د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي سید جاوید برهان، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د اتاق د مدیره پلاوي غړي او د ټرانسپورټ کمېټې رئیس ښاغلي فواد احمد دوست او د بامیانو ولایتي اتاق رئیس او د ټرانسپورټ کمېټې مرستیال ښاغلي لطف الله امیني په أفغانستان کې د نړیوال ځمکني ټرانسپورټ اتحاديې یا IRU استازولۍ تاسیس کولو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
په دې ناسته کې د نړیوال ځمکني ټرانسپورټ اتحاديې IRU پروژې د اهمیت او د (TIR) د فعالیتونو او تطبیق پر وړاندې د ننګونو، د دغې پروژې په تطبیق کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د رول په اړه د لا زیاتې همغږۍ، د ترانسپورتي شرکتونو لپاره د تخنیکي روزنې او د موټر چلوونکو د ظرفیت لوړولو او د اتاق او د ترانسپورت وزارت تر منځ د لا ډیرې همغږۍ رامنځته کولو په اړه خبرې وشوې او د سوداګرۍ اتاق مشرتابه په دې اړه خپل نظرونه څرګند کړل.
 
په دې کتنه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق کې د اکاډمۍ د جوړولو په اړه د عملي اقداماتو، د ترانسپورت وزارت په همکارۍ د ټرانسپورټي شرکتونو او بارکوالۍ د وضعیت د هر اړخیزې ارزونې او د بېلابېلو سکتورونو د جلا کولو په اړه هم خبرې وشوې.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي جان آقا صادقي او احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د عامل پلاوي د نړیوالو اړیکو ډيپارټمنټ مسؤل ښاغلي امید غفورزي د اتاق په مرکزي دفتر کې د غذايي امنیت اسلامي سازمان (IOFS) له سکرتر جنرال ښاغلي یرلان بی دولت، د یادې ادارې د بشري مرستو او همکاریو رئیس ښاغلي دولت امبردییف او د یادې ادارې د اړیکو مسؤل ښاغلي عبدالله منافع مطولو سره د لیدنې په ترڅ کې، په افغانستان کې د غذايي امنیت اسلامي سازمان پروژو تطبیق برخه کې د اتاق د همکاریو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
په پیل کې ښاغلي یرلان بی دولت له اتاق څخه د دې غونډې د تنظیمولو لپاره مننه وکړه او د غذايي امنیت اسلامي سازمان (IOFS) د پروګرامونو چې د روان کال په جنورۍ کې يې د اسلامي هیوادونو د سازمان او اسلامي هېوادونو سره د افغانستان له خلکو سره د همکارۍ تفاهم ليک لاسليک کړ، معلومات وړاندې کړل او د دغې ادارې تر چتر لاندې د پروژو د پلي کولو په برخه کې يې د اتاق د تخنيکي همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي یرلان بی دولت د دغه سازمان د ۱۰ کلنې ستراتیژۍ په اړه چې ۵ بنسټونه او ۱۶ پروګرامونه پکې شامل دي، وویل "موږ په دې غور کوو چې څنګه کولای شو د اسلامي هېوادونو له اړتیاوو سره سم حلال خوراکي توکي چمتو کړو. هغه وویل، د غذايي امنیت اسلامي سازمان (IOFS) اصلي موخه اقتصادي وده، ټولنیزه وده او د سوداګرۍ ساتنه ده او په افغانستان کې د روانو پروژو په اړه یې لاندې معلومات وړاندې کړل:
• د غذايي امنیت اسلامي سازمان (IOFS) له قزاقستان څخه د غنمو او اوړو د مرستې پروژه او د افغانستان خلکو ته یې لېږدول
• د غنمو د تولید لپاره د ماشینونو او اصلاح شویو تخمونو په برخه کې د افغان بزګرانو د ظرفیت لوړول او مرسته
• د خوراکي توکو صنعت ته وده ورکول او د تولید د ودې او د کار پیدا کولو لپاره ارزښت لوړول
• د افغانستان د خلکو لپاره د څښاک د پاکو اوبو برابرول
 
ښاغلي بي دولت وويل "د سوداګرۍ پراختيا د دواړو هېوادونو، قزاقستان او افغانستان په ګټه ده او چمتو دى، چې له دولت سره په همغږۍ د دواړو هېوادونو ترمنځ د نندارتونونو، سوداګريزو اړيکو کنفرانسونو او سوداګريزو غونډو په جوړولو کې همکاري وکړي." نوموړي له اتاق څخه وغوښتل، چې د افغانانو د اړتيا وړ خوراکي توکو په اړه خپل وړانديزونه شريک کړي، ترڅو قزاقستان يې ورته چمتو کړي.
 
