د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان او د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي میرویس هوتک د ودانیزو شرکتونو له استازیو سره د لیدنې په ترڅ کې، د دوی د شته ستونزو او په پخواني حکومت کې د پروژو د تطبیق د پیسو نه ورکړې او یو شمیر نورو مسایلو په اړه يې خبرې اترې وکړې.

ښاغلي مهمند سوداګرو او د ودانیزو شرکتونو استازو ته د ښه راغلاست په ترڅ کې د زیربنایي پروژو په تطبیق کې د دغو شرکتونو رول ارزښتناک وباله او له هغوی یې وغوښتل چې د لویو او منځنیو پروژو د پیل او تطبیق په برخه کې خپل ظرفیتونه لوړ کړي.

د ودانیزو شرکتونو استازو د خپلو ستونزو په ځانګړي ډول په بانکونو کې د دوی د پیسو کنګل کیدل، د دولت او بهرنیو بنسټونو له خوا د دوی د پیسو نه ورکول، ودانیزو شرکتونو ته د حکومت نه پاملرنه، د مالیاتو د اسنادو نه څیړل، د ودانیو جوړولو برخه کې د کابل ښاروالۍ د اجازې نشتوالي او یو شمېر نورو ستونزو یادونه وکړه او د اتاق له مشرتابه یې وغوښتل چې د اړوندو ادارو په همکارۍ د دوی ستونزې هوارې کړي.

ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د فعالیتونو او لاسته راوړنو په اړه معلومات وړاندې کړل او وې ویل: د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د هېواد د خصوصي سکتور د ټولو غړیو ګډ کور دی او اتاق تل هڅه کوي چې سوداګرو او پانګوالو ته بهتر خدمات وړاندی کړي.

ښاغلي میرویس هوتک په راتلونکي کې د لا زیاتې همغږۍ د رامنځته کولو په موخه له اړوندو ادارو په ځانګړې توګه د ټولګټو وزارت سره د ګډې ناستې په ترسره کولو ټینګار وکړ او په یادو مواردو کې یې د اتاق د همکارۍ ډاډ ورکړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د ماليې وزارت د عوایدو عمومي رئیس ښاغلي شیر محمد مشفق، د عوایدو عمومي ریاست حقوقي خدماتو مسؤل ښاغلي ندا محمد صدیقي او د افغانستان د روغتیا اتحاديې مشرتابه پلاوي د هېواد د خصوصي روغتونونو د مالیاتو د ورکړې د څرنګوالي په اړه په جوړه شوې مشورتي ناسته کې ګډون وکړ.

ښاغلي مهمند د روغتیا سکتور له لوري هېوادوالو ته د معیاري او با کیفیته صحي خدماتو وړاندی کولو، په دی برخه کې په کور دننه د وړتیا لوړونې او د حد اکثر درملیزو امکاناتو برابرولو ستاینه وکړه او د ورکشاپونو له لارې په کور دننه د طبي وسایلو د ترمیم مسلکي کارکوونکو په وړتیا لوړونې یې ټینګار وکړ.

ښاغلي مهمند حکومت ته د خصوصي سکتور له لوري د ماليې ورکړه اساسي مکلفیت وباله او د عوایدو عمومي ریاست څخه يې د مالیاتي اسنادو طی مراحل، نورمونو او طرزالعملونو برخه کې د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو غوښتنه وکړه.

د افغانستان د روغتیا اتحاديې مشرتابه پلاوي د مالیاتي امورو تصفیې برخه کې د شته ننګونو یادونه وکړه او د هېواد مالیاتي سیستم سره يې د خصوصي روغتونونو د سیستمونو د پیوستون، له وړاندی د ۴ سلنې ماليې تادیې له منځه وړلو، پر ارزښت د زیاتې ماليې د تطبیق طرحې او یو شمیر نورو مسایلو کې يې د لازمو آسانتیاوو رامنځته کولو غوښتنه وکړه.

ښاغلي شیرمحمد مشفق د پورتنیو وړاندیزونو او ننګونو له اوریدو وروسته د هېواد د خصوصي سکتور لپاره د لازمو مالیاتي اسانتیاوو برابرول د خپل اساسي مسوولیت په توګه یاد کړ او د مالیاتي خدمتونو د بهتر کولو او د شته اصولو او میکانیزمونو د رعایت او تطبیق برخه کې يې د خپلو هر اړخیزو هڅو ډاډ ورکړ.

