د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د ایران د اسلامي جمهوریت د بهرنیو چارو وزیر ښاغلي سید عباس عراقچي او ورسره د مل پلاوي د راتګ په ویاړ تعارفي مېلمستیا او د دواړو هېوادونو د خصوصي سکتور ناسته په کابل ستار هوټل کې جوړه کړه.
په دې ناسته کې د ایراني ښاغلو مېلمنو تر څنګ د اتاق مشرتابه پلاوي غړو هر یو ښاغلو: محمد یونس مهمند، د اتاق لومړی مرستیال؛ خیرالدین مایل احمدي، د اتاق سوداګریز مرستیال؛ نصیر احمد عرب، د اتاق خدماتي مرستیال؛ محترم خان محمد سرفراز باز، د مدیره پلاوي د دارالانشاء رئیس؛ شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي مالي رئیس؛ خانجان الکوزی، د افغان-پاک ګډ اتاق رئیس او د اتاق مدیره پلاوي غړی؛ ذکریا بریالي او سید پرویز سادات هوفیانی، د مدیره پلاوي غړي؛ میرزمان پوپل او محمد انور عارفي، د عامل پلاوي مرستیالان؛ سید جمیل سادات، د کابل اتاق رئیس او احمد شاه حکیمي، د کابل د سوداګرۍ او پانګونې اتاق لومړی مرستیال؛ حاجي عبیدالله نورزی، د نیمروز اتاق رئیس؛ حاجي شرف الدین، د اتاق ارشد مشاور؛ د بېلابېلو اتحادیو او خونو مشران او استازو ګډون درلود.
ښاغلي محمد یونس مهمند، د ایران د اسلامي جمهوریت د بهرنیو چارو وزیر او ورسره مل پلاوي راتګ ته ښه راغلاست ووایه. هغه د دواړو هېوادونو دوستانه اړیکو، دیني او کلتوري مشترکاتو ته اشاره وکړه او د ایران سره د سوداګرۍ د زیاتوالي په ځانګړي ډول افغانستان ته د ایران د وارداتو په اړه خبرې وکړې او د افغانستان او ایران ترمنځ د وارداتو او صادراتو ترمنځ د سوداګرۍ بیلانس غوښتنه وکړه.
ښاغلي مهمند، د ټولیز امنیت ټینګښت، د اداري فساد له منځه وړل او د کوکنارو د کښت منع کېدل یې د بهرنیو پانګونو لپاره ښه فرصت وګاڼه او د ایراني سوداګرو او پانګوالو څخه یې وغوښتل چې د افغانستان په اقتصادي سکتورونو کې پانګونه وکړي. هغه په ځانګړي ډول د واخان دهلیز د تطبیق په برخه کې د ایرانیو شرکتونو همکاري اړینه وبلله.
د اتاق لومړي مرستیال، د افغان سوداګرو د توکو د ترانزیت د زیاتوالي یادونه وکړه چې د ایران له لارې ترسره کېږي او د دې برخې لپاره د ایران دولت څخه د لا زیاتو اسانتیاوو غوښتنه وکړه. هغه د افغان سوداګرو او شرکتونو د ځینو بانکي ستونزو په اړه هم خبرې وکړې، په ځانګړي ډول د ۸۶ افغان شرکتونو د فعالیتونو د بندیدو په اړه چې په کیش ټاپو کې رامنځته شوي، او له ایران حکومت څخه یې د دې ستونزو د حل غوښتنه یې وکړه.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر، ښاغلي سید عباس عراقچي، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د بلنې او مېلمه پالنې څخه مننه وکړه. هغه د تېرو درې کلونو پرمختګونه، په ځانګړي ډول د ښه امنیت ټینګښت، د دواړو هېوادونو لپاره مهم وګڼل. نوموړي خپل دا سفر د ایران او افغانستان ترمنځ د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو د پراختیا لپاره یوه نوې مرحله یاده کړه.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر، د بهرنیو پانګوالو د جلب لپاره د لا زیاتو امتیازاتو ورکړه مهمه وبلله او د دویم میلک پله د جوړولو په اړه د ایران لېوالتیا څرګنده کړه. هغه د افغان شرکتونو د فعالیتونو د بندیدو په اړه وویل چې دا موضوع د ټولو بهرنیو شرکتونو لپاره یو شان ده او له یوې ارزونې وروسته به دا ستونزه حل شي.
ښاغلي نورالدین عزیزي، د ایران سره د سوداګریزو راکړو ورکړو په زیاتوالي خوښي څرګنده کړه او د ایران لخوا د سوداګریزو خنډونو د لرې کولو او د دواړو هېوادونو د خصوصي سکتور ترمنځ د چابهار بندر څخه د ګټې اخیستنې په برخه کې د همکارۍ غوښتنه وکړه. هغه د افغانستان د صنعت، زراعت او کانونو د استخراج په برخو کې د پانګونې ښه فرصتونو ته اشاره وکړه او د بهرنیو پانګوالو لپاره د اسانتیاوو په برخه کې د افغان حکومت د همکارۍ ډاډ ورکړ.
