا ویروس له خپریدو وروسته له پاکستان سره په سوداګرۍ او ټرانزیټ کې ستونزې زیاتې شوي دي، په داسې حال کې چې افغانستان تل هڅې کړې له پاکستان سره په سوداګرۍ او ټرانزیټ برخه کې ښې اړیکې ولري.

ښاغلي مهمند، د پاکستان د پارلمان له استازې وغوښل، چې د پاکستان له مسیر څخه د افغان سوداګرو لپاره په سوداګرۍ او ټرانزیټ کې لازمې اسانتیاوې برابرې کړې.
د اتاق د پانګونې مرستیال "سلطان محمد صافي" په پاکستان کې د هغو ستونزو یادونه وکړه چې  د افغان سوداګرو د توکو ټرانزیټ په وړاندې پېدا شوي او د دواړو هېوادونو د خصوصي سکتور تجارت او پانګونې د لیوالتېا د کموالي لامل شوي.


د اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي "خانجان الکوزي" د پاکستان د مرکزي پارلمان له غړي وغوښتل ترڅو، هلته د خپل حکومت سره د په تورخم، سپین بولدک او غلام خان ټرانزیټي دروازو کې اوسنۍ ستونزې مطرح او د ډیورنډ فرضې کرښې هغې غاړې ته د افغان سوداګرو د ټرانزیټي موټرو د بیځایه توقف مخنیوي کې همکاري وکړي.

د پاکستان د مرکزي پارلمان غړي ښاغلي " محمد یعقوب شیخ" د دواړو هېوادونو د سوداګرۍ او اړیکو د ارزښت په تړاو خبرې وکړې او ټینګار یې وکړ چې ډېر ژر به د افغان سوداګرو ستونزې به د خپل هېواد مربوطه حکومتي ادارو سره شریکې او د حل په موخه به یې هڅې وکړي.


نوموړي همدا راز، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له مشرتابه پلاوي او خصوصي سکتور وغوښتل، چې د (اپټا) تړون کې موجوده ستونزې مشخص کړې ترڅو، په بیا تمدید کې دا ستونزې تکرار نه شي.

هغو مراسمو کې چې په همدې موخه دوشنبې ورځ د 1399 د تلې په 7مه نېټه د جمهوري ریاست چهار چنار ماڼۍ کې ترسره شول، جلالتماب جمهور رئیس د افغانستان د خونو د فدراسیون د پرانستې د مبارکۍ ترڅنګ، د خصوصي سکتور پياوړتیا د دولت له سترو موخو وبلله.

دغه مراسمو کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند د سوداګرۍاو پانګونې اتاق په استازیتوب ګډون او وېنا وکړه.


ښاغلي مهمند، د خپلو خبرو په ترڅ کې د جمهوري ریاست عالي مقام، خصوصي سکتور او د کابېنې غړو ته د افغانستان د خونو د فدراسیون پرانستل کېدو مبارکي وویله او په خبره یې ، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له نږدې یوې پېړۍ فعالیت د خصوصي سکتور اوچت غږ ، د خصوصي سکتور د فعالیتونو د پراختیا او د هېواد د اقتصادي ودې ملاتړی دی او د دولت اقتصادي او تجارتي پالېسیو کې یې کلیدي نقش لوبولی دی.

نوموړي زیاته کړه، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د افغانستان د خونو فدراسیون له جوړیدو ستاینه او ملاتړ کوي او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د قانوني چوکاټ مطابق په دغه فدراسیون کې تر ټولو ډېر غړي لري خو، په هیڅ صورت باید د فدراسیون د فعالیتونو او مسوولیتونو چارچوب د بازار اقتصاد د نظام اصولو او د هېواد د نافذه قوانینو سره ټکر کې نشي، بلکې دا بنسټ د اتاقونو د چارو یو همغږي کوونکي او انسجام کوونکي او د نورو خونو د اجراییوي او اقتصادي فعالیتونو د اسانتیاوو برابرونکي واحدې مرجع په توګه کار وکړي.

ښاغلي مهمند، همدا راز یادونه وکړه چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق به د دغه فدراسیون د یو عمده غړي په حیث، د یو معتبر او تجربه لرونکي بنسټ او انعطاف منونکي روحیې سره د خصوصي سکتور د فعالیتونو د تقویت او پراختیا همکارۍ زیاتوالي ته ژمن دی.

مقالات دیگر...