د خصوصي سکتور لپاره د ماليې وزارت د قوانینو او طرزالعملونو عامه پوهاوي پروګرام د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي سوداګریز مرستیال ښاغلي خیرالدین مایل احمدي، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، د ماليې وزارت د عوایدو ریاست تخنیکي مرستیال ښاغلي معراج محمد معراج او د خصوصي سکتور سوداګرو، پانګوالو او اتحاديو په شتون کې، د اتاق د کنفرانسونو په تالار کې جوړ شو.

ښاغلي مهمند د غونډې ګډونوالو ته د ښه راغلاست په ترڅ کې د عامه پوهاوي پروګرام پر اهمیت خبرې وکړې او ویې ویل: مالیه د هېواد د اقتصاد په وده کې اساسي اصل ګڼل کېږي او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د ماليې وزارت په همکارۍ سره هڅه کوي چې د ماليې برخه کې لازمې آسانتیاوې رامنځته کړي تر څو سوداګر وکولای شي خپلې ټولې مالیې په اسانۍ سره تصفیه کړي. هغه د هېواد له سوداګرو او پانګوالو وغوښتل چې د مالیې وزارت له قوانینو او طرزالعملونو سره سم خپل حسابونه تصفیه کړي.

معراج الدین معراج د مالیې وزارت له خوا د سوداګرو او د خصوصي سکتور د غړو لپاره د اسانتیاوو د رامنځته کولو، د ګمرکونو لپاره د پالیسیو او میکانیزمونو د رامنځته کولو، له اداري فساد سره د مبارزې، د رسمي اقتصاد د ودې لپاره د زمینې برابرولو او مالیې ورکولو ته د سوداګرو هڅولو په اړه خبرې وکړې او د خصوصي سکتور ټولو غړیو ته یې په دې برخه کې د لا زياتو اسانتياوو رامنځته کولو ژمنه وکړه.

ښاغلي الکوزي د سوداګرو د ستونزو د کمولو په برخه کې له مالیې وزارت سره د سوداګرۍ اتاق د هر اړخیزې همکارۍ ډاډ ورکړ او غوښتنه یې وکړه چې په راتلونکي کې هم ورته د پوهاوي پروګرامونه جوړ کړي.

ورپسې، د مالیې وزارت د عمومي ریاست د ماموریت په اړه د دې وزارت د تخنیکي ټیم لخوا معلوماتي پریزنټشن، د مالیې وزارت د عمومي ریاست لید، د مالیې تابع عواید، هغه عواید چې د مالیې څخه معاف دي، د مالیه ورکوونکو حقونه، د مالیاتو ډولونه، د مالیه ورکوونکو مکلفیتونه، د ماليې تادیه کولو برخه کې آسانتیاوې، غیر مجرا لګښتونه، مستقیمې مالیې، غیر مستقیمې مالیې، پر عایداتو ماليې، د ګټندویه راکړو ورکړو مالیې، موضوعي مالیې، ثابتې مالیې، د مالیو اظهار نامې، د اظهار نامو د سپارلو وخت او د مالیې ادارې د کارمندانو مکلفیتونه، حاضرو کسانو ته وړاندې شو.

ښاغلي شیرین اغا سخي، انجنیر سید جاوید برهان او نورو سوداګرو هم د شته ستونزو په اړه خبرې وکړې او د مالیاتو د تصفیې او نورو چارو په برخه کې یې د لا زیاتو اسانتیاوو غوښتنه وکړه.

په پای کې، ښاغلي خیرالدین مایل احمدي مالیاتي اسنادو څیړنې برخه کې د سوداګرو ستونزو، لوړو ګمرکي تعرفو، په بانکونو کې د سوداګرو د پیسو بندوالي، د صادراتي اظهارنامو نه څیړنه، په مالياتي کارکوونکو کې د لازمې وړتیا نه شتون، په ګمرکونو کې د اسیکیوډا سیستم عدم فعالیت او په ګمرکونو کې د اصلي انوایسونو نه څیړنې په اړه خبرې وکړې او په یادو برخو کې يې د سوداګرو ستونزو ته د حل مناسبو لارو چارو لټولو غوښتنه وکړه.

