د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د امریکا متحده ایالاتو پرمختیايې ادارې(USAID)  د یوې ویډوي ناستې په ترڅ کې د کرونا ویروس (COVID 19) اړوند د اتاق د ستراتیژیو په اړه یو تفاهملیک لاسلیک کړ.

ددی تفاهملیک په اساس به د امریکا د متحده ایالاتو پرمختیايې اداره د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په ظرفیت لوړونه کار وکړي تر څو اتاق په دی وتوانیږي چې خپلو غړو او د افغانستان ولس ته د کرونا ویروس خپراوي او خوندي سوداګرۍ  په اړه په وخت او دقیق مالوت وړاندی کړي.

همدارنګه د امریکا د متحده ایالاتو پرمختیايې اداره به اتاق سره خپلې تخنیکي مرستې، د ستراتیژیو د تطبیق په اړه مالومات، د کرونا ویروس په اړه مالوماتي سرچینې، او په دی هکله خپلې تجربې شریکې کړي.

دغه تفاهملیک د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل رئيس ښاغلي سید زمان هاشمي او د امریکا د متحده ایالاتو د پرمختیايې ادارې رئيسې آغلې تینا دولي جونس په واسطه د یوې ویډوي ناستې په ترڅ کې لاسلیک شو.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او افغان ملي بیمې شرکت، د لړم د میاشتې په اوومه نیټه د چهارشنبه په ورځ د هیواد سوداګرو او پانګه اچوونکو ته د بیموي خدماتو او ګډو همکاریو په موخه هوکړه لیک لاسلیک کړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل ریس ښاغلي سید زمان هاشمي افغان سوداګرو او پانګه اچوونکو ته د بیموي خدماتو د ګټو بیانولو تر څنګ وویل "دغه هوکړه لیک د اتاق د فعالیتونو په ځانګړی ډول د صادراتو په برخه کې او په هیواد کې د بیموي خدماتو د مروج کولو لپاره اغیزمن دی او په نړیواله کچه د بیمې رول د سوداګریزو توکو د انتقال په برخه کې یو منل شوی اصل دی."

د اففان ملي بیمې شرکت ریس ښاغلي میوند فراهي د بیمې رول او ارزښت ته د اشاری کولو ترڅنګ وویل "موږ کوښښ کړی چې د سوداګرو قناعت ترلاسه کړو او هغوی د بیموي خدماتو څخه د ګټې اخستنې لپاره چمتو کړو. موږ د اتاق د عامل ریاست او د صادراتو د انکشاف له څانګې سره یو ځای دغه پروسه پیل کړی او هیله مند یو چې د یو ښه طرزالعمل نه په ګټې اخستنې سره به وکولی شو، چې تطبیق يې کړو."

دغه هوکړه لیک د اتاق د عامل ریس ښاغلي سید زمان هاشمي او د افغان ملي بیمې شرکت ریس ښاغلي میوند فراهي په واسطه لاسلیک شو.  

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي ریس ښاغلي توکل احمدیار، د مدیره هیت لومړي مرستیال ښاغلي حاجي محمد یونس مهمند، د مدیره هیت مالي ریس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره هیت د نړیوالو اړیکو ریس ښاغلي سید جاوید برهان، د اتاق عامل ریس ښاغلي سید زمان هاشمي، د هرات ولایت د سوداګرۍ او پانګه اچوونې اتاق ریس ښاغلي یونس قاضي زاده، د هیواد د لویدیځ یو شمیر سوداګرو او پانګه اچوونکو، د سوداګرۍ او صنعت، کورنیو چارو، مالیي وزارتونو معینانو او د نورم او سټنډرډ ملي ادارې ریس د شنبه په ورځ د لړم د میاشتې په ۱۷مه نیټه د افغانستان د جمهوري ریاست د لومړي مرستیال امرالله صالح سره لیدنه وکړه او په خصوصي سکتور کې يې د شتو ننګونو او ستونزو په اړه خپل نظریات تبادله کړل.

