د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل ریس ښاغلي سید زمان هاشمي، یو شمیر سوداګرو او پانګه اچوونکو د ترکيې لپاره د افغانستان نوي سفیر ښاغلي امیر محمد رامین سره د لیدنې تر څنګ د سوداګریزو اړیکو د پراختیا، د صادروونکو او پانګه اچوونکو د ستونزو، او د ګډو همکاریو په اړه خبری اتری وکړی.

ښاغلي سید زمان هاشمي دغه ناسته د سوداګریزو اړیکو د پراختیا او د سوداګرو ستونزو د حل په موخه ګټوره وبلله او د سوداګرو او پانګه اچوونکو څخه يې وغوښتل چې خپلې ستونزی او وړاندیزونه د ښاغلي رامین سره شریک کړي تر څو د ستونزو د حل، سوداګریزو اړیکو پراختیا، او د صادراتو په لوړتیا کې ګټور ګاموته پورته کړی شي.

سوداګرو او پانګه اچوونکو ترکيې ته د ځمکې له لاری د صادراتو لیږدونه، د وچو میوو پروسس او بسته بندي، او ترکيې هیواد د ویزو اخستنه د سوداګرو عمده ننګونې په ګوته کړی او د ښاغلي رامین څخه يې وغوښتل چې په ترکیه کې د افغانستان سفارت د افغان محصولاتو د بازارموندنې، د نندارتونونو په جوړونه، د سوداګریزو هوکړه لیکونو په لاسلیکونه، او د ویزو ستونزو د حل په برخه کې همکاري وکړي.

ښاغلي امیر محمد رامین د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق څخه ددی ناستې د جوړولوپه مناسبت مننه وکړه او زیاته يې کړه چې دا ډول ناستې د افغانستان د صادراتو په لا ښه والي، د دوه اړخیزه سوداګریزو اړیکو په پراختیا او د سوداګرو د ستونزو په له منځه وړو کې اغیزمن رول لوبولی شي.

ښاغلي رامین په سفارت کې دننه د یو کاري ګروپ د جوړلو ژمنه وکړه، چې ترکيې هیواد ته د افغان صادراتو په لوړتیا، افغان محصولاتو ته په بازار موندنه، د سواداګرو د ستونزو په له منځه وړلو، د ترکيې هیواد د ویزې په ترلاسه کولو کې لازمه آسانتیاوې رامنځته کول، او د سوداګریزو اړیکو د پراختیا په موخه به کار کوي.      

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او عزیزي بانک؛ د پنجشنبه په ورځ د لړم د میاشتې په اوله نیټه په کابل سټار هوټل کې د یوې خبري ناستې په ترڅ کې، چې ښاغلي توکل احمدیار د اتاق عمومي ریس، خیرالدین مایل احمدي د مدیره هیت سوداګریز مرسیتال، سید جاوید برهان د مدیره هیت د نړیوالو اړیکو ریس، خان جان الکوزی، آذرخش حافظي، محمد ګردیزی، او احمد ضیاء عظیمي شینوزاده د مدیره هیت غړيو، حامد حمیدي د نظار هیت ریس، د عزیزي بانک اجرايې ریس، د کابل د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او نړیوال سوداګریز اتاق ریسانو، د خصوصي بانکونو د انجمن ریس، او د هیواد یو شمیر سوداګرو او پانګه اچوونکو پکې ګډون درلود، کوچنیو، منځنیو او لویو متشبثینو ته په پور ورکونه کې د لا زیاتو آسانتیاو برابرولو په موخه، یو هوکړه لیک لاسلیک کړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل ریس ښاغلي سید زمان هاشمي د اتاق په اړه داسې وویل"مختلفو خدمتونو ته په کتو سره، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په افغانستان کې تر ټولو لویه او پخوانۍ اداره ده، چې په اقتصادي لوړتیا، اصلاحاتو او د صادراتو په زیاتونه کې يې اړین خدمتونه تر سره کړي دي."  نوموړي د هیواد د سوداګرو او پانګه اچوونکو د ستونزو د له منځه وړلو په موخه د اتاق د پرله پسې هڅو او د دولت، نړیوالو ادارو او د ټول هیواد د سوداګرو او پانګه اچوونکو سره د لیدنو یادونه وکړه.