ښاغلي معراج ژمنه وکړه چې یادې ستونزې به د حکومت له لوړ پوړو چارواکو سره شریکې او هڅه به وکړي چې د پای ټکی ورته کیږدي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند او د اتاق د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي میرویس هوتک په داسی حال کې چې، د ماليې وزارت د عوایدو عمومي رئیس ښاغلي شیر محمد مشفق او د مرکزي زون د عوایدو رئیس ښاغلي انجنیر عبدالله يې ملتیا کوله د باغ قاضي منډوۍ د خوراکي توکو اتحاديې له رئیس عبدالغني او غړیو سره د لیدنې په ترڅ کې، د اصنافو د مالیاتو د تاديې پر څرنګوالي، د مالیاتو د محاسبې کړنلارې، د اصنافو د مالیاتو په تادیه کې د توازن رامنځته کولو او د مالیاتو په برخه کې د شته ستونزو لپاره د مناسبو حل لارو لټولو په اړه يې خبرې اترې وکړې.

ښاغلي محمد یونس مهمند په تېرو دوو کلونو کې د هېواد بازارونو ته د خامو موادو د برابرولو په برخه کې د خوراکي توکو د سوداګرو د هلو ځلو او فعالیتونو د قدردانۍ په ترڅ کې د خوراکي توکو سوداګرو له لوري د مالیې ورکړه یوه اسلامي او ملي دنده وګڼله او له هغوی یې وغوښتل چې په په دې برخه کې له اړوندو دولتي ادارو سره خپله هیڅ ډول همکاري ونه سپموي.
نوموړي د قوش تېپې کانال، د سالنګ تونل د بیارغونې او یو شمېر نورو لویو پروژو په ګډون د زیربنایي پروژو پلي کېدل، دولت ته د خلکو د مالیاتو د ورکړې پایله وبلله او د سوداګرو لخوا پر وخت د مالیاتو په ورکړه، د مالیاتو په برخه کې د لازم انډول او روڼتیا رامنځته کولو، د باغ قاضي د اصنافو د په مالیاتو باندی د بیا کتنې او د مالیې وزارت لخوا د مالیې په برخه کې د یو جامع او ځواب ویونکي میکانیزم په جوړولو ټینګار وکړ.

د باغ قاضي منډوۍ یو شمیر سوداګرو د مالیاتو برخه کې د لازم انډول نه شتون یوه ستره ننګونه وګڼله او د اتاق له مشرتابه او د عوایدو عمومي ریاست څخه يې وغوښتل چې د دوی د مالیاتو د تعرفو بیا کتنه وکړي.

ښاغلي شېرمحمد مشفق د يادې منډوۍ د سوداګرو د خبرو له اورېدو وروسته د ماليې د ورکړې په برخه کې د لازمو اسانتياوو د رامنځته کولو او د ماليې د محاسبې په برخه کې د عدالت د تامينولو په اړه ډاډ ورکړ او په دې برخه کې يې د هر راز همکارۍ ژمنه وکړه.
ښاغلي انجنیر عبدالله د اصنافو د ماليې اړوند نورمونو په اړه خبرې وکړې او زیاته يې کړه "د اصنافو د مالِي نورم په تیرو وختونو کې په عامه پلور باندې ۱.۵ سلنه ټاکل شوی و، خو د هیواد اوسنیو شرایطو ته په پام سره د دولت مشرتابه پریکړه وکړه چې د مالیې نورم له ۱.۵ څخه ۰.۵ سلنې ته راټیټ کړي ترڅو د هیواد اصناف وکولی شي په خپل وخت مالیه ورکړي.

د غونډې په پای کې پرېکړه وشوه، چې د خوراکي توکو د اتحادیې څخه دې یو پلاوی وګمارل شي او د مرکزي زون د عوایدو له رئیس سره دې په ګډه کار وکړي تر څو شته ستونزې ته د حل یوه معقوله لاره بیامومي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند په داسی حال کې چې د بطریو یو شمیر صنعت کارانو او سوداګرو هم شتون درلود د ماليې وزارت ګمرکونو معینیت لخوا د بطریو په وارداتو باندی د تعرفې بیې تعین په موخه په جوړه شوې ناسته کې ګډون وکړ.
 
