د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند جرمني ته د خپل سفر په جریان کې د صادراتو کمېټې رئیسې او د آسیا اقتصادي مسؤلې آغلې هیلین رانګ سره لیدنه ترسره کړه او د دواړو هېوادونو د سوداګرۍ او پانګه اچونې پراختیا او جرمني ته د افغانستان د صادراتو په زیاتوالي خبرې اترې وکړې.

ښاغلي مهمند د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د تېرو ۹۰ کلونو د فعالیتونو او له جرمني سره د ښو سوداګریزو او اقتصادي اړیکو په اړه مېرمن هیلین رانګ ته معلومات وړاندې کړل. نوموړي د افغانستان د صادراتي محصولاتو په تېره بیا د هېواد د غالۍ او تازه او وچې مېوې د صادراتو په اړه چې ښه او عضوي کیفیت لري یادونه وکړه او جرمني ته یې د افغانستان د محصولاتو د صادراتو د زیاتوالي په برخه کې د جرمني د صادراتو د کمېټې د همکارۍ غوښتنه وکړه.

ښاغلي مهمند په افغانستان کې د پانګونې د ښه چاپېریال، د برېښنا انرژۍ د تولید اړتیا او هغو تجربو ته اشاره وکړه چې جرمني په تېرو کلونو کې زموږ په هېواد کې د برېښنا د تولید په برخه کې کړې دي او په دې برخه کې یې د دواړو هېوادونو د خصوصي سکټور د ګډې پانګونې غوښتنه وکړه.

آغلې هیلن رانګ ښاغلي مهمند ته د ښه راغلاست ویلو ترڅنګ، د افغانستان د سوداګرۍ او صاداراتو او همدارنګه د برېښنا په برخه کې یې د معلوماتو له وړاندې کولو مننه وکړه. سربیره پردی، آغلې رانګ زیاته کړه چې جرمني له افغانستان څخه د وارداتو او د افغانستان د صادراتي محصولاتو د زیاتوالي او همدارنګه د بریښنا سکتور کې پانګونې ته لیواله دی.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار په افغانستان کې د USAID د ماموریت له رئیس ښاغلي شان کلاهان سره د لیدنې په ترڅ کې، د پراختیايي او کارموندنې پروژو تطبیق برخه کې د USAID ادارې سره د اتاق د همکاریو په اړه خبرې اترې وکړې.

ښاغلي شان کلاهان څرګنده کړه چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق هر اړخیزه همکاري د پراختیايي پروژو د ایجاد له لارې د افغانستان خلکو ته د کار او دندو د پیدا کولو لپاره اړین شرط دی. نوموړي دغه راز په دوحه کې د USAID دفتر د جوړېدو اعلان هم وکړ، چې د ده په وينا، د دغه دفتر له لارې به له افغان سوداګرو او پانګوالو سره همکاري وشي.

د USAID د ماموریت رئیس ټینګار وکړ چې د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له لارې موږ د افغانستان خصوصي سکتور ته زیری ورکوو، چې سره له دی چې په افغانستان کې د یو کال په اوږدو کې نه وو، خو بیا هم موږ له افغانستانه نه یو وتلي او غواړو چې د افغانستان له خلکو سره د افغانستان د خصوصي سکټور له لارې چې دوی په مختلفو برخو کې پانګونه کړې مرسته وکړو.

ښاغلي شان کلاهان زیاته کړه: د تیر کال په اوږدو کې ټولې هغه اساسي مرستې چې د افغانستان خلک ورته اړتیا لري د ملګرو ملتونو د دفترونو له لارې برابرې شوي دي او د اوس لپاره مو پریکړه کړې چې په افغانستان کې د خصوصي سکتور له لارې پراختیایي پروژې پیل کړو. که چیرې د سیمې خلکو ته د کار زمینه برابره شي نو اټکل کیږي چې په راتلونکو پنځو کلونو کې به په افغانستان کې پنځه میلیونه کسانو ته د کار زمینه برابره شي چې دا چاره د افغانستان د خصوصي سکتور له همکارۍ او مرستې پرته ناشونې ده.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق عمومي رئیس ښاغلي توکل احمدیار د دغه بهیر د هرکلي په ترڅ کې د خصوصي سکتور له لارې په افغانستان کې د پراختیايي او پانګونې د پروژو د تطبیق په برخه کې د هېواد د خصوصي سکټور په استازیتوب خپل چمتووالی څرګند کړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي خان جان الکوزي، محمد دواد سوسفزي او ضیاءالدین اچکزي د هلمند او کندهار ولایتونو کیماوي سرې واردونکو سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې، د دوی د شته ستونزو او حل لارو په اړه خبرې اترې وکړې.

د کیمیاوي سرې واردونکو سوداګرو په ځانګړې توګه د کندهار او هلمند سوداګرو د اتاق مشرتابه سره له پاکستان څخه د کیمیاوي سرې د واردولو په برخه کې شته ستونزې شریکې کړې او ویې ویل چې له دې کیمیاوي سرې څخه په پاکستان کې په پراخه کچه کار اخیستل کېږي. کروندګرو سره مرسته کوي چې ډېر حاصلات راټول کړي او په افغانستان کې ښې پایلې لري، خو افغانستان ته د یادې کیمیاوې سرې واردول منع دي.

دوی د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له مشرتابه وغوښتل چې د دوی ستونزې له دولتي چارواکو سره شریکې کړي او د حل په برخه کې ورسره همکاري وکړي.

