د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې د جي آی زیډ مؤسسې د مسلکي تعلیماتو مسؤل ښاغلي برایر، د څیړنې مسؤل ښاغلي وینس زنګر، او د همغږۍ مسؤلې آغلې سانیا سره د یوې آنلاین لیدنې په ترڅ کې په افغانستان کې د (GIZ) مؤسسې د پروژو او په افغانستان کې يې د عملي کیدو په برخه کې د اتاق رول په اړه خبرې اترې وکړی.

په دی ناسته کې چې د اتاق د نړیوالو اړیکو ډیپارټمنټ مسؤل هم ګډون درلود، ښاغلي عطايې د جي آی زیډ مؤسسې مسؤلینو ته د اتاق د کړنو په اړه مالومات وړاندی کړل او د دواړو ادارو ترمنځ د همکارۍ غوښتونکی شو.

ښاغلي عطايې وویل چې د کرونا ویروس د جي آی زیډ مؤسسې په پروژو باندی ناوړه اغیزې کړي او دی ته اړتیا ده چې یو ځل بیا ګډو همکاریو ته مټې راونغاړو.

د عامل پلاوي سرپرست رئیس زیاته کړه "اتاق د جی آی زیډ مؤسسې په مرسته په هېواد کې د دوامداره سروې ګانو او راستنیدونکو ځوانانو کې د سوداګریزو مفکورو پیداکولو په موخه د پروګرامونو په لاره اچولو کې اړین رول لوبولې دی."

ښاغلي عطايې په مختلفو برخو کې د جي آی زیډ مؤسسې د همکاریو ستاینې ترڅنګ، ددی همکاریو په دوام ټینګار وکړ او په هېواد کې يې د پراخیتايې پروژو په تطبیق او د پانګه اچونې زیاتوالي په برخه کې يې دا همکارۍ اغیزمنې وبللې.

د اتاق د نړیوالو اړیکو مسؤل د اتاق او جي آی زیډ په تل پاتې اړیکو د ټینګار ترڅنګ، په افغانستان کې د جي آی زیډ مؤسسې د پراختیايې پروژو په تطبیق کې د نوموړې مؤسسې مالي مرستې اړینې وبللې. هغه همدارنګه، د افغاني محصولاتو او اقتصادي پروګرامونو د څیړنې په موخه د یو څیړنیز مرکز جوړولو غوښتنه وکړه.

د جي آی زیډ مؤسسې مسؤلینو وویل "ډیر ژر به د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق کې د شرکتونو او صنعتکارانو لپاره په تخنیکي او فني برخو کې د روزنیزو او مسلکي پروګرامونو لړۍ پیل کړي او د سوداګرو، پانګه اچوونکو او صنعتکارانو د بلنې به برخه کې يې د اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه."

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، یو شمیر سوداګرو او رخت ‏واردوونکو د ګمرکونو او عوایدو له معین ښاغلي عالم شاه ابراهیمي، د ګمرکونو له عمومي رئیسې آغلې آمنې احمدي او د ماليې ‏وزارت د ګمرکونو له عمومي رئیس ښاغلي محمد عمر مهمند سره د لیدنې په ترڅ کې د رخت واردوونکو په شتو ستونزو خبرې اترې ‏وکړی‎.
 
د رخت واردوونکو د کابل ګمرک ګرځنده ساتونکو ټولي له خوا ددوی د وارداتي توکو وسایطو توقف ستونزه د ګمرکونو مسؤلینو سره ‏شریکه او د ګمرکونو له مشرتابه څخه يې ددی ستونزې د له منځه وړلو غوښتنه وکړه‎. ‎
ښاغلي مهمند د ګمرکونو مشرتابه ته د سوداګرو له لوري د ګمرکي محصول تادیه کولو په برخه کې د روڼتیا ډاډ ورکړ او د ځنډول ‏شوو وسایطو د بیا خلاصیدو غوښتنه يې وکړه‎.
 