ښاغلي مهمند ښاغلي یرلان بی دولت او ورسره ملګري ټیم ته د ښه راغلاست پرمهال وویل "لکه څنګه چې مو په تیرې ناسته کې ژمنه کړې وه، چې په افغانستان کې د پروژو د پلي کیدو په برخه کې په ځانګړې توګه د لویو کرنیزو پروژو د ارزښت اضافه کولو برخه کې همکارۍ ته چمتو یو. هغه زیاته کړه: "څرنګه چې د افغانستان کرنه میکانیزه نه ده، نو اړینه ده چې د دې ادارې په مرسته د افغانستان د خوراکي توکو د صادراتو په برخه کې د حلالو خوړو سندونه چمتو او صادرات زیات کړي."
 
ښاغلي مهمند په افغانستان کې د ښه امنیتي وضعیت او په اوسني وخت کې د اداري فساد د کموالي یادونه وکړه او د حلالو خواړو د برابرولو او د دغې ادارې د نورو پروژو د تطبیق په برخه کې یې د اتاق د همکارۍ ډاډ ورکړ. هغه له جنوبي اسیا سره د منځنۍ اسیا د هېوادونو د ترانزیت په برخه کې د افغانستان جغرافیوي موقعیت مهم وباله او د افغانستان او قزاقستان د ګډ سوداګریز کنفرانس د جوړېدو هرکلی یې وکړ او په کابل کې یې د دغه کنفرانس کوربه توب ته چمتووالی وښود.
 
د اتاق لومړي مرستیال په افغانستان کې د پانګونې د ښه فرصتونو په ځانګړي توګه د روغتیا او برېښنا د تولید په برخه کې یادونه وکړه او د خوړو د خوندیتوب له سکرتر جنرال څخه یې وغوښتل چې له خپلو غړو هېوادونو سره اړیکه ونیسي او هغوی په افغانستان کې پانګونې ته وهڅوي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند آلمان ته د خپل کاري سفر په ترڅ کې، د ایسن ښار د سوداګرۍ او صنعت اتاق له رئيس ښاغلي میکل، ښاغلي مولهایم او ښاغلي اوبرهاوزن، د افغان – جرمن پیوستون ټولنې رئیس ښاغلي دمبروسکي او د DMT Group رئیس ښاغلي الیاس عمر سره د لیدنې په ترڅ کې، د سوداګرۍ پراختیا او په افغانستان کې د بهرنې پانګه اچونې د جلب په اړه خبرې اترې وکړې.
 
ښاغلي مهمند د آلمان د ایسن ښار د سوداګرۍ او صنعت له رئیس ښاغلي "مکله" سره په کتنه کې په افغانستان کې د پرمختګونو، د پانګونې د فرصتونو، امنیت او د فساد د له منځه وړلو په اړه خبرې وکړې. نوموړي د هېواد د دفترونو او د سوداګريزو اړيکو پر پراختيا، د دواړو هېوادونو د اتاقونو ترمنځ پر ګډو پانګه اچونو، د اړيکو او همکاريو پر پراختيا ټينګار وکړ.
 
همدا راز ښاغلي مهمند د DMT ګروپ له رئیس ښاغلي دمبروسکي سره په کتنه کې دغه شرکت وهڅاوه چې په افغانستان کې د کانونو د سروې، او استخراج او معیاري کولو په برخه کې له شته فرصتونو څخه په ګټې اخیستنې سره په هېواد پانګه اچونه وکړي. د DMT ګروپ رئیس په دی برخه کې د خپلې لیوالتیا څرګندولو ترڅنګ، افغانستان ته د خپل استازي د راتګ او په افغانستان کې د پانګه اچونې څخه ډاډ ورکړ.
 
ښاغلي مهمند د افغان-المان د پيوستون د ټولنې له رئيس الياس عمر سره په جلا لیدنه کې، د سوداګريزو اړيکو د پراختيا، جرمني ته د افغاني محصولاتو د صادرولو او په افغانستان کې د پانګونې لپاره د الماني پانګوالو د جلبولو په برخه کې يې د ګډو همکاريو په اړه خبرې وکړې.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند د امین زونګ استخراجي او سوداګریز شرکت رئیس ښاغلي چین زونګ دونګ او د زمري کیانوال شرکت رئیس ښاغلي شیر علي ځدراڼ سره د لیدنې په ترڅ کې، په افغانستان کې د پانګه اچونې او چین ته د جلغوزیو صادرولو په اړه خبرې اترې وکړې.
 
