د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې د دوبۍ لپاره د افغان جنرال قونسل ښاغلي مسعود عزیزي سره د یوې آنلاین ناستې په ترڅ کې د افغانستان او عربي متحده اماراتو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو پراختیا په تړاو خبرې اترې وکړی.

ښاغلي عزیزي د اتاق څخه د هېواد د صادراتي اقلامو فهرست غوښتنه وکړه ترڅو له مخې يې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو د پراختیا په موخه یوه ښه کړنلاره جوړه او افغانې محصولات په اماراتو کې نندارې ته کیښودل شي.

نوموړي زیاته کړه "موږ ته اماراتو ته د صادرونکو ستونزې راپه ګوته کړئ ترڅو د له منځه وړلو په برخه کې يې کوټلي ګامونه پورته کړو."

ښاغلي عطايې وویل "اتاق د خصوصي سکتور د استازي په حیث د دوبۍ لپاره د افغان جنرال قونسل سره د نږدې همکارۍ په ترڅ کې د سوداګریزو اړیکو د پراختیا او لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو لپاره ژمن دی."

ښاغلي عطایي وړاندیز وکړ چې د افغانستان - متحده اماراتو د سوداګرۍ او پانګونې اتاقونو تر منځ د سوداګرۍ ګډه شورا دی رامنځته کړی شي، او اتاق په دی برخه کې هرډول همکارۍ ته چمتو دی.

ښاغلي عطايې لاندی وړاندیزونه وکړل:
•    په اماراتو کې دی د افغان محصولاتو لپاره ترجیحي تعرفې په نظر کې ونیول شي
•    د افغان محصولاتو ستونزو د هواري لپاره دی د افغان جنرال قونسل سره آنلاین ناسته وشي
•    د افغان سوداګرو لپاره دی و ویزو په ترلاسه کولو کې لازمې آسانیتاوې رامنځته کړی شي
•    او د دوبۍ د بازارونو د اړتیاوو په اړه دی د اتاق سره مالومات شریک کړل شي


ښاغلي مسعود عزیزي د عربي متحده اماراتو د نوي قانون په نظر کې نیولو سره ژمنه وکړه، چې په اماراتو کې به افغان سوداګرو او پانګه والو ته لازمې آسانتیاوې رامنځته کړي.

د افغانستان د درملیزو خدمتونو اتحاديې او د درملو واردوونکو شرکتونو د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق، د عامې روغتیا وزارت او د ولسي جرګې د روغتیا کمیسیون سره د ګډو ناستو او خپلو غوښتنو د لاسته راوړلو په پایله کې د درملیزو خدمتونو د انحصاري کولو په تړاو خپل لس ورځنی کاري اعتصاب پای ته ورساوه.  

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند وویل "د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له یوه پلوه د افغانستان د درملیزو خدمتونو اتحاديې د قانوني غوښتنو ملاتړ کړی او له بل پلوه يې د خلکو او مستهلیکینو اړتیاوو د پوره کولو په برخه کې هم ګړندي ګامونه پورته کړي دي.

ښاغلي مهمند په داسې حال کې چې د عامې روغتیا وزارت سره د افغانستان د درملیزو خدمتونو اتحادیې ستونزه حل کولو کې د ولسي جرګې د روغتیا کمیسیون همکارۍ څخه مننه وکړه، نوموړې ستونزه یې جدي او لویه وبلله او وی ویل چې دغې ستونزې همدې سکتور ته ډیرې ستونزې او ننګونې رامنځته کړی وه.
نوموړي زیاته کړه "د عامې روغتیا وزارت موافقه وکړه چې د درملیزو خدمتونو اتحادیې او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق غړیو څخه به یوه ګډه کمیټه رامنځته کړي ترڅو دوی د خپلو هغو غونډو چې په هرو ۴۵ ورځو کې به یو ځل دایریږي د نوموړي سکتور ستونزې حل کړي."

ښاغلي مهمند د درملیزو خدمتونو اتحاديې او درملو واردوونکو شرکتونو څخه وغوښتل چې د خلکو د اړتیاوو په پوره کولو کې په ځانګړی توګه د روژې په مبارکه میاشت کې خپلې هیڅ ډول هڅې او همکارۍ ونه سپموي او همدارنګه د دولت څخه يې وغوښتل چې د خپلو طرحو د عملي کولو څخه وړاندی دی د خصوصي سکتور سره پری سلا مشورې وکړي.