د ګمرکونو مسؤلینو د سوداګرو او رخت واردوونکو ستونزو اوریدو او د ښاغلي مهمند غوښتنې وروسته، د ځنډول شوو وسایطو د بیا ‏خلاصیدو امر صادر کړ چې یو ساعت وروسته ټول هغه ګاډي یا وسایط چې خپلې ګمرکي پروسې يې طی مراحل کړې وې، د تللو ‏اجازه ورته ورکړل شوه‎.‎
 
ښاغلي مهمند د ګمرکونو له مشرتابه څخه ددی بیړني ګام پورته کوو په پار مننه وکړه او د دواړو ادارو د همکارۍ په دوام يې ټینګار ‏وکړ.‏

د اسلامي هېوادونو د سوداګرۍ، صنعت، او کرنې اتاق عمومي رئیس ښاغلي عبدالله صالح کامل تر ریاست لاندی د سوداګریزو اړیکو پراختیا او ګډو پانګه اچونو په موخه په جوړه شوې آنلاین غونډه کې د ۵۷ اسلامي هېوادونو اتاقونو رئیسانو، مرستیالانو، او سکرترانو او دافغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې ګډون کړی وه.
 
په دغه آنلاین غونډه کې چې د روان کال غويې په ۳۰مه جوړه شوې وه، ښاغلي عطايې په اسلامي هېوادونو حوزه کې د سیمه ایزې او اقتصادي همکارۍ په ارزښت خبرې وکړی.
 
ښاغلي عطايې په افغانستان کې د شتو پانګه ایزو فرصتونو په اړه د خبرو کولو ترڅنګ، د اقتصادي همکاریو پیاوړتیا او سترو شخړو حل په برخه کې د اسلامي هېوادونو سوداګرۍ، صنعت او کرنې اتاق رول اړین وباله. ښاغلي عطايې د دی غونډې ټولو ګډون کوونکو څخه وغوښتل چې د اسلامي هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو پراختیا، ګډو پانګه اچونو، او د تجربو انتقال په برخه که خپلې همکارۍ لا پسې زیاتې کړي.
 
پدې ناسته کې، هر غړي هیواد د پانګوونې او سوداګرۍ پراخولو څرنګوالي په اړه خبرې وکړې او په خپلو هیوادونو کې يې د پانګوونې فرصتونو یادونه وکړه. همدارنګه، د عمومي مجلس د اجندا سره سم، د ۲۰۲۱ څخه تر ۲۰۲۵ کلونو پورې د مالي او مدیره پلاوي ټاکنو غړیو پریکړه وکړه چې د پایلې په توګه د ۱۹ غړو هیوادونو سوداګرۍ اتاقونه د نورو غړو لخوا د نوموړي اتاق د مدیره پلاوي غړو په توګه وټاکل شول.
 
د اسلامي هېوادونو د سوداګرۍ، صنعت، او کرنې اتاق د اسلامي هېوادونو د ۵۷ سوداګریزو اتاقونو څخه جوړ چې په ۱۹۷۹ کال کې د اسلامي همکارۍ سازمان (OIC) په واسطه تاسیس، او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په ۲۰۰۸ زیږدیز کال کې ددی اتاق غړیتوب ترلاسه کړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار تر ریاست ‏لاندی د اتاق د مدیره پلاوي یوولسمه ناسته د اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي ‏محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي پانګه اچونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د ‏مدیره پلاوي د خدماتو مرستیال ښاغلي نصیر احمد عرب، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ‏ښاغلي شفیق الله عطايې، د مدیره پلاوي د دار الانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز ‏باز، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي نړیوالو اړیکو ‏رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د مدیره پلاوي غړیو هر یو خان جان الکوزي، ‏ذکریا بریالي، احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، جان آقا صادقي او احمد شکیب احمدیار، د ‏څارنې پلاوي رئیس ښاغلي عبدالحامد محیدي او د نوموړي پلاوي غړي ښاغلي ناصر ‏صمیم په ګډون د اتاق د غونډو په عمومي تالار کې چې د کابل په شهرنو کې موقعت ‏لري، ترسره شوه‎.‎
 