ښاغلي هاشمي وویل، چې د خصوصي سکتور یوه بنسټیزه ننګونه مالي سرچینو ته عدم لاسرسې دی. نوموړي زیاته کړه، چې د نړیوال بانک د یوې سروی په اساس افغانستان د پور ورکونې له پلوه د نړۍ د هیوادونو په نوملړ کې ۱۰۴م ځای لري.

نوموړي زیاته کړه، چې د ګټې د نرخ زیاتوالې، د زمانت ستونزمن شرایط، او د بانکونو د پور ورکونې پیچلې کړنلاره د خصوصي سکتور لپاره یو سرخوږې او ستونزه ده او اتاق وړاندیز کوي چې په دی برخه کې دی آسانتیاوې رامنځته شي. او دا چې عزیزي بانک به ددی هوکړه لیک تر لاسلیک وروسته خصوصي سکتور ته لا زیاتې آسانتیاوې رامنځته کوي.

ښاغلي محمد سالم امید د عزیزي بانک اجرايې ریس د پور ورکونې په برخه کې د آسانتیاو په اړه وویل "عزیزي بانک به ددی هوکړه لیک په اساس، نه یواځې د مرکز بلکه د هیواد ټولو سوداګرو او پانګه اچوونکو ته په لنډه مهاله پور ورکونه کې آسانتیاوې رامنځته کړي."

د مدیره هیت غړي ښاغلي آذرخش حافظي، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او بانکدارۍ تر منځ ښو اړیکو ته د اشارې تر څنګ د حکومت څخه وغوښتل چې د اتاق د اړینو کړنو په نظر کې نیولو سره ددی ملي او پخوانۍ ادارې ملاتړ وکړي. نوموړي زیاته کړه، چې د زراعت، صنایع، او ساختمان انکشافي بانکونو له منځه وړل د هیواد اقتصاد ته یوه لویه ضربه ده. او وړاندیز يې وکړ چې د خصوصي بانکونو، مرکزي بانک، مالیې وزارت او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګه اچوونې اتاق له استازیو څخه یوه ګډه کمیټه دی جوړه کړی شي تر څو وکولی شي، چې د خصوصي سکتور ورځنۍ ستونزې وڅیړي او د له منځه وړلو لپاره يې هلې ځلې وکړي.

په دی غونډه کې د اتاق د تخنیکي مسؤل له خوا د غونډې ګډونوالو ته د اتاق معلوماتي پریزنتیشن وړاندی کړی شو او په پای کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او عزیزي بانک تر منځ د همکارۍ هوکړه لیک لاسلیک شو.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق ښاغلي سید زمان هاشمي، د ټرانسپورټ سرپرست وزیر قدرت الله ذکي، د جمهور ریس سلاکار اعتبار خان ځدران، د مدیره هیت غړی ښاغلي احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، د بامیان اتاق ریس ښاغلی لطف الله امیني، د اتاق د ټرانسپورټ کمیټې مرستیال، د ولسې جرګې د مخابراتو د کمیسیون ریس، د اتاقونو فدارسیون، لیږدوونکي ټرانسپورټي شرکتونو، او د خصوصي سکتور یو شمیر غړو د شنبه په ورځ د تلې د میاشتې په ۲۶ نیټه په کابل سټار هوټل کې د ترانزیت او ټرانسپورټ ملي ورځ ولمانځله.

