د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرت رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې د زراعتي پراختیا صندوق (ADF) له رئیس ښاغلي ایمل ارمان سره د لیدنې په ترڅ کې په افغانستان کې د زراعت د پراختیا او لا ښه والي په اړه خبرې اترې وکړی.
 
ښاغلي عطايې وویل چې دافغانستان ۷۰ سلنه وګړي بزګران دي او د خپلو کورنیو لپاره نقه هم د همدی لارې ترلاسه کوي.
 
ښاغلي عطايې زیاته کړه "د افغانستان د سوداګرۍ د پراختیا په برخه کې د زراعتي پراختیا صندوق (ADF) اړین رول لوبوي او متشبثینو ته د مالي منابعو برابرولو او د (ADF) ورته نورو پروژو په تطبیق او تحقق کې اتاق د هر اړخیزې همکارۍ ژمنه کوي."
 
ښاغلي ارمان د زراعتي پراختیا د رامنځته کیدا په موخه د (ADF) سل میلونه ځانګړو شوو ډالرو په اړه خبرې وکړی او د اتاق څخه يې د خپلو پروژو د تطبیق په برخه کې د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي عطايې د (ADF) او اتاق ترمنځ د یو تفاهملیک لاسلیک اړین وباله ترڅو پر اساس يې د اتاق غړو او هغو متشبثانو ته چې د اتاق له خوا ورمعرفي کیږي، په لږې فیصدۍ تکتانې په نظر کې نیول سره پور ورکړی شي.
 
د ناستې په پای کې په دی پریکړه وشوه، چې د هېواد د اقتصادي پراختیا او لوړتیا په موخه به د زراعتي پراختیا صندوق اداره (ADF) او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق ګډ کار کولو ته دوام ورکوي دي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق د عامل پلاوي اداري او مالي مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د اتاق د نړیوالو اړیکو مسؤل، د کندهار اتاق مشرتابه او د تازه میوو سوداګرو د هندوستان لپاره د افغانستان سفیر ښاغلي فرید ماموندزي سره د آنلاین لیدنې په ترڅ کې د هندوستان سره په سوداګریز بهیر او ټرانزيټ کې د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو په اړه خبرې وکړی.
 
ښاغلي مهمند د هندوستان لپاره د افغانستان سفیر د هڅو ستایلو ترڅنګ، وویل " اوس هم د ترانزیت او سوداګرۍ ننګونې، د سوداګریزو توکو د ارزونې لپاره د سکینرونو نشتوالی، د مالي خدماتو نشتوالی او د افغان سوداګرو او هندي سوداګرو ترمینځ د شخړو په هوارولو خدمتونو نه شتون هغه ستونزې دي چې افغان سوداګر ورسره لاس او ګریوان دي او دی ستونزو ته د پای ټکي کیښودلو په برخه کې باید کوټلي ګامونه پورته کړی شي."
 
ښاغلي میرویس هوتک وویل چې افغان سوداګر اوس هم د ویزو په ترلاسه کولو کې د یو لړ ستونزو سره مخ دي او هیله يې څرګنده کړه چې په هندوستان کې افغان سفارت به یادې ستونزې ته د حل لارې ولټوي.
د کندهار د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه هم د واګا او چابهار په بندرونو کې د دوی ستونزو په اړه خبرې وکړې او د پولي خدمتونو او سکنرونو نشتوالی یې خورا جدي ستونزې وګڼلې او د دې ستونزې د حل غوښتنه یې وکړه.
 
ښاغلي ماموندزي د یادو ستونزو د له منځه وړلو په برخه کې د ژمنې کولو ترڅنګ، زیاته کړه "موږ هڅه کوو چې یو خصوصي بانک په هندوستان کې د یوې څانګې پرانستلو ته وهڅوو، ترڅو د پولي خدماتو ستونزه حل شي او بله دا چې د سکنرونو په برخه کې مو د واګه بندر له یو شمیر مسؤلو ادارو سره خبرې کړي دي او په نږدي راتلونکی کې به دا ستونزه هم حل شي."
 