د افغانستان ولسمشر جلالتماب محمد اشرف غني او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه په ارګ کې د پنج شنبه په ‏ورځ د وري په ۲۶مه د کندهار ولایت له سپین ږیرو او مخورو سره لیده کاته وکړل. ولسمشر د نوموړې ولسوالۍ د ستونزو ‏اوریدو وروسته، اړونده ادارو ته د یادو ستونزو د حل لپاره لازمې لارښوونې وکړې‎.
 
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي ‏خان جان الکوزي، د اتاق عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک، د صاداراتو په چارو کې د ولسمشر ‏سلاکار ښاغلي جلال الدین سعید، د نیمروز د سوداګرۍ او پانګونې اتاق رئیس حاجی عبیدالله، د کابل د سوداګرۍ او پانګونې ‏اتاق د مدیره پلاوي مرستیال ښاغلي همایون خواجه زاده، یو شمیر سوداګرو او پانګه اچوونکو هم په دی ناسته کې ګډون درلود‎.
 
ولسمشر د ارغنداب ولسوالۍ د خلکو او مخورو سره د خواخوږۍ د څرګندولو او د نوموړې ولسوالۍ اوسیدونکو سره د کندهار ‏ولایت سوداګرو د مرستو ستایلو ترڅنګ، د چارو ادارې عمومي ریاست ته لارښوونه وکړه چې ماین پاکونکو ادارو سره د تفاهم ‏په پایله کې په ارغنداب ولسوالۍ کې ځای پر ځای شوو ماینونو د پاکولو په موخه کوټلي ګامونه پورته کړي. ‎
 
ولسمشر د کرنې، کلیو پراختیا، عامې روغتیا، پوهنې، حج او اوقافو وزارتونو او د طبیعي پېښو پروړاندې د مبارزې وزارت او ‏د سیمه ییزو ارګانونو خپلواکې ادارې ته لارښوونه وکړه چې د کندهار والي سره په همغږۍ کې د مرستې رسونې او بیارغونې ‏چارې ترسره کړي. ‎
 
ولسمشر بې ځایه شوو ته د مرستو د عادلانه ویش او د ویجاړو شوو کورونو د بیارغونې په تړاو د لازمو لارښوونو کولو ‏ترڅنګ، د ارغنداب ولسوالۍ له مخورو او سپین ږیرو څخه، د ورته پیښو د تکرار مخنیوي په برخه کې د هېواد د امنیتي او ‏دفاعي ځواکونو سره د همکارۍ غوښتنه وکړه‎. ‎
 
ښاغلي مهمند د خصوصي سکتور په استازیتوب د ارغنداب ولسوالۍ له زیانمنو سره د خواخوږۍ څرګندولو ترڅنګ، زیاته کړه ‏‏"موږ په مهمند کندهار شفاخانه کې بیړنیو ناروغانو ته د روغتیايې خدمتونو وړاندی کولو ترڅنګ، ۱۶۵۰ کورنیو ته د مرستو ‏كڅوړو د ویشلو ډاډ درکوو."‏
 
ښاغلي یوسف مهند د ۵۰۰ کومکي بستو وړاندی کولو سربیره، د ۵۰۰ نورو کومکي بستو د وړاندی کولو ژمنه وکړه.
 
د هېواد خصوصي سکتور او سوداګرو د لاندې کومکي بستو د وړاندی کولو تر څنګ، ژمنه وکړه چې خپلو مرستو به دوام ‏ورکړي:‏
• ښاغلي حبیب گلزار برای 500 کورنۍ
• ښاغلي محمد یوسف مهمند 500 کورنۍ
• ښاغلي همایون خواجه زاده 300 کورنۍ
• ښاغلي احمد شاه افغان 300 کورنۍ
• ښاغلي میرویس کتوازی 200 کورنۍ
• ښاغلي محمد گردیزی 200 کورنۍ
• ښاغلي احمد شاه حکیمی 200 کورنۍ
• ښاغلي حاجی عبیدالله 200 کورنۍ
• ښاغلي خیرالدین مایل 50 کورنۍ

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند تر مشرۍ لاندی او د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، د اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د عامل پلاوي اداري او مالي مرستیال ښاغلي میرویس هوتک په ګډون د مدیره پلاوي سلاکارانو خپله ناسته  داتاق په مرکزي دفتر کې ترسره کړه.

ښاغلي مهمند سلاکارانو ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، د خصوصي سکتور د ستونزو هواري په برخه کې، ددی ډول ناستو په ارزشت خبرې وکړی او ددی ډول ناستو په بیا بیا جوړیدو يې ټینګار وکړ.