ښاغلي دونګ په افغانستان کې د پانګه اچونې په تړاو په ځانګړې توګه د جلغوزیو د پروسس او چین ته يي د صادرولو برخه کې خپله لیوالتیا څرګنده او په دی برخه کې يي د خپل شرکت سره د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
نوموړي زیاته کړه چې دوی به پخوا د افغانستان جلغوزي د پاکستان څخه چین ته واردول، خو اوس چمتو دي چې د افغانستان جلغوزي په افغانستان کې وپیري او په مستقسیم ډول يي چین ته وارد کړي.
ښاغلي مهمند ښاغلي دونګ ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، په افغانستان کې د شتو پانګه ایزو فرصتونو په اړه خبرې وکړې او د افغان جلغوزیو پروسس او چین ته يي د صادرولو برخه کې د ښاغلي دونګ د لیوالتیا هرکلی وکړ.
 
ښاغلي مهمند په افغانستان کې د افغان جلغوزیو د پروسس او چین ته يي د صادرولو برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هر ډول همکارۍ ژمنه وکړه.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د افغان – امریکا اتاق ګډه آنلاین ناسته کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي سوداګریز مرستیال ښاغلي خیرالدین مایل احمدي، د اتاق د مدیره پلاوي پانګه ایز مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د افغان – امریکا اتاق مدیره پلاوي غړي ښاغلي جفري ګریکو، د اتاق د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي احمد ضیاء عظیمي شینوزاده او بهادر خیرخواه، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د اتاق د یو شمیر ډیپارټمنټونو مسؤلینو ګډون درلود.
 
غونډه په درېیو موضوعاتو (د سیاسي بدلون وروسته د افغانستان اقتصادي او سوداګریز وضعیت، د پانګونې جذب او د افغانستان – امریکا د اتاق راتلونکي پروګرامونه) تر بحث لاندې ونیول شوه او د اتاق د مشرتابه له خوا په ازاد بحث او د نظریاتو په وړاندې کولو سره پای ته ورسېده.
 
ښاغلي عطايي د ځینو مهمو موضوعګانو په اړه چې خصوصي سکټور ته یې جدي ننګونې رامنځته کړي، د بانکي ستونزو او د پیسو د راکړې ورکړې په ګډون د افغانستان د شتمنیو کنګل کېدل، چې یوه برخه یې د هېواد په خصوصي سکټور پورې اړه لري، په بېلابېلو پروژو کې د بهرنیو قراردادونو ځنډول چې خصوصي سکټور یې سخت اغېزمن کړی، او د بهرنیو تمویل کوونکو له خوا د دولتي سبسایډي قطع کول، په ځانګړې توګه د هوايي دهلېزونو او د افغانستان د صادراتو د پراختیا په برخه کې د افغانستان او امریکا د سوداګرۍ اتاق څخه يي د ستونزو د هواري لپاره د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي جفري ګریکو بیا د خصوصي سکټور د ستونزو د حل په برخه کې د اتاق د مشرتابه پلاوي هڅې وستایلې او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له هڅو او فعالیتونو څخه یې د افغانستان-امریکا اتاق ملاتړ څرګند کړ.
 
نوموړي د بانکي سیستم ستونزو ته د پای ټکي کیښودو په برخه کې، د امریکا د حکومت او اروپايي ټولنې له خوا د افغانیو د کنګل کېدو په اړه وویل چې د افغان-امریکا د سوداګرۍ اتاق د دې پیسو د ازادولو لپاره هڅې کوي، په ځانګړې توګه د افغانستان بانکونو له لارې خصوصي شرکتونو ته د ۵۷۱ میلیون ډالرو د ورکړې له تړون څخه خبر ورکړ.
ښاغلي ګریکو د افغانستان بانکونو وضعیت د ښه والي په موخه یادو بانکونو ته د بشردوستانه مرستو او د خصوصي شرکتونو پیسو لیږد او همدارنګه دغو بانکونو ته د پیسو د انتقال له لارې د افغاني بانکونو د ودې لپاره د افغان-امریکا د سوداګرۍ اتاق د هڅو ډاډ ورکړ.
 
جفري ګریکو په ۷ کاري ګروپونو کې د افغانستان – امریکا اتاق د کاري پلانونو په اړه چې پکې د سکتورونو (د کرنې او کرنیزو پروژو، مخابراتو، انرژۍ او کانونو، بانکدارۍ او مالي سیستم، د ښځو د اقتصاد پیاوړتیا، د چابهار کمیټه، د سوداګرۍ د شخړو د حل او د پانګونې مشورتي شورا) او د افغانستان خصوصي سکټور خپل ملاتړ څرګند کړ. نوموړي دغه راز په نږدې راتلونکي کې له ترکیې، متحده عربي اماراتو او قطر سره د افغانستان د اړیکو په اړه د خصوصي سکتور د غونډو د جوړېدو یادونه هم وکړه.
 