د غونډې په پای کې، افغان سفیر د سوداګرۍ او پانګونې له اتاق څخه وغوښتل چې د هغو سوداګرو نوملړ چې د هندوستان سره سوداګریزې راکړی ورکړی کوي، د هندوستان لپاره د افغان سفارت سره شریکې کړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې او د اتاق د ‏عامل پلاوي اداري او مالي مرستیال ښاغلي میرویس هوتک د سولې ریښې مؤسسې د سوداګریزې آتشې ‏سره د لیدنې په ترڅ کې د سوداګریزو اړیکو په پرختیا، د صادراتو په زیاتوالي او ګډې همکارۍ خبرې ‏اترې وکړی. ‏
 
ښاغلي عطايې د سولې ریښې مؤسسې سوداګریزې آتشې ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ د اتاق د خدماتو ‏په اړه مالومات وړاندی کړل او زیاته يې کړه چې د سوداګریزې پراختیا او اقتصادي لوړتیا په موخه، اتاق ‏د سیمې او نړۍ له هېوادونو سوداګریزې ناستې او سیمه ایز او نړیوال نندارتونونه په لاره اچوي. ‏برسیره پردی، سوداګرو ته د ویزو په ترلاسه کولو کې لازمې آسانیتاوې رامنځته کول، د صادراتو او ‏وارداتو په برخه کې د سوداګرو شتو ستونزو او ننګونو ته د حل لارو پیداکول، د محصولاتو لپاره د اصل ‏تصدیق وړاندی کول او د د دولت د اړونده ادارو سره د سوداګرو ستونزې شریکول او د له منځه وړلو په ‏برخه کې يې کوټلي ګامونه پورته کول د اتاق د خدماتو له جملې څخه دي. ‏
 
د سولې ریښې مؤسسې استازیو وویل "د سوداګریزې پراختیا او اقتصادي لوړتیا رامنځته کولو په موخه ‏موږ هڅه کوو چې د افغانستان د زراعتي محصولات لکه؛ مساله جاتو، جلغوزو او نورو نوو محصولاتو ‏لپاره په روسیه، سعودي عربستان، هندوستان او نورو هېوادونو کې بازار موندنه وکړو."‏
 
دوی زیاته کړه "د پانګه ایزو فعالیتونو د ډیروالي او اقتصادي پراختیا په موخه، موږ په پلان کې لرو چې ‏د سوداګریزو زدکړو یو مرکز جوړ او له لارې يې سوداګرو او په سوداګرۍ کې لیواله خلکو ته د غذايې ‏خوندیتوب، اقتصادي پلان لیکنې، د محصولاتو د زیاتوالي، او بزګرانو ته د ښه کښت کرلو او ښه پیداوار ‏لاس ته راوړلو تر عناوینو لاندی روزنیزې برنامې په لاره واچوو. برسیره پردی، موږ د سیمې او نړۍ ‏په کچه سوداګریز نندارتونونه په لاره اچوو او په دی برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق ‏مرستې او همکارۍ ته اړیتا لرو."‏
 
د غونډې په پای کې ښاغلي عطايې او ښاغلي میرویس هوتک د خصوصي سکتور په استازیتوب د اتاق د ‏هرډول همکاریو ژمنې کولو ترڅنګ، د تفاهم لیک لاسلیکول اړین وبلل.‏

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي حاجي محمد یونس مهمند، د اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د اتاق د دارلانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ضیاءالدین اچکزي او احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، د اتاق عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د کابل ولایتي اتاق د مدیره پلاوي غړیو د افغانستان لپاره د ترکيې له سفیر ښاغلي اوزهان آرطغرل سره د لیدنې په ترڅ کې د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو په غښتلتیا او ګډو همکاریو په اړه خبرې اترې وکړی.
 
ښاغلي مهمند د ترکيې سفیر ته د ښه راغلاست ویلو تر څنګ، زیاته کړه " دواړه هیوادونه د شاه امان الله خان د واکمنۍ دمخه هم د دوستۍ ، ورورولۍ او همکارۍ اړیکې درلودې او دا ځل دوی د افغانستان لپاره د سولې د پروسې هرکلی کوي او غواړي چې افغانانو ته د سولې راوستو کې مرسته وکړي."
 