ښاغلي خان محمد سرفراز باز د غونډې اجنډا ګډون کوونکو ته وړاندی کړه او ښاغلي ‏شفیق الله عطايې د عامل پلاوي کاري راپور او وړاندیزونه غونډې ته مطرح کړل‎. ‎
 
ښاغلي توکل احمدیار د عامل پلاوي وړاندیزونو اوریدو وروسته، غړیو ته په مرکز او ‏ولایاتو کې د ښو خدمتونو وړاندی کولو، د عوایدو زیاتوالي، د اړتیا په صورت کې د ‏نوو اتاقونو رامنځته کولو او د مرکزي اتاق تعمیر لپاره د ځمکې رانیوو په برخه کې ‏لازمې لارښوونې وکړې‎.‎
 
ښاغلي مهمند او ښاغلي صافي د ولایتي اتاقونو وضعیت او د پورونو ترلاسه کولو په اړه ‏خبرې وکړې، ښاغلي نصیر احمد عرب د مدیره پلاوي کاري کړنلارو او د اتاق د ‏آرشیف پراختیا په اړه خبرې وکړې او ښاغلي شیرین آغا سخي د اتاق د مالي راپورونو ‏په اړه خپل نظرونه څرګند کړل‎. ‎
 
په یاده ناسته کې په لاندی موضوعګانو د مفصلو خبرو اترو وروسته، لازمې پریکړې ‏ونیول شوې‎:‎
- د اتاق عامل ریاست مختلفو شعبو کې پراختیا او سمون راوستل‎
- په هوايې ډګر کې د مدیره پلاوي غړیو ته د‎ (VIP) ‎کارتونو ترلاسه کول
- د اجرائیه کمېټې او مدیره پلاوي کاري کړنلارې‎ ‎
- د هلمند ولایتي اتاق بیا احیا
- د اړتیا په صورت کې، د تورخم اتاق رامنځته کول
- د اجرائیه کمېټې د دیارلسمې او څوارلسمې ناستې پریکړو تصویبول

د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزیر ښاغلي نثار احمد غوریاني، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار، د اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د اتاق د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، یو شمیر سوداګرو، پانګه اچوونکو او د هېواد تولیدوونکو د افغانستان د تولیدي صنایعو نندارتون د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزارت د نندارتونونو په ریاست کې پرانسته.
 
ښاغلي غوریاني په خپلو ویناو کې د کورنیو تولیداتو زیاتیدونکي ودې ته په اشارې کولو سره زیاته کړه چې د هېواد ۴۸ تولیدي اقلام ۱۰۰ فیصده ځان بسیا او ۱۲ اقلام ۵۰ سلنه ځان بسیا دي. او زیاته یې کړه چې د ځیني کرنیزو ماشینونو تولید کې د ځان بسیاینې سربیره، د منځنۍ آسیا یو شمیر هیوادونو ته هم صادروو.
 
نوموړي د هوایی دهلیز له لارې د صادراتو بیا پیل کول، په نړیوالو نندارتونونو په ځانګړی توګه د دوبۍ په نندارتون کې د کورنیو تولیداتو نندارې ته کیښودل او په مرکز او د هیواد په څلورو نورو زونونو کې د دایمي نندارتونونو تاسیس کول یاد کړل.
 
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند په خپله وینا کې وویل چې که څه هم موږ په تیرو پنځو کلونو کې د کورنیو تولیداتو په ډګر کې د ښې ودې شاهدان یو، خو تیرکال د کرونا پیښې په دغې لړۍ باندی خپلې منفي اغیزې پریښودې.
 
ښاغلي مهمند سوداګري، پانګه اچوونه او صنعت یو د بل لپاره لازم او ملزوم بللو ترڅنګ زیاته کړه "موږ غواړو چې دولت د سوداګرۍ، پانګه اچوونې او صنعت په برخو کې د ملاتړ ترڅنګ، پانګه اچوونکو ته په لویو او بنسټیزو پروژو لکه د برېښنا تولید کې د پانګه اچوونې زمینه برابره کړي."
 