ښاغلي سید زمان هاشمي د ترانزیت او ټرانسپورټ په برخه کې شتو ننګونو ته په اشاری سره هیله څرګنده کړه، چې په راتلونکي کنفرانس کې چې په ارګ کې به جوړیږي، ددی ننګونو د له منځه وړلو په موخه به بنسټیزی پریکړی وشي. هغه د لاجوردو، چابهار بندر او په سیمه کې د ټرانسپورټ په برخه کې د شتو ستونزو د له منځه وړلو په موخه، د دوه اړخیزو، دری اړخیزو او څلور اړخیزو هوکړه لیکونو لاسلیکول اړین وبلل.

ښاغلي هاشمي د ګاونډیو او سیمې هیوادونو سره د کارنت تیر سیستم نه ګټه پورته کول یو امیتاز وباله خو زیاته يې کړه چې په تیرو اتو کلونو کې افغانستان ۱۷۶ کارنت تیرونه صادر کړي دي خو په هغه کچه نه چې ورته اړتیا وه او ددی اصلي لامل يې د ماليي وزارت د ګمرکونو د همکارۍ نشتوالې وباله.

ښاغلي هاشمي وویل چې موږ د لاجوردو او چابهار بندر نه د سالمې ګټې اخستنې په موخه، جمهوري ریاست او د کارونو ادارې ته خپل وړاندیزونه کړي دي چې د ترانزیت او ټرانسپورټ په راتلونکي کنفرانس کې به پری خبرې وشي. ښاغلي هاشمي زیاته کړه چې د ټرانسپورټ په قانون کې ځینې مادې ستونزی جوړونکې دي، او د خصوصي سکتور سره په مشوره باید تعدیل په کې راشي.

د ټرانسپورټ سرپرست وزیر ښاغلي قدرت الله ذکي، د ټرانسپورټ سکتور په اقتصادي او ټولنیزه پراختیا کې خورا اړین وباله او په ملي او نړیواله کچه د ترانزیت او ټرانسپورټ سکتور د پراختیا، د ځمکنیو او هوايې دهلیزونو په جوړولو کې يې د نوموړي وزارت د کړنو یادونه وکړه.

په دی غونډه کې د اتاق د ټرانسپورټ کمیټې مرستیال، د ولسې جرګې د مخابراتو د کمیسیون ریس، د اتاقونو فدارسیون، لیږدوونکي ټرانسپورټي شرکتونو، او د خصوصي سکتور یو شمیر غړو په خپل وار سره د ترانزیت او ټرانسپورټ په ارزښت او په دی برخه کې د شته ستونزو په اړه خبری وکړی.  

د افغانستان د سوداګری او پانګونی اتاق عمومي ریس ښاغلي توکل احمدیار، د مدیره هیت لومړي مرستیال حاجي محمد یونس مهمند، د مدیره هیت د دارالانشاء ریس خان محمد سرفراز باز، د مدیره هیت د نړیوالو اړیکو ریس سید جاوید برهان، د مدیره هیت مالي ریس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره هیت غړيو هر یو خان جان الکوزي، آذرخش حافظي، عصمت الله وردک، ذکریا بریالي، محمد داود یوسفزي او حاجي محمد ګردیزي، او سید زمان هاشمي د اتاق عامل ریس د سه شنبه په ورځ د تلې د میاشتې په ۲۹ نیټه د اوکراین جمهوریت سوداګریز هیت، د نوموړي هیواد د سوداګرۍ اتاق، د اوکراین د اوبلن ګاز کمیټې استازي، او د نوموړي هیواد یو ستر پانګه اچوونکي سره د اتاق د کنفرانسونو تالار کې لیدنه وکړه او د دوه اړخیزو سوداګریزو او پانګه ایزو اړیکو په اړه يې خبری وکړی.

ښاغلي توکل احمدیار د اوکراین جمهوریت سوداګریز هیت ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ؛ په افغانستان کې د پانګه اچوونې فرصتونو ته په اشاری سره وویل: "َښو سوداګریزو فرصتونو ته په کتو سره هیله لرم، چې د دواړو هیوادونو اتاقونه به وکولی شي، چې د ښو سوداګریزو اړیکو د ټیګښت په موخه هڅې وکړي."

