د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي د اقتصادي همکاریو سازمان (ECO) د سوداګرۍ او صنایعو خونې د رئیسانو په غونډه کې چې د ایران د سوداګرۍ، صنایعو، کانونو او کرنې اتاق تر ریاست لاندی د دغه سازمان د ۲۰۲۵ زیږدیز کال د منشور د د تحقق په موخه په آنلاین ډول جوړه شوې وه، ګډون او وینا وکړه. او د ایکو د غړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ د اسانتیا او پراختیا لپاره یې د دغې غونډې ترسره کول خورا مهم وبلل.

ښاغلي عطايي د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په استازیتوب خبرې وکړې او د ایکو د سوداګرۍ او صنایعو خونې د اجرایوي کمیټې د لومړۍ غونډې د ترسره کیدو ستاینه یې وکړه او د ایکو له ټولو غړو هیوادونو څخه یې وغوښتل چې د ECO غړو هیوادونو ترمنځ د سوداګرۍ پراختیا په برخه کې د همکارۍ کچه لوړه کړي.

ښاغلي عطايي زیاته کړه "د افغانستان د سیاسي نظام په بدلون سره امنیت تامین شوی او د پانګونې فرصتونه رامنځته شوي دي." نوموړي د خپلو خبرو په دوام کې وویل، د تېر کال په پرتله د سیمې او نړۍ هېوادونو ته د توکو او محصولاتو په صادراتو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی او دا لړۍ دوام لري.

ښاغلي عطايي هيله څرګنده کړه، چې د ایکو د اقتصادي همکاريو سازمان د سوداګرۍ او صنايعو خونې د غړو هېوادونو په همکارۍ به د غړو هېوادونو ترمنځ د همغږۍ د رامنځته کولو لپاره لا زياتې زمينې برابرې شي. تر څو موږ وکولای شو د دغو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ او پانګونې بهیر پیاوړی او ګړندی کړو.

په دې کتنه کې چې د ایران د سوداګرۍ خونې په کوربه توب د ویډیو کنفرانس له لارې ترسره شوه، ګډونوالو هر یو په جلا جلا توګه د ایکو سازمان د ۲۰۲۵ کال د منشور په برخه کې د پرمختګونو په اړه خبرې وکړې او د ایکو سازمان د غړیو هېوادونو سوداګرو او پانګوالو لپاره یې د همکاریو په رامنځته کولو ټینګار وکړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق اجرائیه کمېټې یو ویشتمه ناسته د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار تر ریاست لاندی او د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د دارلانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان او د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال او سرپرست ښاغلي میرویس هوتک په ګډون په مرکزي دفتر کې ترسره شوه.

په پیل کې د دارلانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز په اجنډا کې شاملې موضوعګانې د ناستې ګډونوالو سره شریکې کړې.

ورپسی د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال او سرپرست ښاغلي میرویس هوتک د عامل پلاوي راپورونه وړاند کړل او د اجرائیه کمېټې او عامل پلاوي په وړاندیزونو تر هر اړخیز بحث وروسته، لازمې پریکړې وشوې.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند او د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي د کندا میوو قرنطیني آفتونو او فومیګیشن مرکز پرانست غونډه کې چې د حکومت لوړ پوړو چارواکو سربیره، د کندا فروټ شرکت رئیس ښاغلي سعدالدین سعید او د خصوصي سکتور غړیو هم پکی ګډون درلود، ګډون او ویناوې وکړې.

ښاغلي مهمند د دې مرکز د پرانستلو له امله د کندا فروټ شرکت له مسؤلینو څخه د مبارکۍ او مننې په څرګندولو سره وویل "افغان سوداګرو او صادرونکو تل د کرنیزو محصولاتو فومیګیشن په موخه زیاتې پیسې او وخت ګاونډیو هېوادونو او د سیمې ته په مصرف رسولي دي، چې له نېکه مرغه د دغه مرکز په پرانیستلو او د فعالیت په پیلیدو سره صادروونکي کولای شي خپل مالونه په کم لګښت او وخت کې د سیمې او نړۍ هیوادونو ته صادر کړي."

د اتاق لومړي مرستيال زياته کړه "د هېواد صادرات د تېرو کلونو په پرتله د پام وړ زيات شوي او دغه لړۍ دوام لري."  
نوموړي ټینګار وکړ چې د دغه مرکز په فعالیت سره باید د هېواد صادرات د افغانستان تر نامه لاندې ترسره شي.

ښاغلي خان جان الکوزي د سوداګرۍ او صنایعو په وده کې د کرنې او اوبولګولو ستر اهمیت ته په اشارې سره وویل "د کندا فروټ شرکت له کلونو راهیسې ګاونډیو هېوادونو او سیمې ته د مېوو او سبزیجاتو د صادرولو په برخه کې د پام وړ خدمتونه وړاندې کړي دي."
نوموړي د دغه ډول مرکز پرانیستل د هېواد د توکو او تولیداتو د صادراتو په برخه کې یوه بېړنۍ اړتیا وګڼله.