ښاغلي خیرالدین مایل احمدي له دې ناستې څخه د خوښۍ په څرګندولو سره هیله څرګنده کړه، چې د افغان – امریکا اتاق به د تل په څېر د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له فعالیتونو ملاتړ وکړي او د خصوصي سکتور د شته ستونزو په حل کې به همکاري وکړي.
 
هغه زیاته کړه، چې په هېواد کې له سیاسي بدلون وروسته د افغانستان خصوصي سکتور تر هر بل سازمان زیات زیانمن شوی دی.
ښاغلي مایل د سوداګرو د پیسو د انتقال په برخه کې د سوداګرو یوې تر ټولو جدي ستونزې ته په اشارې سره زیاته کړه "له شته ننګونو سره سره د هېواد سوداګرو خپل فعالیتونه بند نه کړل او په دې وتوانېدل چې د خوراکي توکو او لومړنیو اړتیاوو په برخه کې د خلکو اړتیاوې پوره کړي."
 
ښاغلي سلطان محمد صافي د افغان-امریکا اتاق څخه د دې غونډې د جوړیدو او د خصوصي سکتور د شته ستونزو د حل په برخه کې د ښې همکارۍ له امله د مننې کولو ترڅنګ، شتو ستونزو ته د پای ټکي کیښودو په موخه، د خصوصي سکتور د یو میلیارد څخه د زیاتو ډالرو د خوشې کولو، د نړیوالو بندیزونو څخه د سوداګرو او پانګوالو د پیسو لیږد معافیت؛ د افغانستان بانک د پیسو آزادول، د افغانستان د خصوصي سکتور له لارې د پروژو پلي کول؛ او د باور جوړونې کنفرانسونو د ترسره کولو په برخه کې مشخص وړاندیزونه وکړل.
 
ښاغلي صافي د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او خصوصي سکتور د یوه غیر سیاسي او بې پرې بنسټ په توګه یاد کړ او له نړیوالۍ ټولنې يې وغوښتل چې د افغانستان په اړه دی په خپلو پریکړو کې هڅه وکړي څو د افغانستان خصوصي سکتور ته زیان ونه رسیږي.
 
ښاغلي احمد ضیاء عظیمي شینوزاده د افغان – امریکا اتاق له خوا د اوو کاري ګروپونو د جوړېدو هرکلی وکړ او د نورو کمېټو تر څنګ یې د روغتیا کمېټې پر جوړېدو او همدارنګه د روغتیا سکتور د ودې او په دې برخه کې د پانګونې د جلبولو لپاره خپل رغوونکي وړاندیزونه مطرح کړل او ښاغلي ګوریکو هم د روغتیا کمېټې جوړیدو برخه کې د ښاغلي شینوزاده وړاندیز ومانه.
 
په پای کې، ښاغلي ګوریکو د اتاق د مشرتابه پلاوي له خوا وړاندې شوي نظریات او وړاندیزونه ومنل او د افغان-امریکا اتاق ملاتړ څخه يي په یاده برخه کې ډاډ ورکړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام د دوامداره پراختیايي موخو د فتر مالي متخصص ښاغلي فواز صبري او د یاد دفتر د اقتصادي چارو متخصصین هر یو ښاغلي شین او نسیم عطايي او د بانکولۍ متخصص ښاغلي قدیر سره د لیدنې په ترڅ کې، له سیاسي بدلونونو وروسته، په هېواد کې د اقتصادي وضعیت، خصوصي سکتور فعالیتونو او د بانکولۍ سیستم په اړه خبرې اترې وکړې.
 
په دی ناسته کې چې د اتاق د نړیوالو اړیکو ډیپارټمنټ مسؤل ښاغلي امید غفورزي هم ګډون درلود، ښاغلي عطايي په هېواد کې له سیاسي بدلونونو وروسته د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د اقتصادي فعالیتونو او په خصوصي سکتور باندی يې د اغیزو په اړه مفصلې خبرې وکړې.
 
ښاغلي عطايي د UNDP له مسؤلینو وغوښتل څو د خصوصي سکتور وړتیا لوړونې پروژو تطبیق او د خصوصي سکتور کنګل شویو پیسو آزادولو برخه کې همکاري وکړي.
د UNDP مسؤلینو د هېوادوالو اقتصادي وضعیت ښه والي، د خصوصي سکتور په ځانګړې توګه د متشبثو ښځو وړتیا لوړونې او د خصوصي سکتور د کنګل شویو پیسو آزادولو برخه کې د خپلې بشپړې همکارۍ ډاډ ورکړ.

مقالات دیگر...