د اوکراین سوداګریز هیت په افغانستان کې د پولټرۍ، د افغانستان د وچو او تازه میوو پروسس او اوکراین ته يې په صادرونه، افغانستان ته د اوکراین د درملو او فولادي صنایعو د واردونې په اړه، او د دواړو هیوادونو تر منځ د ګډ سوداګریز اتاق د جوړولو په هکله خپله لیوالتیا څرګنده کړه.

د افغانستان د سوداګری او پانګونی اتاق مشرتابه د افغانستان او اوکراین تر منځ د سوداګریزو اړیکو د ټینګښت په موخه د ګډ سوداګریز اتاق جوړیدل اړین وبلل او د هغه هوکړه لیک یادونه يې وکړه، چې په همدې موخه مخکی لاسلیک شوی وه. د همدی هوکړه لیک په اساس به ګډ سوداګریز اتاق پرانستل شي. ددی ګډ سوداګریز اتاق د جوړیدو وروسته به د دواړو هیوادونو سوداګریز هیتونه یو د بل هیوادونو ته سفر وکړي او د افغانستان او اوکراین په بازارونو کی به د شتو سوداګریزو فرصتونو نه په ګټې اخستنې سره د سوداګریزو اړیکو د لا پراختیا هڅې وکړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او (دک هامز) مبلایل د یو لړ مراسمو په ترڅ کې د ښاغلي توکل احمدیار د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي ریس، محمد یونس مهمند د مدیره هیت لومړی مرستیال، خان محمد سرفراز باز د مدیره هیت د دارالانساء ریس، شیرین آغا سخی د مدیره هیت مالي ریس، خان جان الکوزی، آذرخش حافظی او ذکریا بریالی د مدیره هیت غړي، سید زمان هاشمی د اتاق عامل ریس، مایل آغا خیر خواه د نړیوال اتاق د مدیره هیت ریس، یو شمیر سوداګرو او پانګه اچوونکو په شتون کې د شنبه ورځ د تلې د میاشتې په ۲۶ نیټه د کابل سټار هوټل کې د فوټبال د غوره سیالیو ګټونکي او نایب ګټونکي ټیمونه په نقدي او غیر نقدي مرستو ونازول.

ښاغلي توکل احمدیار د افغانستان د ورزش سره د مرستې ډاډ ورکړ او وی ویل "موږ د افغانستان د ورزش ملاتړ کوو." برسیره پردی هغه یادونه وکړه چې راتلونکې کال به د افغانستان د ورزش سره لا ډیرې مرستی کوي.

ښاغلي سید زمان هاشمي په ورزش باندی د خصوصي سکتور مثتب رول ته په اشاری سره وویل "د کرونا ویروس له امله نږدی وه چې د افغانستان د فوټبال غوره سیالئ ترسره نه شي خو له نیکه مرغه، د خصوصي سکتور په ملاتړ د افغانستان د فوټبال د غوره سیالیو لړۍ په کامیابۍ سره پای ته ورسیده."

ښاغلي آذرخش حافظي د ورزش په ارزښت او د ورزش په مختلفو برخو کې د خصوصي سکتور د رول په اړه خبری وکړی او د خصوصي سکتور څخه يې وغوښتل چې په دی برخه کې پانګه اچوونه وکړي.

ښاغلي خان جان الکوزي ورزش سره د خلکو او ځوانانو لیوالتیا ته اشاره کولو ترڅنګ تاکید وکړ چې د خصوصي سکتور ملاتړ کولی شي چې د هیواد ورزش ته ملي او نړیواله کچه لوړتیا ورپه برخه کړي.