ښاغلي مهمند د اجنډا پنځه موضوعګانې چې عبارت دي له (۱- د افغانستان د درملیزو خدماتو اتحادیې د اعتصاب ستونزه او د دوی غوښتنې ۲- د هیواد د ترانسپورت معیاري کولو او د تیلو واردولو مسله ۳- د اپټا تړون پای ته رسیدل او د دغه تړون د موادو بیا کتنه ۴- د چین او ترکيې هېواد د ویزو په ترلاسه کولو کې د افغان سوداګرو ستونزې ۵- د هوايې شرکتونو ستونزې او د حکومت لخوا د سبسایډونو نه تادیه کول ګډونوالو ته وړاندې شوې او ګډونوالو يې په اړه خپل نظریات او وړاندیزونه وړاندې کړل.

ښاغلي شیرین اغا سخي د خصوصي سکتور او د درملیزو خدماتو اتحادیې له مشورې پرته د عامې روغتیا وزارت مقرره نیمګړې وبلله او ټینګار یې وکړ چې دغه وزارت باید د قانوني او غیر قانوني درملو لست جوړ او د درملو د انحصار مخه ونیسي.

ښاغلي مهمند د درملیزو خدمتونو اتحادیې له رئیس ښاغلي محمد محسن ساحل پرواني څخه وغوښتل چې خپل وړاندیزونه په لیکلې بڼه اتاق ته وسپاري ترڅو اتاق د عامې روغتیا وزارت سره په دې موضوع بحث وکړي او د حل مناسبې لارې چارې ورته ولټوي.

د ټرانسپورټي شرکتونو په معیاري کولو او د تیر سیستم په برخه کې د شتو ستونزو او ننګونو په اړه هم خبرې وشوې او ګډونوالو يې په اړه خپل نظرونه څرګند کړل.

د اپټا تړون د مودې پای ته رسیدو موضوع د ښاغلي خانجان الکوزي لخوا توضیح شوه او هغه دا هم وویل "د اپټا تړون پخوا د پاکستان په ګټه او د افغانستان په زیان وه، خو موږ وکولی شول چې د سوداګرۍ او صنعت وزارت د ګډو همکاریو په پایله کې د خصوصي سکتور نظرونه په دی تړون کې ځای پر ځای او د تمدید نېټې د پای ته رسیدو مخکې يې دواړه هېوادونه لاسلیک کړي."

د افغان سوداګرو لپاره د چین او ترکیې ویزو ترلاسه کولو ستونزو ته د پای ټکي کیښودو لپاره، د غونډې غړو وویل چې د اړوندو وزارتونو او چینایي او ترکي سفارتونو سره په همغږۍ باید دی ستونزې ته د حل لارې چارې ولټول شي.

وروستۍ مسله د هوايې دهلیزونو ستونزې او د دولت لخوا هوایی شرکتونو ته د سبسایډي پیسو په وخت نه ورکولو موضوع وه. د هوایی شرکتونو استازي یادونه وکړه چې که څه هم د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هڅو له امله، د تیرو پنځو میاشتو په جریان کې ۴۰٪ کرایې د دولت لخوا تادیه شوي، مګر پاتې ۴۰٪ باید ژر تر ژره تادیه کړی شي.

ښاغلي مهمند او ښاغلي الکوزي وویل حکومت ژمن دی چې هوايې شرکتونو ته د سبسایډي پیسې تادیه کړي. نوموړو د مالیې له محترم وزارت څخه وغوښتل ترڅو د تازه میوو صادراتو موسم  رارسیدو دمخه پاتې ۴۰سلنه تادیه کړي ترڅو د هېواد صادرات د هوایی دهلیز له لارې له ستونزو سره مخ نشي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې او د اتاق د مدیره پلاوي غړي عصمت الله وردګ د روشن مخابراتي شرکت له عمومي رئیس ښاغلي نور عالم حکیم یار سره د لیدنې په ترڅ کې د اړوندو حکومتي ادارو سره د روشن مخابراتي شرکت په شتو ستونزو خبرې اترې وکړی.
 
ښاغلي نور عالم حکیم یار د روشن مخابراتي شرکت په لاره کې د پرتو ستونزو یادولو ترڅنګ، د (ATRA) ادارې په وروستیو کړنو نیوکه وکړه او زیاته يې کړه چې د نوموړې ادارې کړنې د روشن مخابراتي شرکت په فعالیتونو کې د خنډ لامل ګرځي او یو لړ ستونزې يې هم رامنځته کړي دي.
 