ښاغلي توکل احمدیار د پرله پسې غونډو او د خصوصي سکتور ستونزو د له منځه وړلو په اړه د جمهوري ریاست له لومړي مرستیال څخه مننه وکړه او هیله يې څرګنده کړه چې ارګ به د سوداګرو او پانګه اچوونکو د ستونزو په له منځه وړلو کې بشپړه همکاري وکړي.

ښاغلي سید زمان هاشمي د جمهور ریس د لومړي مرستیال څخه د خصوصي سکتور د ستونزو د له منځه وړلو په اړه د نوموړي هلې ځلې وستایلې او په دوام يې ټینګار وکړ.

ښاغلي قاضي زاده ددی غونډې په برابرولو کې د جمهوري ریاست د لومړي مرستیال هڅې وستایلې او زیاته يې کړه، چې "د تورغونډۍ او اسلام قلعه بندرونو کې سوداګر او پانګه اچوونکي د ستونزو سره مخ دي. په لویو لارو کې امنیتي ځواکونه او زورواکي له سوداګرو څخه بډې اخلي. واردوونکي برسیره پردې چې د ګمرک څخه د خپلو مالونو د ویستو قانوني اسناد په لاس کې لري، بیا هم مالونه يې د ډیرې مودې لپاره په ګمرک کې دننه پاتې کیږي. د اسلام قلعه بندر سره ددی چې، دوه دروازې لري، یوه يې د نا معلومو دلایلو له امله بنده ده، چې سوداګرو ته يې خورا جدي ستونزې رامنځته کړي دي."

د لویدیځ سوداګرو په نورم او اسټنډرډ اداره کې د یو داسې سیستم چې وارداتي توکي وازمايې او په اسلام قلعه ګمرک کې د نوو ودانیو نه شتون د هرات په ګمرک کې جدي ستونزې په ګوته کړې.

ښاغلي امرالله صالح د هیواد د لویدیځ سوداګرو او پانګه اچوونکو د ستونزو له اوریدو وروسته د هغو کړنو یادونه وکړه چې تر دی مهاله په دی ډګر کې ترسره شوي دي او ژمنه يې وکړه چې د سوداګرو او پانګه اچوونکو هر ډول ستونزو د له منځه وړلو په موخه به لازم اقدامات وکړي.

ښاغلي صالح د هرات د سوداګرۍ او پانګه اچوونې اتاق له مشرتابه څخه غوښتنه وکړه، چې بډې اخستونکي دولت ته ور وپیژني، تر څو په هکله يې جدي ګامونه پورته کړای شي.      

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل ریس ښاغلي سید زمان هاشمي، یو شمیر سوداګرو او پانګه اچوونکو د ترکيې لپاره د افغانستان نوي سفیر ښاغلي امیر محمد رامین سره د لیدنې تر څنګ د سوداګریزو اړیکو د پراختیا، د صادروونکو او پانګه اچوونکو د ستونزو، او د ګډو همکاریو په اړه خبری اتری وکړی.

ښاغلي سید زمان هاشمي دغه ناسته د سوداګریزو اړیکو د پراختیا او د سوداګرو ستونزو د حل په موخه ګټوره وبلله او د سوداګرو او پانګه اچوونکو څخه يې وغوښتل چې خپلې ستونزی او وړاندیزونه د ښاغلي رامین سره شریک کړي تر څو د ستونزو د حل، سوداګریزو اړیکو پراختیا، او د صادراتو په لوړتیا کې ګټور ګاموته پورته کړی شي.

سوداګرو او پانګه اچوونکو ترکيې ته د ځمکې له لاری د صادراتو لیږدونه، د وچو میوو پروسس او بسته بندي، او ترکيې هیواد د ویزو اخستنه د سوداګرو عمده ننګونې په ګوته کړی او د ښاغلي رامین څخه يې وغوښتل چې په ترکیه کې د افغانستان سفارت د افغان محصولاتو د بازارموندنې، د نندارتونونو په جوړونه، د سوداګریزو هوکړه لیکونو په لاسلیکونه، او د ویزو ستونزو د حل په برخه کې همکاري وکړي.