د یادولو وړ ده چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سږ کال د "سیمرغ البرز" ټیم سپانسر کړ او دغه ټیم وکولی شول چې وروستیو پای لوبو ته لار پیداکړي او د ۱۳۹۹ کال د فوټبال د غوره سیالیو نایب ګټونکې شي.

په دی مراسمو کې، احمدیار ګروپ ۵۰۰ زره افغانۍ ګټونکي او ۵۰۰ زره افغانۍ نایب ګټونکي ټیم ته ډالۍ کړي.      

د ایکو ادارې ښاغلي ریس، د ایکو د غړو هیوادونو د سوداګرۍ او پانګونې اتاقونو ریسانو او مرستیالانو په شتون کې د دوشنبه په ورځ د تلې د میاشتې په ۲۸مه نیټه د ایکو ادارې ۲۷مه اجرایوي او ۱۸مه عمومي غونډه د ویډیو کنفرانس له لاری ترسره شوه چې په ترڅ کې يې د ایکو ادارې د سوداګرۍ او صنایعو ریاست د افغانستان څخه ایران ته انتقال شو.

په دی غونډه کې ښاغلي آذرخش حافظي د سوداګرۍ او صنایعو اتاق ریس، سید جاوید برهان د مدیره هیت د نړیوالو اړیکو آمر او د ایکو د ادارې د عمومي اسامبلۍ غړې، نصیر احمد عرب د اتاق د مدیره هیت تخنیکي مرستیال، احمد ضیاء عظیمي شینوزاده د مدیره هیت غړی، لطف الله امیني د بامیانو د اتاق د مدیره هیت ریس، حمیرا کهزاد د ښځینه سوداګرو د کمیټې غړی، محمد احسان سخي د توریزم د کمیټې غړی، او امید غفورزي د اتاق د نړیوالو اړیکو آمر ګډون درلود.

په دی غونډه کې ښاغلي آذرخش حافظي د غونډې ګډونوالو ته د ښه راغلاست ویلو تر څنګ په سیمه ایزه کچه د خصوصي سکتور د ریسانو تر منځ د همغږۍ په ارزښت خبری وکړی او زیاته يې کړه چې د ویزې د صدور په برخه کې لازمې اسانتیاوې رامنځته کول کولای شي چې د سیمه ایزې اقتصادي پراختیا سبب شي. او موږ ټول باید د سیمه ایزی همغږۍ د پیاوړتیا په موخه هڅې وکړو.

ښاغلي سید جاوید برهان د سیمه ایزې همغږۍ او همکارۍ رول په خصوصي سکتور او د سوداګرۍ په لوړتیا کې اړین وباله او زیاته يې کړه، چې سیمه ایزه همغږي او همکاري د زیربناوو په جوړولو، د سوداګریزو توکو په سریع انتقال، په سیمه ایزه کچه د خصوصي سکتور ملاتړ، او د ویزې په صادرونه کې لازمې اسانتیاوې رامنځته کولی شي.

وروسته له دی، د ایکو غړو هیوادونو د ښاغلي سید جاوید برهان دوه کلنې هڅې وستایلې او ټولو ګډونوالو د سوداګریزو اسانتیاو، ټرانسپورټ، ښځینه تشبث، سوداګریز حکمیت، توریزم کوچنیو تشبثاتو، او ۲۰۱۸ او ۲۰۱۹ کلونو تر منځ د ایکو د ادارې په فعالیتونو خبری وکړی.

د لومړي ځل لپاره د ښاغلي سید جاوید برهان تر ریاست لاندی د ایکو اتاق ملي تخصصي کمیټې جوړی شوې.

د غونډې په پای کې، د ایکو ادارې د سوداګرۍ او صنایعو اتاق ریاست ښاغلي غلام حسین شافعي د اتاق د سوداګرۍ او صنایعو، معدن او کښت ریس ته انتقال شو او د ایکو د اتاق عمومي معاونیت د آذربایجان د سوداګرۍ او صنایعو اتاق ته وسپارل شو.

مقالات دیگر...