په دغه کنفرانس کې چې د ترکمنستان لپاره د افغانستان سفارت له خوا جوړ شوی وه، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د اتاق د مدیره پلاوي غړیو هر یو خان جان الکوزي، جان آقا صادقي او بهارد خیر خواه او یو شمیر هغو سوداګرو چې د ترکمنستان هېواد سره سوداګریزې اړیکې لري، ګډون کړی وه.

د ترکمنستان لپاره د افغانستان سفیر ښاغلي خان ولي خان بشرمل وویل "د کورونا ویروس د خپریدو دمخه، د ترکمنستان سره د افغانستان د سوداګرۍ کچه لوړه وه، خو په اوسني حالت کې بی له نفتي موادو څخه په نورو ټولو برخو کې کموالې رامنځته شوی دی. د سوداګرۍ د ښه والي په موخه باید د افغانستان خصوصي سکتور د ترکمنستان لپاره افغان سفارت سره په همکارۍ ګډې هڅې وکړي او له نیکه مرغه د ترکمنستان هېواد هم په دی برخه کې همکارۍ کولو ته چمتو دی."

ښاغلي شفیق الله عطایي د افغانستان او ترکمنستان ترمنځ د سوداګرۍ انډول نا متوازن وباله او زیاته یې کړه: "د افغانستان سفارت او د ترکمنستان د حکومت له خوا باید د سوداګرۍ انډول متوازن کولو موخه لازم ګامونه پورته کړی شي."
نوموړي په ترکمنستان کې د افغان سوداګرو ستونزو ته په اشارې کولو سره وویل "افغان سوداګر د ویزو په ترلاسه کولو، د پیرودل شوو توکو پر وخت نه تسلیمول او په افغان سوداګریزو توکو وضع شوو جریمو سره لاس او ګریوان دي او د ترکمنستان لپاره افغان سفارت باید د یادو ستونزو د له منځه وړلو هڅې وکړي."

ښاغلي عطايې د نندارتونونو په اړه وویل: د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق چمتو دی چې د ترکمنانو په نندارتون کې د خپلو غړو محصولاتو له ۵۰ تر ۶۰ غرفې نندارې ته وړاندې کړي ترڅو د افغانستان محصولات معرفي شي او د دواړو هیوادونو تر منځ سوداګریزې اړیکې پراخې شي. او د ترکمنستان سره ګډ اتاق یا (Business Council) رامنځته کړي چې په اړه يې مخکې هم یو تفاهملیک لاسلیک شوی وه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سرپرست رئیس زیاته کړه: "د افغانستان د سوداګرۍ اوپانګونې اتاق چمتو دی چې نه یوازې انګور او انار بلکې د افغانستان ټول محصولات د ترکمنستان څخه روسیې او ختیځې اروپايي هیوادونو ته د صادرولو په موخه خپل غړي وهڅوي."

پدې ناسته کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خانجان الکوزي، ښاغلي جان صادقي او ښاغلي بهادر خیرخواه د ترکمنستان سره د سوداګریزو اړیکو پراخولو لپاره موجودې ستونزو او امکاناتو په اړه خبرې وکړی او ښاغلي بشرمل ژمنه وکړه چې د افغانستان د خصوصي سکتور په ځانګړی توګه د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سره د ګډې همکارۍ او همغږۍ په پایله کې یوه سوداګریزه شورا او  ګډې سوداګریزې ادارې رامنځته کړي.

په غونډه کې یو شمیر سوداګرو چې له سعودي عربستان سره سوداګري کوي، د سعودي عربستان د ویزو ترلاسه کولو، د سعودي ‏دولتي نهادونو لخوا منل شوي کیفیت سندونو نشتوالي، د ایران له لارې د ترانزیت په برخه کې ستونزې، او په سعودي عربستان کې د ‏افغاني بانکونو نه شتون ستونزو په اړه خبرې وکړی او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق څخه يې په دی برخو کې د لازمو ‏آسانتیاوو د رامنځته کولو غوښتنه وکړه. ‏
 
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي د وچو میوو سوداګرو ستونزو له اوریدو ‏وروسته، د دوی ستونزې تائید کړی او د سعودي عربستان په ګډون مختلفو هیوادونو ته د وچو میوو صادرول يې اړین وبلل. ښاغلي ‏الکوزي زیاته کړه چې د وچې میوې صادروونکي باید د سیمې د او نړۍ بازارونو لخوا منل شوي معیارونو سره سم د هیواد میوې ‏پروسس او بسته بندي کړي. هغه ژمنه وکړه چې اتاق به د شته ستونزو په اړه د حکومت او اړونده ادارو سره یادی ستونزې شریکې ‏او د له منځه وړلو په برخه کې به يې کوټلي ګامونه پورته کړي.‏
 
ښاغلي الکوزي په اوسني وخت کې له ایران او سعودي عربستان څخه د خرماوو د واردولو مسله مهمه وبلله او زیاته یې کړه: "دی ‏موضوع ته به بیړنۍ پاملرنه وشي"‏
 
ښاغلي میرویس هوتک وویل" موجوده ستونزې بیلابیل اړخونه لري او د هوايې دهلیز خدمتونه هم ډیر لګښت لري نو پدې برخه کې ‏دوامدارې هڅې اړینې دي او اتاق به د خصوصي سکتور په استازیتوب دی ستونزو ته د حل لارو په لټولو کې خپلې هیڅ ډول مرستې ‏او همکارۍ ونه سپموي.‏

د کابل د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي رئیس ښاغلي سید جمیل سادات تر ریاست لاندی د نوموړي اتاق د اجرائیه کمېټې اوومه ناسته ترسره شوه.