د دې پروګرام په یوه بله برخه کې چې د دواړو هېوادونو خصوصي سکتور پورې اړه لرله، ویناوالو د اړیکو پراختیا، ګډې پانګونې او د سوداګرۍ، ترانزیت او پانګونې لپاره د اسانتیاوو په برابرولو ټینګار وکړ.
ښاغلي خیرالدین مایل د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو د لا زیاتې پراختیا او د دواړو هېوادونو ترمنځ د نندارتونونو او سوداګریزو ناستو د جوړولو غوښتنه وکړه. هغه د افغانستان اوسنی وضعیت د پانګونې لپاره یو ښه فرصت وباله او له ښاغلي عراقچي څخه یې وغوښتل چې د دواړو هېوادونو د سوداګرو ترمنځ د ګډو پانګونو او سوداګریزو اړیکو د پراختیا په برخه کې، په ځانګړي ډول د افغان سوداګرو لپاره د وېزې په ورکولو کې لا زیاتې اسانتیاوې برابرې کړي.
ډاکتر محمد سعید اربابي، د چابهار د آزادې سیمې د ادارې عمومي مدیر، د افغانستان د حکومت او خصوصي سکتور له مېلمه پالنې مننه وکړه. هغه د چابهار بندر د اهمیت، موقعیت او شته فرصتونو په اړه خبرې وکړې او د یاد بندر په برخه کې د لا زیاتو اسانتیاوو او د سوداګرو د ستونزو د حل ډاډ ورکړ. هغه افغان سوداګر وهڅول چې د چابهار بندر له لارې خپلې سوداګرۍ لا زیاتې کړي.
ښاغلي خان محمد فروتن، د زراعت اتاق رئیس، د سرتاسري امنیت ټینګښت او د اداري فساد له منځه وړل د پانګونې لپاره یو ښه فرصت وباله او د دواړو هېوادونو د سوداګرو ترمنځ په زراعت سکتور کې د ګډو پانګونو پر اړتیا ټینګار وکړ.
ښاغلي محمود سیادت، د ایران-افغانستان د ګډ اتاق رئیس، د امام ابو حنیفه (رح) د درېیم نندارتون په اړه خبرې وکړې چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له خوا د اړوندو حکومتي ادارو په همکارۍ ترسره شوی و. هغه د ایراني سوداګرو په ګډون خوښي څرګنده کړه او ډاډ یې ورکړ چې د راتلونکي کال لپاره به نور ایراني سوداګر په دې نندارتون کې د ګډون لپاره وهڅوي. نوموړي د دواړو هېوادونو د ملي ګټو په پام کې نیولو سره د لویو صنعتي سهامي شرکتونو د ګډو پانګونو پر اړتیا ټینګار وکړ.
ښاغلي الکوزي، د دواړو هېوادونو د سوداګرۍ، ترانزیت او ګډو پانګونو پر اهمیت خبرې وکړې او له ایراني لوړپوړو حکومتي چارواکو څخه یې وغوښتل چې د کانونو په استخراج، د افغانستان د زراعت په میکانیزه کولو او همدارنګه د هغه کمیسیون د چارو په چټکتیا کې مرسته وکړي چې څو ورځې وړاندې د سوداګرو د ستونزو د حل لپاره جوړ شوی و.
محترم الکوزي د افغان سوداګرو لپاره په ایران کې د لا زیاتو تجارتي اسانتیاوو برابرول مهم وبلل، څو هغوی خپلې صادراتي او وارداتي چارې د ایران له بندرونو په ځانګړي ډول د بندر عباس او چابهار له لارې ترسره کړي. نوموړي د افغانستان د خصوصي سکتور ستونزې په دې برخو کې یادې کړې: د افغان سوداګرو د ستونزو د حل لپاره د میکانیزم نشتون، د ویزې لوړه بیه، او په بانکي سکتور کې د اسانتیاوو نشتوالی. هغه د ایران د بهرنیو چارو له وزیر څخه وغوښتل چې پورته ذکر شوې ستونزې د خپلو کاري لومړیتوبونو په سر کې شاملې کړي.
ښاغلي عبدالطیف نظري، د اقتصاد وزارت معین، د ایران د لوړپوړي پلاوي سفر د سیاسي اړیکو د پیاوړتیا، سوداګرۍ او ترانزیت د پراختیا لپاره نوې مرحله یاده کړه او ډاډ یې ورکړ چې د افغان او ایراني سوداګرو ترمنځ د ګډو پانګونو لپاره به لا زیات تجارتي فرصتونه رامنځته شي.
دوشنبه، د سلواغې ۸مه ۱۴۰۳