د فومیګیشن او قرنطین آفتونو د کنټرول مرکز اجرائیوي رئیس ښاغلي نجیب الله مهمند د دغه مرکز د ګټو په اړه خبرې وکړې او زیاته يي کړه "فومیګیشن د صادرونکو لپاره د سوداګریزو محصولاتو ساتل او سالم مدیریت، د ډول ډول زیان رسوونکو حشراتو او قرنطین آفتونو له منځه وړلو او د سوداګریزو توکو لپاره د نړیوال اعتبار لاسته راوړلو سبب ګرځي."

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د پانګه اچونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي بلخ ولایت ته د خپل کاري سفر په ترڅ کې د دغه ولایت د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له مشرتابه: د شخړو د حل مرکز رئیس محترم اسدالله اسدي، د بورډ غړي الحاج محمود یوسفزي، د بلخ اتاق ستر سلاکار محترم حاجي اجمل قادري، د بلخ اتاق اجرایوي رئیس محترم احمد شکیب اکبري او د بېلابېلو سکتورونو د سوداګرو سره د دغه ولایت د اتاق په مرکزي دفتر کې وکتل او د خصوصي سکټور د شته ننګونو په اړه خبرې اترې وکړې.

په دې کتنه کې د بلخ د سوداګرۍ اتاق مشرتابه پلاوي په دغه ولایت کې د خصوصي سکتور شته ستونزې چې سوداګر او پانګه وال يې د مستوفیت په برخه کې لري او په حیرتان بندر او ګمرکونو په صادراتي برخو کې د سوداګرو او پانګوالو پر وړاندې شته ننګونې له ښاغلي سلطان محمد صافي سره شریکې کړې. دوی د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له مشرتابه څخه د خپلو ستونزو حل برخه کې د همکارۍ غوښتنه وکړه.  

ښاغلي سلطان محمد صافي د بلخ د سوداګرۍ اتاق د مشرتابه د خبرو او د هغوی د شته ستونزو له اورېدو وروسته ژمنه وکړه چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق به د دوی ستونزې له اړوندو دولتي ارګانونو سره مطرح کړي او د شته ستونزو د هواري لپاره به هر ډول هڅې وکړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق، چین هېواد ته د هوايي دهلیز له لارې د جلغوزیو د صادارتو د زیاتوالي په موخه د صادراتو او پانګه اچونې پراختیا ډیپارټمنټ لخوا په جوړه شوې غونډه کې چې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د عامل پلاوي سرپرست او مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک پکې ګډون کړی وه، د جلغوزیو اتحاديې له رئیس ښاغلي دلدار ځدراڼ او غړیو سره د هوايي شرکتونو له لارې د جلغوزیو صادارتو او په دی برخه کې د شته ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.

په دې کتنه کې د هوايي دهلېز له لارې د جلغوزيو د صادراتو او د هوايي دهلېزونو له لارې د ټرانزیټ، د کورنيو او بهرنيو هوايي شرکتونو د لېږد رالېږد د کچې، د لېږد مناسب نرخ په ټاکلو کې د سوداګرۍ اتاق پر همکارۍ او د هوايي دهلېزونو او صادروونکو ترمنځ د همغږۍ په اړه چې له کابل څخه شانګهای ته د مستقيم صادراتو او همدارنګه د کابل – ډهلي او ډهلي – شانګهای لارو په شان د کابل – دوبۍ او دوبۍ – شانګهای د لارو د صادراتو په اړه هم خبرې وشوې.

ښاغلي دلدار ځدراڼ او د جلغوزیو صادرونکو چین ته د جلغوزیو د صادراتو په برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له پرله پسې همکارۍ څخه د مننې ترڅنګ، د هوايي شرکتونو له لارې د جلغوزیو د ټرانسپورټ کچه د ګاونډیو هېوادونو په پرتله لوړه وګڼله او د اتاق له مشرتابه يې وغوښتل چې د مناسب نرخ موندلو لپاره د هوایی شرکتونو سره خبرې او په دی برخه کې همکاري وکړي.  

ښاغلي مهمند د جلغوزیو د سوداګرو ستونزو او وړاندیزونو له اورېدلو وروسته د جلغوزیو د صادروونکو لپاره د هوايي دهلېز له لارې د لا زیاتو اسانتیاوو د رامنځته کولو په برخه کې د هوايي دهلېز او اړوندو دولتي ادارو سره د همغږۍ په موخه د یاد اتاق د دوامداره همکارۍ ډاډ ورکړ. او د جلغوزیو له اتحادیې څخه یې وغوښتل چې د ګاونډیو هیوادونو له لارې د کابل – شانګهای مستقیم صادراتو ته ترجیح ورکړي.

ښاغلي مهمند د کام ایر هوايي شرکت له لارې د جلغوزیزو د انتقال نرخ کموالي په موخه، د دغه شرکت له رئیس ښاغلي زمري کامګار سره ټلیفوني خبرې وکړې او ښاغلي کامګار هم په یاده برخه کې د همکارۍ ژمنه وکړه.

په پام کې ده چې د کابل – شانګهای او همدارنګه د کابل – ډهلي او ډهلي – شانګهای او د کابل – دوبۍ او دوبۍ – شانګهای لارو څخه د جلغوزیو د لیږد په اړه په راتلونکو ورځو کې د هوايي شرکتونو، د جلغوزیو اتحاديې او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق ترمنځ تفاهملیک لاسلیک شي.