نوموړي د ترکیې سفیر ته هغه ننګونې تشریح کړې چې د ترکیې سره د سوداګرۍ په برخه کې يې افغان سوداګر لري چې د ښې سوداګرۍ په وړاندی خنډ ګرځي او په دی برخه کې یې د دوی د همکارۍ غوښتنه وکړه.
ښاغلي عطايې د دواړو هېوادونو ترمنځ د دوستانه اړیکو په اړه د خبرو ترڅنګ وویل چې داسې زمینه باید برابره کړی شي چې افغان متشبثین وکولی شي په اسانۍ سره د خپلو ترکي ورونو سره سوداګري وکړي. هغه د ویزې ستونزو حلولو سربیره، د ترکیې او افغانستان د بیلابیلو اقتصادي سکتورونو څخه سوداګریزو کنفرانسونو، ګډو نندارتونونو د په لاره اچولو او ګډو همکاریو غوښتنه وکړه او د دواړو هیوادونو ترمنځ يې د سوداګرۍ ګډ اتاق رامینځته کولو باندې ټینګار وکړ.
 
ښاغلي خان محمد سرفراز باز د افغانانو او ترکانو تر منځ د اوږدمهاله سوداګریزو لیوالتیاوو په اړه خبرې وکړې او ویې ویل چې د افغانستان بازارونه د ترکي محصولاتو لپاره مناسب دي. نوموړي په خپلو خبرو کې وویل چې ترکیه کولی شي چې خپل محصولات په افغانستان کې د نورو هېوادونو د محصولاتو ځای ناستي کړي ځکه چې افغانستان یو مصرفي هېواد دی.
 
ښاغلي اوزهان آرطغرل وویل چې په بیلابیلو برخو کې ځینې ستونزې شتون لري لکه د ویزې صادرولو ستونزه چې یوه تخنیکي ستونزه ده او موږ هڅه کوو چې دا ستونزې د ترکیې د موجوده قوانینو او طرزالعملونو سره سم حل کړو.
 
نوموړي د افغان سولې پروسې څخه د ملاتړ او د سوداګرو ستونزو ته د حل لارو پیداکولو په برخه کې وویل"آنلاین او د مخامخ لیدنې کانفرانسونه به ډیر ژر په لاره واچول شي ترڅو افغان پانګه وال او سوداګر وکولی شي د دوی د سوداګریزو ستونزو په اړه بحث وکړي."
 
ښاغلي طغرل د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د ویزې ترلاسه کولو لپاره د خصوصي سکتور غړو معرفي کولو لپاره معتبره سرچینه وبلله او وی ویل چې د اتاق د نړیوالو اړیکو شعبې سره په یوه ګډ میکانیزم باندی کار کوي، ترڅو سوداګر وکولی شي په آسانې ویزې ترلاسه او ویزې يې بیا رد نه شي.
 
د ترکیې سفیر ښاغلي طغرل یادونه وکړه چې د افغانستان او ترکیې د حکومتونو ترمینځ د اقتصادي همکاریو لپاره یو ګډ کمیسیون به ژر تر ژره رامینځته شي ترڅو د اقتصادي همکاریو د پراخولو او شته ستونزو د حل لپاره کار وکړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د ماليې وزارت د عوایدو عمومي رئیس ښاغلي نصرالله دراني، د واردوونکو اتحادیو رئیسانو، سوداګرو او د خصوصي سکتور غړیو د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په مرکزي دفتر کې پر زیاتي ارزښت د ماليې قانون (Value-added tax) د پوهاوي پروګرام په لاره واچاوه.