ښاغلي حکیم یار په ۲۰۱۷ زیږدیز کال کې د روشن په مرکزي دفتر باندی ترهګر برید یادولو ترڅنګ زیاته کړه " د حکومت لخوا شوې ژمنې ندي پوره شوي او حکومت د هغې تیرو پریکړې سره سم عمل نه کوي چې په قسط وار شکل خپله باقیداري روشن شرکت ته ورکړي بلکه په روشن دفتر فشار واردوي چې د حکومت باقیداري ورکړي."
 
نوموړي د خپلو خبرو په دوام کې وویل چې په ۲۰۲۰ زیږدیز کال کې روشن مخابراتي شرکت حکومت ته ۳.۴ میلیارده افغانۍ تادیه کړي دي چې د حکومت د عوایدو ۲۰ سلنه تشکیلوي.
 
ښاغلي حکیم یار د روشن مخابراتي شرکت ستونزو د حل او حق غوښتنې په برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي عطايې ښاغلي حکیم یار ته د ښه راغلاست ویلو او د روشن مخابراتي شرکت ستونزو اوریدو وروسته وویل "د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د روشن مخابراتي شرکت ستونزې د چارو ادارې له اړوندې څانګې سره شریکې کړي ترڅو هغوی يې د جمهوري ریاست سره شریکې او د حل لارې ورته ولټوي او همدارنګه یادې ستونزې يې د ولسي جرګې د مواصلاتو او مخابراتو کمیسیون سره هم د له منځه وړلو په موخه شریکې کړي دي."
 
ښاغلي عطايې مخابراتي شرکتونه په هېواد کې تر ټولو ستر پانګه اچوونکي وبلل او زیاته يې کړه چې نوموړي شرکتونه نه یواځې داچې خلکو ته مخابراتي خدمتونه وړاندی کوي بلکه هېواد ته ډیر زیات عواید هم راوړي.
نوموړي ژمنه وکړه چې اتاق به د روشن مخابراتي شرکت د ستونزو په له منځه وړلو کې خپلې هیڅ ډول مرستې او همکارۍ ونه سپموي.
 
ښاغلي عصمت الله وردګ په هېواد کې د مخابراتي شرکتونو ارزښت ته د اشارې کولو ترڅنګ، زیاته کړه "موږ ژمنه کوو چې اتاق به د روشن مخابراتي شرکت د ستونزو په له منځه وړلو او حق غوښتنې په برخه کې خپل ټول امکانات په کار واچوي او د نوموړي شرکت د ستونزو هواري لپاره به کوټلي ګامونه پورته کړي."

د افغانستان د درملو اتحاديې او درملو واردوونکو شرکتونو د يوې اونۍ راهیسې د خپل کاري اعتصاب په لړۍ کې نن یو ځل بیا د حکومت له خوا د درملو د انحصاري کولو طرحې د لغو غوښتنه وکړه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند او د اتاق د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي د درملو اتحاديې په غونډه کې چې په پروان هوټل کې جوړه شوې وه، د ګډون کولو ترڅنګ، د دوی د غوښتنو ملاتړ وکړ.

ښاغلي مهمند وویل "دولت مخکې له دی چې د درملو د انحصاري کولو طرحه په خپل سر عملي کړي، باید د هېواد خصوصي سکتور په ځانګړی توګه د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سره يې شریکه کړې وه."

ښاغلي مهمند زیاته کړه "درملیز خدمتونه او درملتونونه د خصوصي سکتور یوه لویه برخه تشکیلوي چې د ۲۵۰ زره تنو څخه زیات وګړي په مستقیم او غیر مستقیم ډول په دی سکتور کې په کار بوخت دي او دولت باید د دوی غوښتنو او وړاندیزونو ته د هو ځواب ووایې."

ښاغلي شیرین آغا سخي د درمل واردوونکو شرکتونو د غوښتنو څخه د ملاتړ ترڅنګ، زیاته کړه "اتاق د درمل واردوونکو شرکتونو د شتو ستونزو په له منځه وړلو او د دوی غوښتنو ته د هو ځواب پیداکولو په برخه کې هر ډول همکارۍ کولو ته ژمن دی"

د یادوني وړ ده، چې د درملیزو خدمتونو او روغتیايې تجهیزاتو اتحاديې نه یواځې دا چې په کرونايې سختو شرایطو کې د خلکو درملیزې اړتیاوې پوره کړي بلکه عامې روغتیا او د هېواد روغتونونو ته يې د یو میلیون ډالرو په ارزښت روغتیايې تجهیزات په وړیا ډول ورکړي دي.

مقالات دیگر...