ښاغلي مهمند د کورنیو تولیداتو په ځانګړې توګه د بېلابېلو بطریو د تولید په برخه کې د هېواد د تولیداتو د کیفیت او ظرفیت په لوړولو ټینګار وکړ. هغه په بازار کې د دغه محصول د تقاضا په پوره کولو کې د بطریو سوداګرو رول مهم وباله او د ګمرکونو معینیت له مسوولینو یې وغوښتل چې د ګمرکي تعرفې د مناسبې کچې په ټاکلو کې توازن رامنځته کړي، څو له یوې خوا کورنیو تولیداتو ته وده ورکړي او له بلې خوا د بطریو سوداګر وکولی شي چې د بطریو مناسبې تعرفې په تادیه کولو سره د بطریو وارداتو ته دوام ورکړي.

د بطریو د کورنیو تولیدونکو څخه ښاغلي عبدالمتین قلندري د دغه محصول د تولیدونکو په استازیتوب د کورنیو تولیداتو د جزئیاتو، کیفیت او شته ظرفیت په اړه معلومات ورکړل او د کورنیو تولیداتو په پام کې نیولو سره یې د ګمرکي تعرفو د بیې د ټاکلو لپاره د جدي پاملرنې غوښتنه وکړه.

ښاغلي محمد عارف چې د بطریو په برخه کې یو له سترو واردونکو څخه دی، د نورو واردونکو په استازیتوب خبرې وکړې او ویې ویل: د بطریو کورني تولیدات په بازار کې تقاضا نه شي پوره کولای او اړتیا ده چې له نورو هیوادونو څخه بوتلونه وارد شي. هغه د مالیې وزارت ګمرکونو له معینیت څخه وغوښتل چې په بازار کې د حقایقو په نظر کې نیولو سره دې د ګمرکي تعرفې او د دې محصول د وارداتو د تعرفې د ټاکلو په اړه معقول تصمیم ونیسي.

د مالیې وزارت ګمرکونو معینیت چارواکو د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مشرتابه، واردونکو او کورنیو تولیدونکو د خبرو له اورېدو وروسته پرېکړه وکړه، چې د کورنیو تولیدونکو او سوداګرو په ګډون دې یوه ګډه کمېټه جوړه کړی شي څو د ګډ پلاوي له څیړنې وروسته د ګمرکي تعرفې بیې په اړه مناسبه پریکړه ونیول شي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند په داسی حال کې چې، د عامل پلاوي مالي سرپرست رئیس ښاغلي میرویس هوتک يې ملتیا کوله، د افغانستان لپاره د یوناما دفتر د اقتصادي پروګرامونو له مسؤلې آغلې دینای بوګاس سره د لیدنې په ترڅ کې، د سوداګرو شته ستونزو او یوناما دفتر همکارۍ په اړه خبرې اترې وکړې.  

ښاغلي مومند په هېواد کې د ښو شرايطو د رامنځته کېدو په ځانګړي ډول د هېواد په کچه د امنيت د تامين، د کوکنارو د کښت نه شتون او په دولتي ادارو کې د اداري فساد د له منځه وړلو په اړه د يادونې په ترڅ کې اوسنی وضعيت په هېواد کې د پانګونې لپاره يو ښه فرصت وباله او د یوناما دفتر څخه يې د مالیاتي خدمتونو د تنظیم، په هېواد کې د معیاري زیربناوو د رامنځته کولو، د کوچنیو کاروبارونو لپاره د معیاري کاري سیستم د رامنځته کولو، د هېواد د کرنې د میکانیزه کولو په برخه کې د لا زیاتو همکاریو غوښتنه وکړه.
نوموړي د یوناما دفتر د اقتصادي پروګرامونو له مسؤلې څخه وغوښتل چې د سوداګرو د ستونزو د حل، اقتصادي ودې او د پانګونې د اسانتیاوو په برخه کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق سره همکاري وکړي.

ښاغلي مهمند د نړیوالې ټولنې لخوا د افغانستان په رسمیت نه پیژندل د سوداګرو او پانګوالو فعالیت برخه کې ستره ننګونه وګڼله او د یوناما دفتر اقتصادي پروګرامونو له مسؤلې يې وغوښتل چې د هغو سوداګرو لپاره چې په کور دننه فعالیت کوي د نړیوالې ټولنې او ملګرو ملتونو له استازیو سره د ناستو زمینه برابره کړي.

آغلې دینای بوګاس د هېواد د اقتصادي ودې برخه کې، د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق هڅې وستایلې او پورته یادو مواردو په اړه يې د خپلو هر اړخیزو همکاریو او مرستو ډاډ ورکړ.

مقالات دیگر...