ښاغلي عطايې د عوایدو عمومي ریاست مسؤلینو او ګډونوالو ته د ښه راغلاست ویلو تر څنګ زیاته کړه. "په زیاتي ارزښت د ماليې قانون په افغانستان کې یوه بشپړه نوې پدیده ده چې د دولت لخوا تصویب شوې او د مالیې وزارت معتبر وزارت دغه برنامه پلي کوي او مالیه ورکونکي مکلف دي چې دا تادیه کړي. هغه زیاته کړه چې قانون د پلي کیدو په برخه کې د یو شمیر ننګونو له امله وځنډول شو او اړینه ده چې د خصوصي سکتور ته يې د ارزښت پوهولو وروسته د عملي کولو ګامونه پورته کړی شي.  


ښاغلي عطايې د خپلو خبرو په دوام کې وویل"اتاق تل تمه لري چې نوې مسلې چې د خصوصي سکتور په فعالیتونو پورې اړه لري او پلي کیدو ته اړتیا لري، باید د دقیقو تدابیرو سره ملي وِي ترڅو د تطبیق په برخه کې ننګونو سره مخ نشي. هغه د دې برنامې له ګډونوالو وغوښتل چې د خپل فعاله برخه اخیستنې سره د دې پریزنټشن په شمول مسلو څخه بشپړه ګټه پورته او خپلې پوښتنې او اندیښنې په دقت سره بیان  کړي.

ښاغلي نصرالله دراني د دې پروګرام د کوربه توب په تړاو د اتاق څخه څخه مننه وکړه او پر زیاتي ارزښت د ماليې قانون پلي کولو هدف یې د اقتصادي ځان بسیاینې په لور یو ګام وباله، کوم چې حکومت څلور کاله دمخه نافذ کړی و، مګر د ځینو دلایلو او ستونزو له امله پلی نه کړی شو.


نوموړي زیاته کړه " په ۱۴۰۱ کال کې د ټاکل شوي معیارونو سره سم به د ارزښت په اساس ماليې قانون د هغو شرکتونو له خوا پلی شي چې د روان لمریز کال په جریان کې به په مرکز او د هیواد په ۱۱ ولایتونو کې په الکترونیکي ډول ثبت شي.

وروسته بیا د ماليې وزارت د زیاتي ارزښت مدیر ښاغلي محمد حامد وردګ ګډونوالو ته د عوایدو د عمومي ریاست له خوا ترتیب شوی پریزنټیشن وړاندی او سوداګرو او د خصوصي سکتور غړیو خپل نظرونه او پوښتنې مطرح کړی.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې د هندوستان لپاره د افغان جنرال قونسل (CLDP) او د امریکا د متحده ایالاتو پراخیتايې ادارې (USAID) سره د یوې آنلاین غونډې په ترڅ کې د سوداګرۍ د کچې او د افغان زعفرانو د زیاتوالي په اړه خبرې وکړی.

په دی غونډه کې له ۸۰ څخه ډیرو هندي او افغاني شرکتونو ګډون کړی وو او د افغانستان محصولات يې د بازار موندنې په موخه نندارې ته کیښودل.

ښاغلي عطایي وویل "افغان سوداګر هڅه کوي خپل صادراتي محصولات په ځانګړي ډول زعفران د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق چې د هېواد د خصوصي سکتور یوه ملاتړې اداره ده په همکارۍ صادر کړي."
نوموړي ټینګار وکړ چې په افغانستان کې د پانګونې او سوداګرۍ وده په سیمه کې د افغانستان د سوداګریزو ملګرو ترمینځ ښې اړیکې تامینوي او په دې برخه کې یې د لا نورو همکاریو غوښتنه وکړه.

هغو شرکتونو چې په دی غونډه کې يې ګډون درلود، خپل زعفران نندارې ته کیښودل او هیله يې څرګنده يې کړه چې افغان زعفرانو ته به یو ښه بازار پیداکړی شي.

ددی غونډې د په لاره اچوونکو، په ځانګړی توګه سوداګرو د افغان زعفرانو د صادراتو په برخه کې د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو غوښتنه وکړه.

ښاغلي عطايې د سوداګریزو توکو په ځانګړی توګه د افغان زعفرانو د صادرولو په برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هر ډول همکاریو ژمنه وکړه.

مقالات دیگر...