په دی ناسته کې ښاغلو مرستیالانو، او د نوموړي اتاق د ماليې او دارلانشاء رئیسانو ګډون کړی وو، او د نوموړي اتاق د پراختیا، د سوداګرو ستونزو ته د پای ټکي کیښودلو، د نوموړي اتاق د کاري پروسو د لاښه والي، د خصوصي سکتور د لاښه والي په موخه اغیزناکو برنامو د په لاره اچولو او د کابل ولایتي اتاق د مالي او اداري مدیر ګمارلو په اړه يې خبرې اترې وکړې.  

ښاغلي غلام سخي محمدي د کابل ولایتي اتاق د اجرائیه کمېټې د اکثریت رایو په ګټلو سره د نوموړي اتاق د مالي او اداري مدیر په توګه وګمارل شو.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د هېواد یو شمیر سوداګرو د چینايې پانګه اچوونکو سره د لیدنې په ترڅ کې د سوداګریزو اړیکو په پراختیا او ګډو پانګه اچوونو خبرې اترې وکړی.
 
ښاغلي مهمند چینایي سوداګرو او پانګوالو ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، د سوداګریزو اړیکو په پراختیا، همکاریو، ګډو سوداګریزو فعالیتونو او ګډو پانګه اچوونو، او په افغانستان کې د پانګه اچوونې په شتو فرصتونو په ځانګړي ډول د سپین بولک او تورخم په بندرونو کې خبرې وکړې. د دواړو هیوادونو تر منځ د وارداتو او صادراتو د یادونې ترځنګ يې چینایي پانګه اچوونکي په افغانستان کې پانګه اچوونې ته وهڅول.
 
ښاغلي الکوزي د افغان سوداګرو ستونزې په ځانګړي ډول د چینايي ویزو د ورکړې موضوع په اړه یادونه وکړه او ټینګار یې وکړ چې د چین حکومت باید د سوداګریزو اړیکو د پراختیا لپاره د ویزو صادرول اسانه کړي.
 
چینایي سوداګرو وویل چې که چیرې افغان حکومت چینايي سوداګرو او پانګوالو ته د پانګونې اسانتیاوې برابرې کړي، دوی تیار دي چې په افغانستان کې پانګونه وکړي.

د لومړي ځل لپاره، د یوه چینایي پانګه وال لخوا په کابل کې د چینايي محصولاتو نندارتون په لاره واچول شو. په دې نندارتون کې یو شمیر چینایي او د چیني او افغاني ګډو شرکتونو خپل محصولات نندارې ته وړاندې کړل.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند ددی نندارتون د پرانستې په مراسمو کې په افغانستان کې د چینايې سوداګرو د پانګه اچوونې لپاره لیوالتیا ته د اشارې کولو ترڅنګ، زیاته کړه چې د چین دولت له خوا افغان سوداګرو ته د ویزو صادرونه یوه ستره ستونزه ده او د چین دولت څخه يې په دی برخه کې د لازمو آسانتیاوو د رامنځته کولو غوښتنه وکړه.

ددی نندارتون د په لاره اچوونکي ښاغلي یومینګ هوی د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هڅونو په پایله کې یو شمیر چینايې پانګه وال افغانستان ته د پانګه اچوونې لپاره راوستي دي.

چینايي سوداګرو او پانګوالو چې په دې نندارتون کې يې برخه اخیستې وه وویل چې که چیرې د پانګه اچونې لازمې آسانتیاوې ورته برابرې کړی شي، دوی د صنعت په ځانګړی توګه، د تعمیراتو رنګونو،  بریښنا کیبلونو او پلاسټیک په برخه کې پانګه اچونه وکړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند د افغانستان لپاره د چک جمهوریت د سفیر له مرستیال ښاغلي اشتیپان کونوپاسک سره د لیدنې په ترڅ کې د سوداګریز اړیکو پراختیا او ګډو همکاریو په اړه خبرې اترې وکړی.

ښاغلي مهمند په داسې حال کې چې د چک سفارت له مرستیال څخه يې د بلنې مننه وکړه، د سوداګریزو اړیکو پراختیا، د دواړو هیوادونو ترمنځ د ګډې اتاق رامنځته کولو، او د بریښنایی بسونو د فعالولو په اړه خبرې وکړې او په دی برخه کې يې د چک سفارت د همکارۍ غوښتنه وکړه.

هغه د دواړو هیوادونو د دولتي او خصوصي سکتور په ګډون د ګډ سوداګریز کنفرانس د جوړیدو یادونه وکړه ، چې سږکال به د چک په جمهوریت کې جوړېږي د چک له مرستیال سفیر څخه یې وغوښتل چې د دغه کنفرانس په تر سره کولو کې لازمه همکاري وکړه.

په کابل کې د چک جمهوریت مرستیال سفیر ښاغلي اشتیپان کونوپاسک د افغانستان سره د سوداګرۍ او اقتصادي اړیکود پراختیا، د ګډ اتاق رامنځته کولو، ګډو پانګه اچوونو او سوداګریزو کنفرانسونو د په لاره اچولو په برخه کې د افغانستان لپاره د چک جمهوریت د سفارت د هرډول همکاریو ژمنه وکړه.

مقالات دیگر...