ښاغلي مهمند د خپلو خبرو په پای کې، د دولت له لوري په پانګه اچوونه، سوداګرۍ، د قوانینو په اصلاح، زیربناوو لکه ځمکه، برېښنا او امنیت راوستو په برخه کې د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو غوښتنه وکړه او د حکومت څخه يې د کندهار ولایت صنعتي پارک د بیا احیا او په نورو ولایتونو کې د صنعتي پارکونو د جوړولو غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي خان جان الکوزي د هېواد په اقتصادي لوړتیا کې د سوداګرو او پانګه والو رول ته په اشارې کولو سره زیاته کړه "د سردار محمد داود خان د واکمنۍ پر مهال د هېواد خصوصي سکتور د هېواد ۴۵ سلنه عواید تامینول."
نوموړي هیله څرګنده کړه چې د حکومت د پاملرنې په پایله کې به یوه ورځ تولیدي ځان بسیاینې ته ورسیږو او د صادراتو په برخه کې به د زیاتوالي ګواهان واوسو.
 
ښاغلي الکوزي د خپلو خبرو په پای کې وویل "موږ د دایمي نندارتون د رامنځته کولو طرحې څخه ملاتړ کوو او ډاډ درکوو چې د هېواد سوداګر او پانګه وال يې د جوړولو په برخه کې هر ډول همکارۍ ته چمتو دي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د نړیوالو اړیکو او د پالیسیو او خدمتونو ډیپارټمنټونو مسؤلینو د اسلامي هېوادونو د سوداګرۍ، صنعت او کرنې اتاق چې ۵۷ غړي لري د سکرتر جنرال ښاغلي یوسف حسن خلاوي سره د آنلاین ناستې په ترڅ کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د نوموړو ۵۷ غړیو اتاقونو د اړیکو په غښتلتیا ټینګار وکړ.
 
ښاغلي عطايې ددی ناستې بنسټیزه موخه افغان سوداګرو او پانګه اچونکو ته د لازمو آسانتیاوو رامنځته کول او د اړیکو ښه والې په ګوته کړ.
 
ښاغلي عطايې ښاغلي یوسف حسن خلاوي ته د اتاق د فعالیتونو په اړه د مالوماتو وړاندی کولو ترڅنګ، وویل چې اتاق د ۹۰ کلونو راهیسې افغان سوداګرو او پانګه اچوونکو ته د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو او ددوی د ستونزو د له منځه وړلو په برخه کې هلې ځلې کوي او دی هڅو ته به راتلونکی کې هم دوام ورکړي.
 
ښاغلي خلاوي د سوداګرۍ پیاوړتیا او کارکوونکو لوړتیا په برخه کې لاندې ژمنې وکړی:
• د علمي او مسلکي زدکړو په موخه د (Islamic Academy) په نوم یو روزنیز مرکز جوړل
• د قهوې، چای او ککو په سکتورونو کې دوه ناستې د آذربایجان او اندونیزیا هېوادونو کې دایرول چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق هم پکې ګډون کول شي
• د افغانستان د سوداګرۍ اتاق ته د حلال سرټیفیکیټ ورکول
 
ښاغلي عطايې د ښاغلي خلاوي څخه وغوښتل چې د اتاق کارکوونکو د وړتیا لوړونې او په افغانستان کې د پانګونې لپاره د بهرنیو پانګه والو هڅونې په برخه کې همکاري وکړي.
 
ښاغلي خلاوي د ښاغلي عطايې خبرو تائیدولو ترڅنګ، زیاته کړه "د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق دی خپل وړاندیزونه په معلومو برخو کې د ICCIA مشرتابه پلاوي ته وړاندی، تر څو هغوی يې د خپلو غړیو سره شریک، او په مختلفو برخو کې پانګه اچونه جذب کړی شي.
 
په پای کې ښاغلي خلاوي ژمنه وکړه چې د ګډې پانګه اچونې ودې په موخه به په نږدی راتلونکی کې یو نندارتون په لاره واچوي.

مقالات دیگر...