ورپسې ښاغلي خانجان الکوزي د کیمیاوي سرې د واردولو په برخه کې د سوداګرو ستونزې تائید کړې او ویې ویل "د اتاق مشرتابه تل هڅه کړې چې د سوداګرو او د خصوصي سکتور د غړو ستونزو حل برخه کې کوټلي ګامونه پورته کړي."

ښاغلي الکوزي وویل "ستاسو ستونزې به د حکومت د اقتصادي کمېسیون په یوه غونډه کې مطرح کړو، څو د حکومت له لارې په لوړه کچه حل شي."

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي او د عامل پلاوي رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي د تازه میوو او سبزیجاتو سوداګرو سره د لیدنې په ترڅ کې، د دوی د شته ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.

د مېوې صادرونکو خپلې ستونزې په ځانګړې توګه د پاکستان له خوا په دې وروستیو کې له افغانستان څخه پر صادراتو د مېوو او سبزیجاتو د لګول شوي اضافي مالیې په اړه مطرح کړې او د دغو ستونزو د هواري لپاره یې له سوداګرۍ اتاق د مرستې او همکارۍ غوښتنه وکړه.

خان جان الکوزي د سوداګرو د ستونزو له اورېدو وروسته وویل چې، د دغو ستونزو د هواري لپاره به د حکومت په همکارۍ له پاکستاني لوري سره تماس ونیسو او یادې ستونزې ته د پای ټکي کیښودو په موخه به د افغانستان او پاکستان د ګډ اتاق له لارې ګامونه پورته کړی شي.

ښاغلي عطايي د سوداګرو د ستونزو په اړه وویل، چې د اتاق عامل پلاوي یې په اړه لازم تدابیر نیولي او هڅه یې کړې، چې د یادو ستونزو د حل په موخه له دولتي چارواکو سره اړیکه ونیسي.
هغه زیاته کړه، موږ له پاکستانه غواړو چې د نړیوالو سیمه ییزو سازمانونو لکه WTO، SAFTA او OPTA په نظر کې نیولو سره عمل وکړي او پر افغاني محصولاتو تعرفې او مالیات زیات نه کړي.

په پای کې پریکړه وشوه چې، د میوو او سبزیجاتو صادرونکو ټولې ستونزې به د خپلو اتحادیو له لارې په رسمي ډول د اتاق مشرتابه پلاوي شریکې ترڅو د حل برخه کې يې د رسمي لارو چارو څخه ګړندي ګامونه پورته کړی شي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي غړي ښاغلي احمد ضیاء عظمیي شینوزاده او د اتاق د عامل پلاوي رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي د روغتیا سکتور اتحادیو له مسؤلینو سره د لیدنې په ترڅ کې، د دوی د شته ستونزو په اړه خبرې اترې وکړې.

په لومړي سر کې، د اتحایو او انجمنونو مسؤلینو په مختلفو برخو کې د شته ستونزو په اړه خبرې وکړې او د یادو ستونزو حل برخه کې یې د اتاق د همکارۍ غوښتنه وکړه.

ورپسې احمد ضیا عظیمي شینوزاد د دغې ناستې ګډونوالو ته د روغتیا د خصوصي کمیټې د فعالیتونو په اړه معلومات ورکړل چې تر دې دمه یې په دې برخه کې د ستونزو د حل په موخه ترسره کړي دي او همدارنګه یې د عامې روغتیا وزارت له مسوولینو سره د لیدنو کتنو په اړه معلومات ورکړل. اتاق د روغتیا سکتور په ځانګړې توګه د خصوصي سکتور د ستونزو په اړه څو څو ځلې له دولتي چارواکو سره خبرې کړې او د حل غوښتنه یې کړې، خو په دې برخه کې د همغږۍ د نشتوالي له امله کومې مثبتې پایلې ته نه دي رسیدلي.
نوموړي زیاته کړه، که متحد واوسو، کولای شو ستونزو ته د پای ټکی کیږدو.

ښاغلي عطايي د روغتیا سکتور د اتحادیو د استازو د شته ستونزو د اوریدو په ترڅ کې په هغو غونډو کې د دغه سکتور د پراخ ګډون غوښتنه وکړه چې د روغتیا سکتور له خوا په لاره اچول کیږي او د رڼو ټاکنو له لارې د یادې کمېټې مرستیالان ټاکل کیږي. هغه زیاته کړه: د دې سکټور ستونزې تر هغو نه شي حل کېدای، تر څو معیاري خدمتونو ته ځان چمتو نه کړئ. هغه همدا راز ټینګار وکړ، چې د پرمختګونو په پام کې نیولو سره باید په خپلو فعالیتونو کې دقت وکړئ.

ښاغلي عطايي د غونډې له ګډونوالو وغوښتل، چې خپلې ستونزې، طرحې او نظریات په لیکلې بڼه د سوداګرۍ اتاق ته وسپاري، ترڅو د رسمي لارو چارو یې د حل لپاره لازم اقدامات ترسره شي.

په دې ناسته کې پرېکړه وشوه، چې په نږدې راتلونکي کې به دغه کمېټه د خپلو غړو د ټاکلو په موخه یوه غونډه جوړه کړي او د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له لارې به د خپل سکتور شته ستونزې له اړوندو دولتي چارواکو سره شریکې کړي.