ښاغلي امیر محمد رامین د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق څخه ددی ناستې د جوړولوپه مناسبت مننه وکړه او زیاته يې کړه چې دا ډول ناستې د افغانستان د صادراتو په لا ښه والي، د دوه اړخیزه سوداګریزو اړیکو په پراختیا او د سوداګرو د ستونزو په له منځه وړو کې اغیزمن رول لوبولی شي.

ښاغلي رامین په سفارت کې دننه د یو کاري ګروپ د جوړلو ژمنه وکړه، چې ترکيې هیواد ته د افغان صادراتو په لوړتیا، افغان محصولاتو ته په بازار موندنه، د سواداګرو د ستونزو په له منځه وړلو، د ترکيې هیواد د ویزې په ترلاسه کولو کې لازمه آسانتیاوې رامنځته کول، او د سوداګریزو اړیکو د پراختیا په موخه به کار کوي.      

د افغانستان د سوداګری او پانګونی اتاق عامل ریس ښاغلي سید زمان هاشمي د افغانستان لپاره د بیلاروس له سفیر ښاغلي اولیګ ایوانوف سره په کابل سرینا هوټل کې د لیدنې په ترڅ کې د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو د غښتلتیا او ګډو همکاریو په اړه خبرې اترې وکړی.

ښاغلي سید زمان هاشمي په ۲۰۱۷م کال کې د بیلاروس او افغانستان د سوداګریزو اتاقونو تر منځ لاسلیک شوي هوکړه لیک ته د اشاری کولو تر څنګ وویل"له بده مرغه تر دی دمه، ددی هوکړه لیک هیڅ یوه ماده عملي شوی نه ده. هیڅ ډول کنفرانس او یا هیڅ ډول ګډ نندارتون ترتیب شوی نه دی. او هیڅ ډول سوداګریز ارقام تبادله شوي نه وي." نوموړي د دواړو هیوادونو تر منځ د سوداګریزو اړیکو د پراختیا لپاره د ګډو سوداګریزو کنفرانسونو او نندارتونونو ترتیبول او سوداګریز هوکړه لیکونه لاسلیکول اړین وبلل.

ښاغلي هاشمي د سوداګرو لپاره د ویزو ترلاسه کول او د افغانستان نه تر بیلاروس پورې ټرانسپورټي او ټرانزیټي ستونزې یوه بله ننګونه وبلله او ټیګار يې وکړ، چې د اړونده هیوادونو تر منځ دی ټرانسپورټي او ټرانزیټي دوه اړخیزه او څو اړخیزه توافقنامی لاسلیک شي.

ښاغلي اولیګ ایوانوف تیر کال د اپریل میاشتې د ګډ کمیسیون ناستې د یادولو تر څنګ وویل چې د ۲۰۲۱ کال د اپریل په میاشت کې به یوه بله ناسته د بیلاروس په مینسک ښار کې ترتیب کړي چې دولتي او د خصوصي سکتور استازي به پکې ګډون وکړي. نوموړي د اتاق عامل ریس او سوداګریز هیت ته په دی غونډه کې د ګډون کولو بلنه ورکړه تر څو په افغانستان کې د پانګه اچوونې او سوداګریزې پراختیا په اړه خبرې اترې وکړي. ښاغلي ایوانوف د ګډو سوداګریزو کنفرانسونو او نندارتونونو د ترتیبولو او د ویزې د ترلاسه کولو په برخه کې د هر اړخیزې همکارۍ ژمنه وکړه.

د یادولو وړه ده، چې د افغانستان او بیلاروس تر منځ سوداګري یو میلیون او اتیازره امریکايې ډالره ګڼل شوی ده، چې ددی جملې څخه بیلاروس ته د صادراتو ارزښت ۸۰ زره امریکايې ډالره او د بیلاروس څخه د وارداتو ارزښت یو میلیون امریکايې ډالره ښودل شوی دی.